Δυσανάλογα ισχυρό είναι το πλήγμα που δέχονται φέτος τα μικρά τουριστικά καταλύματα, με το ένα στα τέσσερα να αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα βιωσιμότητας, κυρίως στους λεγόμενους δημοφιλείς προορισμούς, όπου ο ανταγωνισμός με τις μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες είναι σκληρός.
Η εικόνα του κλάδου γνώρισε απότομες διακυμάνσεις φέτος. Τον Ιούνιο και στο μεγαλύτερο μέρος του Ιουλίου ήταν άκρως απογοητευτική. Περί το τέλος του μηνός διαφάνηκε τάση απροσδόκητης βελτίωσης, ήρθαν όμως δύο εξελίξεις που χειροτέρευσαν εκ νέου την εικόνα. Η μία έχει να κάνει με τις πυρκαγιές και η δεύτερη με την επιδείνωση των υγειονομικών δεδομένων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Κρήτη. Ενώ τον Ιούλιο αντιστράφηκε η κακή εικόνα του Ιουνίου, που χαρακτηριζόταν από αρκετά μικρές πληρότητες σε όλα τα τουριστικά καταλύματα, ήρθε το «κόκκινο» χρώμα του Ηρακλείου και των Χανίων και η έκρηξη κρουσμάτων στο Ρέθυμνο, ενώ από τα 4.206 κρούσματα που ανακοινώθηκαν την Τρίτη τα 470, ήτοι το 1 στα 9, εντοπίστηκαν στο νησί. Κάτι που, σε συνδυασμό με την καταγραφείσα χαμηλή προσέλευση επισκεπτών από Ρωσία και Βρετανία, ανέστρεψε εκ νέου τις τάσεις.
Η πληρότητα, σύμφωνα με τις μέχρι τούδε εκτιμήσεις, δεν ξεπερνά για την πλειονότητα των μικρών επιχειρήσεων το 40% και το πρόβλημα βιωσιμότητας απειλεί περίπου 8.000 καταλύματα πανελλαδικώς.
Η δυσμενής αυτή εικόνα έρχεται μετά από μια κακή χρονιά. Το 2020 κατεγράφη ετήσια μείωση τζίρου άνω του 70%, με τους επιχειρηματίες να εκτιμούν ότι, στην καλύτερη περίπτωση και εφόσον το επιτρέψουν τα επιδημιολογικά δεδομένα, εφικτός στόχος είναι να καλυφθεί το 40% των εσόδων του 2019.
Οι μεγάλοι ζημιωμένοι
Από τα μικρά καταλύματα το ισχυρότερο πλήγμα εκτιμάται πως έχουν δεχθεί τα ενοικιαζόμενα δωμάτια τα οποία λειτουργούν σε παραθεριστικούς προορισμούς που εξαρτώνται κατά κύριο λόγο από τον εισερχόμενο τουρισμό και ακόμη περισσότερο από το μοντέλο του μαζικού τουρισμού.
Και τούτο καθώς, όπως επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς, φέτος λειτούργησαν σχεδόν όλα τα μεγάλα ξενοδοχεία έχοντας το περιθώριο να μειώσουν τις τιμές και ως εκ τούτου να ανταγωνιστούν τα μικρότερα καταλύματα. Υπενθυμίζεται ότι πέρυσι τα μισά ξενοδοχεία της χώρας (ποσοστό περί το 45%) παρέμειναν κλειστά.
Ειδικά δε όσον αφορά την πληρότητα στα μικρά τουριστικά καταλύματα που βρίσκονται σε δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς, στους οποίους υπάρχουν μεγάλες μονάδες, όπως είναι για παράδειγμα η Κρήτη, η Ρόδος και η Κως, αυτή δεν ξεπερνά το 40%. Αντίθετα, καλύτερη είναι η εικόνα σε ηπειρωτική χώρα και νησιά που βρίσκονται στη βόρεια Ελλάδα, όπως η Θάσος, όπου δεν υπάρχουν μεγάλα ξενοδοχεία, με την πληρότητα των καταλυμάτων να φτάνει το 75%.
Την ίδια στιγμή περισσότερες από 8.000 επιχειρήσεις ενοικιαζόμενων δωματίων έχουν έρθει αντιμέτωπες με σοβαρά προβλήματα βιωσιμότητας, καθώς η πλειονότητα των τουριστικών καταλυμάτων δεν έλαβε κάποια ενίσχυση στο πλαίσιο των προγραμμάτων που ενεργοποίησε η κυβέρνηση για τη στήριξη των επιχειρήσεων οι οποίες επλήγησαν από την πανδημία.
Μείωση διανυκτερεύσεων άνω του 77% το 2020
Σημειώνεται εν προκειμένω ότι το καλοκαίρι του 2020 λειτούργησε τελικά το 80% των μικρών καταλυμάτων, ενώ η μέση πληρότητα που κατέγραψαν το τρίμηνο Ιουλίου - Σεπτεμβρίου, που παρέμειναν ανοιχτά, κυμάνθηκε γύρω στο 25% - 27%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το 2020 οι αφίξεις στα συλλογικά καταλύματα σύντομης διαμονής κατήλθαν στις 1.685.802, έναντι 6.662.623 το 2019, και οι διανυκτερεύσεις σε 7.199.735 το 2020, έναντι 32.277.565 το 2019, παρουσιάζοντας μείωση κατά 74,7% και 77,7% αντίστοιχα.
Συγκεκριμένα το 2020 σε σχέση με το 2019 οι αφίξεις και οι διανυκτερεύσεις των αλλοδαπών παρουσιάζουν μείωση κατά 84,1% και 84,6% αντίστοιχα, όπως και οι αφίξεις και οι διανυκτερεύσεις των Ελλήνων κατά 45,8% και 46,8% αντίστοιχα.
