Ουδείς αναλυτής, οίκος ή οργανισμός εντός και εκτός συνόρων προέβλεψε, παραμονές του lockdown-2, την αποκαρδιωτική εικόνα που θα εμφάνιζε με την έναρξη του 2021 η ελληνική οικονομία. Ακόμη και στις φθινοπωρινές προβλέψεις, που δημοσιοποιήθηκαν 48 ώρες πριν το δεύτερο lockdown, η Κομισιόν έκανε λόγο για μονοψήφια ύφεση το 2020 και ανάπτυξη 5% το 2021.
Πλέον, 107 ημέρες μετά, η διαχείριση της πανδημίας έχει προκαλέσει πλήθος επιπτώσεων στην οικονομία, από τα θανάσιμα πλήγματα σε χιλιάδες επιχειρήσεις (τζίρος 41,62 δισ. ευρώ ή ένα τέταρτο του ΑΕΠ χάθηκε το 2020, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ) και την ύφεση μέχρι τις ανησυχητικές διαστάσεις που προσλαμβάνουν οι δημοσιονομικές αστοχίες. Όσον αφορά δε τις προβλέψεις, αυτές εξακολουθούν, όπως και στη διάρκεια του 2020, να αναθεωρούνται επί τα χείρω.
Το εκπεμπόμενο σήμα κινδύνου προέρχεται από σειρά εξελίξεων που συνίστανται κυρίως:
Πρώτον, στον ανησυχητικό δημοσιονομικό εκτροχιασμό με διπλασιασμό του ελλείμματος του προϋπολογισμού τον Ιανουάριο. Το lockdown κατάφερε σοβαρό πλήγμα στα δημόσια οικονομικά: απόκλιση 300 εκατ. ευρώ στα φορολογικά έσοδα και επιδείνωση του πρωτογενούς αποτελέσματος μόνο στον πρώτο μήνα του 2021. Η προβληματική εισροή των εισπράξεων στα δημόσια ταμεία από φόρους και Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων συμπίεσαν το ύψος των καθαρών κρατικών εσόδων κατά 812 εκατ. ευρώ ή 17,4% κάτω του στόχου. Έτσι, το έλλειμμα του προϋπολογισμού ήταν διπλάσιο του περσινού Ιανουαρίου, το δε πρωτογενές αποτέλεσμα ήταν χειρότερο του περσινού κατά 1.968 εκατ. ευρώ, όπως ταυτόχρονα και της μηνιαίας πρόβλεψης του προϋπολογισμού κατά 442 εκατ. ευρώ.
Δεύτερον, στην εμφάνιση για δεύτερη φορά, μετά την περίοδο Δεκεμβρίου 2014 - Ιουλίου 2015, αρνητικού τιμάριθμου, που να υπερβαίνει επί τρίτο συνεχή μήνα το όριο του -2%, καθώς το lockdown περιορίζει εισοδήματα και κατανάλωση. Η εξέλιξη αυτή, μετά το -2,0% του Ιανουαρίου έναντι αύξησης 0,9% πέρσι του τιμάριθμου, αποτυπώνει το πολλαπλό πρόβλημα της ύφεσης και εκ παραλλήλου τόσο τον περιορισμό της κατανάλωσης όσο και την απροθυμία ζήτησης εξαιτίας είτε απίσχνασης των εισοδημάτων είτε των περιοριστικών μέτρων (lockdown, click away κ.λπ.) είτε ακόμη ανασφάλειας των νοικοκυριών της χώρας για τον βαθμό αγοραστικής δυνατότητάς τους σε βάθος χρόνου συνεπεία της ύφεσης και των επίφοβων λουκέτων και απωλειών θέσεων απασχόλησης.
Τρίτον, στη συρρίκνωση - ρεκόρ του ελληνικού ΑΕΠ στο τέταρτο τρίμηνο του 2020, που εκτιμά το Bloomberg. Σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις, το ελληνικό ΑΕΠ αναμένεται να καταγράψει υποχώρηση 12,9% το τέταρτο τρίμηνο, τη μεγαλύτερη μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., ενώ όσον αφορά τη μέση πτώση του ΑΕΠ στην Ευρώπη, αυτή εκτιμάται στο 7%.
Τέταρτον, στα πολλαπλά ανάλογα μηνύματα που έρχονται καθημερινώς, όπως, για παράδειγμα, από το πρόσφατο δημοσίευμα της Handelsblatt. Η γερμανική εφημερίδα, η οποία διαπιστώνει έκρηξη του δημοσίου χρέους, κάνει λόγο για ιδιαίτερα σκληρό πλήγμα για την εστίαση, αλλά και δυσοίωνες προβλέψεις και για το λιανικό εμπόριο στην Ελλάδα. Το δημοσίευμα που φέρει τον χαρακτηριστικό τίτλο «Σβήνουν οι ελπίδες για την ανάκαμψη» επισημαίνει ότι «η Ελλάδα στηρίζει τις επιχειρήσεις με οικονομική βοήθεια δισεκατομμυρίων και συσσωρεύει τεράστια χρέη».
Όπως αναφέρει ο αρθρογράφος, «η οικονομία δέχεται ισχυρές πιέσεις. Μετά το lockdown, οι οικονομολόγοι αναμένουν και για το πρώτο τρίμηνο του 2021 περαιτέρω μείωση του ΑΕΠ τουλάχιστον κατά 10%. Για ολόκληρο το έτος η κυβέρνηση προβλέπει ποσοστό ανάπτυξης 4,8%. Οι χειμερινές προγνώσεις της Κομισιόν περιορίζονται στο 3%".
Πάντως, μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το από ποια βάση εκκίνησε η ελληνική οικονομία το 2021 θα έχουμε εκτός απροόπτου στις 8 Μαρτίου, οπότε αναμένεται να γίνει γνωστή η πορεία του ελληνικού ΑΕΠ κατά το τέταρτο τρίμηνο και κατ’ επέκταση για ολόκληρο το 2020.
