Είδαν τους εαυτούς τους στα ίδια βαγόνια. Θυμήθηκαν τα δρομολόγια που είχαν κάνει εκείνοι. Τον αδιάφορο τρόπο που αντιμετώπιζαν αυτά τα πήγαινε-έλα, υπό την έννοια ότι πότε δεν ανησυχούσαν μήπως συμβεί κάτι. Σε αντίθεση με το αεροπλάνο, που το πρώτο βήμα μέσα στο αεροσκάφος συνοδεύεται πάντα από ένα χτυποκάρδι παραπάνω.
Κι όμως, συνέβη. Το ασφαλέστερο μέσο, όπως το λογαριάζαμε όλοι στη χώρα μέχρι το βράδυ της Τρίτης, έγινε τίτλος στα δελτία των ειδήσεων για το πλέον σοκαριστικό συμβάν κατά την περίοδο της σημερινής διακυβέρνησης. Η σμπαραλιασμένη του εικόνα έγινε φόντο θλίψης και οργής στα πρωτοσέλιδα. Τα χρονολόγια των social media στέναζαν απόγνωση με ράγες που δεν κατέληγαν πουθενά. Το τρένο που οδηγούσε τους συνειρμούς σε σήραγγες με απέραντα δάση πίσω τους, σε αποδράσεις από την πραγματικότητα και στίχους ποιητών ή τραγούδια καλλιτεχνών είχε γίνει μέσα σε ελάχιστες ώρες συνώνυμο της τραγωδίας. Αλλά και σύμβολο της κρατικής αδιαφορίας για την ασφάλεια του καθημερινού ταξιδιώτη.
Με το μετρό στο «Ελπίς»
Ενα από τα νοσοκομεία που άνοιξαν τις πύλες τους για να δώσει ο κόσμος αίμα ήταν το «Ελπίς». Στον δρόμο για το προαύλιό του βρεθήκαμε πρώτα σε κάποια άλλα βαγόνια, που συνεχίζουν στην τροχιά τους εδώ στην πόλη. Κι όπου οι άνθρωποι βιώνουν τον απόηχο του τραντάγματος που σήκωσε στα ύψη τη γη στα Τέμπη.
Σε συρμούς υπεράνω πάσης υποψίας για το καθημερινό βλέμμα, με απόλυτα υπαρκτούς κινδύνους όμως για την ομαλή λειτουργία τους, όπως προειδοποιούν και εκεί συχνά-πυκνά οι συνδικαλιστές εργαζόμενοι, οι συζητήσεις που γίνονταν από τις παρέες που έμπαιναν στο μετρό ήταν μονοθεματικές. Όπως και η αδυναμία να συλλάβεις μια ξένη πραγματικότητα. Κάποια στιγμή, τα λόγια σε ένα τηλέφωνο ήχησαν διαφορετικά. Σαν να χαμήλωσε η ένταση στις υπόλοιπες συζητήσεις και να ακούγονταν μόνο οι λέξεις της κοπέλας που στεκόταν δίπλα και μιλούσε: «Παραιτήθηκε, ναι. Τι να το κάνεις; Του δικού μου ήταν ένας φίλος που βρισκόταν μέσα και σκοτώθηκε, ρε συ». Η πραγματικότητα ενός δρομολογίου που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ εκπλήσσει με το πόσο κοντά βρίσκεται ακόμη και σε βιώματα που καταγράφονται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά.
Φτάνοντας στο νοσοκομείο, από την οδό Δημητσάνας, που ενώνει τη μονάδα με την Πανόρμου και βρίσκεται παράλληλα με τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, η πρώτη εικόνα που συναντάς είναι εκείνη της όρθιας μπάρας για τα αυτοκίνητα και δύο έως τεσσάρων ανθρώπων που απλώνονται από τη μία άκρη στην άλλη, ώστε να ρωτήσουν και να εξυπηρετήσουν τους επισκέπτες.
Από το μεσημέρι της Τετάρτης η κίνηση ήταν αυξημένη και τα βήματα που γίνονταν πλάγια από τους φύλακες του νοσοκομείου είχαν γίνει πιο βιαστικά, σαν σε συνθήκη άμυνας μπάσκετ, ώστε να μην μπει κάποιος χωρίς να προηγηθεί η απαιτούμενη συνεννόηση. Από τις 7 το απόγευμα και μετά οι κουβέντες κατέληγαν σε μια ευγενική προτροπή: «Πηγαίνετε καλύτερα, θα ταλαιπωρηθείτε άδικα σήμερα. Θα συνεχίσει η αιμοδοσία και αύριο».
Το πέταλο της αλληλεγγύης
Ηταν τόσο μεγάλη η ανταπόκριση του κόσμου, που το προαύλιο του νοσοκομείου είχε πλέον μια ουρά μέχρι εκεί που έφτανε ο ορίζοντας και ξεκινούσαν οι τοίχοι των κτηρίων. Το σχήμα του χώρου έξω από το νοσοκομείο σχηματίζει ένα «πι», το οποίο με την παρουσία του κόσμου μετατράπηκε σε πέταλο. Τις ημέρες αυτές ήταν το πέταλο της αλληλεγγύης. Ή, αν προτιμάτε, το πέταλο της ελπίδας.
Ποιοι ήταν όμως οι άνθρωποι που στάθηκαν στις ουρές της αλληλεγγύης; Ήταν μια φοιτήτρια 18 ετών. «Θα μπορούσα άνετα να είμαι στη θέση αυτών των ανθρώπων. Να είμαι στο ίδιο τρένο, στα ίδια βαγόνια. Να είναι οι φίλοι μου. Ναι, δεν σκοτώθηκε κάποιος δικός μου. Ναι, δεν είναι κάποιος δικός μου άνθρωπος στην Εντατική. Αν ήμουν όμως στη θέση των ανθρώπων που πληγώθηκαν, θα ’θελα κάποιος να με βοηθήσει, όπως θέλω να τους βοηθήσω εγώ τώρα» εξήγησε για την παρουσία της στον χώρο. Στον οποίο παρέμεινε όρθια για πάνω από μία ώρα, καθώς το νοσοκομείο μπορούσε να ολοκληρώσει περίπου 24 αιμοδοσίες την ώρα. Αδιάφορη η δυσκολία, όπως μας διαβεβαίωσε μια κοπέλα δίπλα της, που κατηφόρισε από την Κάτω Κηφισιά: «Είναι άνθρωποι που περιμένουν στην αναμονή στο νοσοκομείο να δουν αν ζουν τα παιδιά τους και οι κοντινοί τους άνθρωποι. Τώρα το ότι θα περιμένουμε εμείς μία και δύο και τρεις ώρες δεν έχει να λέει κάτι».
Στην ουρά στέκονταν επίσης ο Δημοσθένης και ο Ηλίας, 23 ετών. Φίλοι, φοιτητές, που συναντήθηκαν αυτή τη φορά έξω από τις πύλες ενός νοσοκομείου, ερχόμενοι από τα σπίτια τους σε Χαϊδάρι και Εξάρχεια. «Αυτή τη στιγμή βιώνουμε μια τραγωδία και μόλις μάθαμε ότι υπάρχει τρόπος να βοηθήσουμε, σπεύσαμε αμέσως να βάλουμε κι εμείς το λιθαράκι μας όπως μπορούμε» είπε ο Δημοσθένης. Ο Ηλίας, απ’ τη μεριά του, τόνισε ότι επηρεάστηκε τόσο, που μπήκε στη διαδικασία να δώσει το αίμα του για έναν άλλον άνθρωπο. Δεν ήταν ο μόνος. Ακόμα κάμποσα νέα παιδιά ακούμπησαν το μπράτσο τους για πρώτη φορά στο μέρος του γιατρού με σκοπό να βοηθήσουν. Κι αυτή την υπέρβαση τη συνόδευε μια διάχυτη αποφασιστικότητα. «Είμαστε απ’ τις 4.30 εδώ (σ.σ.: είχαν περάσει τρεις ώρες) και θα συνεχίσουμε να περιμένουμε όσο χρειαστεί» είπαν δύο άλλοι φίλοι που βρέθηκαν εκεί από την Καλλιρρόης. Ενώ δύο νοσηλεύτριες, 23 ετών, αποφάσισαν με το τέλος της βάρδιάς τους να μπουν σε αντίστροφο ρόλο. «Με το που ακούσαμε ότι έχει εθελοντική αιμοδοσία, με πήρε η φίλη μου και μου λέει “πάμε”, και ήρθαμε. Έχει πολύ μεγάλη ουρά, είναι πολύ ωραίο που έχουν κινητοποιηθεί τόσοι».
Το 90% ήταν νέοι άνθρωποι
Δεν πίστευε στα μάτια του κάθε τόσο που έβγαινε στο προαύλιο ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του «Ελπίς» Παναγιώτης Χαλβατσιώτης. «Η διαδικασία ξεκίνησε το μεσημέρι, βγήκαν και οι ανακοινώσεις στον Τύπο και ομολογώ ότι μέσα πολύ μικρό χρονικό διάστημα, μέσα σε μισή ώρα, είδαμε μια φοβερή ανταπόκριση από τους νέους και τις νέες. Προσήλθαν μαζικά, σε σημείο που αναγκαστήκαμε μέσα σε μία ώρα να μετακινηθούμε από τον χώρο της αιμοδοσίας του νοσοκομείου στο αμφιθέατρο και από τις 4 κλίνες που ήταν αρχικά να πάμε στις 7. Το αισιόδοξο είναι ότι πάνω από το 90% οι εθελοντές ήταν της ηλικίας των 20 και των 30 ετών. Το αισιόδοξο επίσης για την επόμενη μέρα είναι ότι δουλεύουμε συλλογικά, με συναίσθηση για τον συνάνθρωπό μας. Η επιμονή των νέων ανθρώπων να συμμετέχουν ήταν συγκλονιστική. Μολονότι τους λέγαμε ότι “ξέρετε, θα αργήσουμε, μπορείτε να έρθετε κι αύριο”. “Όχι, σήμερα, και θα κάτσουμε όσο να ’ναι” έλεγαν. Πώς θα φύγουμε λοιπόν εμείς όταν αυτοί θέλουν να καθίσουν;» δήλωσε στην ΑΥΓΗ.
Παρά το γεγονός ότι η αιμοδοσία κράτησε μιάμιση με δύο ώρες πέρα απ’ το ωράριο που είχε ανακοινωθεί, δεν πρόλαβε το σύνολο των εθελοντών να μπει στο αμφιθέατρο του νοσοκομείου. Η πολύωρη ορθοστασία και η απεργία την επόμενη μέρα στο μέτρο δεν εμπόδισαν ωστόσο τα ίδια άτομα να επανέλθουν. Τα ίδια πρόσωπα που έβλεπες με σκοτάδι στον ουρανό, τα έβλεπες πλέον το πρωί. Ένα απ’ αυτά ήταν του Δημήτρη, 29 χρόνων. Εθελοντής αιμοδότης, που πάντα προσπαθεί να είναι παρών όταν γίνεται κάλεσμα. «Πιστεύω ότι είναι μια πολύ νορμάλ πράξη να κάνει κάποιος, εφόσον μπορεί πάντα». Και σ’ εκείνον αυτό που έκανε η εντύπωση ήταν η επιμονή του κόσμου, όπως την έζησε ειδικά το βράδυ που πέρασε. «Ήμασταν όρθιοι, έξω, με κρύο. Άλλοι είχαν έρθει με μπουφάν, άλλοι με κοντομάνικα. Ήταν ετερόκλητη η εμφάνιση του κόσμου, αλλά τόσο κοινή η θέληση».
Μία εβδομάδα στην Ελλάδα και πήγε πρώτη για αιμοδοσία
Ο πρώτος άνθρωπος που έφτασε χθες το πρωί στο νοσοκομείο δεν ήταν από την Ελλάδα ωστόσο. Ήταν μια φοιτήτρια από την Ολλανδία, η οποία ήρθε με Erasmus στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο μόλις πριν από μία εβδομάδα. Έμαθε για την είδηση από τους συμφοιτητές της και έσπευσε αμέσως να βοηθήσει. Ωστόσο, όπως είπε, δεν της δόθηκε η δυνατότητα να προχωρήσει, καθώς προέρχεται από άλλη χώρα και δεν κατέχει αριθμό μητρώου. Η παρουσία της και μόνο όμως ήταν αρκετή για να αναδείξει τη δύναμη και την ομορφιά της αλληλεγγύης.
Τον επίλογο έγραψε, βγαίνοντας απ’ την αίθουσα της αιμοδοσίας, ένας από τους γιατρούς. «Τέτοια συγκινητική προσέλευση του κόσμου δεν έχω ξαναζήσει ποτέ. Ήταν όλος ο κόσμος, και ο ιατρικός, και ο παραϊατρικός, έτοιμος να βάλει τα κλάματα. Υπάρχει κι αυτή η Ελλάδα πια. Ήταν όλοι νέοι, φοιτητές, και μια νεκρική σιγή. Ανατριχιάζεις. Να βλέπεις τόσο νέο κόσμο και να υπάρχει αυτή η νεκρική σιγή, να μην μιλάει κανένας, μια θλίψη, μια βουβαμάρα». Τα λόγια δεν ήταν ενιαία. Κάθε τόσο κόμπιαζε. Όμως το νόημα είχε βρει τον δρόμο του: «Υπάρχει κι αυτή η Ελλάδα πια».
Και όπως ανακοίνωσε, λίγη ώρα πριν παραδοθούν αυτές οι γραμμές για εκτύπωση, το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας, «χάρη στην πρωτοφανή κινητοποίηση του κόσμου, μέσα σε λίγες ώρες καλύφθηκαν πλήρως οι ανάγκες των τραυματιών, αναπληρώνοντας παράλληλα τα αποθέματα αίματος».
