Τελευταία εβδομάδα του δίσεκτου -για πολλούς λόγους- έτους 1952 και η ΑΥΓΗ ολοκληρώνει το πρώτο ημερολογιακό έτος της κυκλοφορίας της με έξι φύλλα, εκ των οποίων τα τέσσερα είναι εξασέλιδα (έναντι των συνήθων τεσσάρων σελίδων της καθημερινής έκδοσης). Αυτό συνέβη λόγω του μεγάλου αριθμού διαφημίσεων, ένεκα της εορταστικής περιόδου.
Ερεβώδες χάσμα
Στις πιο μέσα σελίδες, οι συντάκτες της ΑΥΓΗΣ στηλιτεύουν το ερεβώδες χάσμα που χωρίζει τις συνθήκες διαβίωσης πλούσιων και φτωχών. Στην Ελλάδα καλοντυμένοι αστοί γιορτάζουν με «ρεβεγιόν». Ενώ στις ΗΠΑ τα εγγόνια του νέου Προέδρου δέχονται τόσα δώρα που για να μεταφερθούν «θα χρειασθή φορτηγό αυτοκίνητο».
Οι φτωχοί, πάλι, γιορτάζουν τα Χριστούγεννα με άδειο τραπέζι. Στο Παλαιό Φάληρο, η «Παναγία των Φτωχών» γεννάει ολομόναχη το δεύτερο παιδί της σε έναν στάβλο.
Θεομηνία για τους φτωχούς
Ενα κύμα νεροποντών έχει προκαλέσει τεράστιες καταστροφές στις φτωχογειτονιές της Αθήνας, αναδεικνύοντας ακόμα πιο έντονα τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης της εργατικής τάξης. Με επιτόπιο ρεπορτάζ και πλούσιο φωτογραφικό υλικό, η εφημερίδα καλύπτει τις ζημιές που προεκλήθησαν σε Καισαριανή, Αιγάλεω, Πέραμα και αλλού. Οι φωτογραφίες που δημοσιεύουμε εδώ είναι από τον Ασύρματο (Άγιος Δημήτριος), τα Πετράλωνα και την Αγία Παρασκευή.
Ούτε το γήπεδο της Λεωφόρου, όμως, γλίτωσε από τη θεομηνία. Η βόρεια πλευρά του κατέρρευσε, ευτυχώς χωρίς θύματα.
Το «δέμα του Δεσμώτη» και ο Πασαλίδης
Ο πρόεδρος της ΕΔΑ Πασαλίδης επισκέπτεται τους πολιτικούς κρατούμενους στη Θεσσαλονίκη. Την ίδια ώρα, ο εισαγγελέας τον καλεί σε ανάκριση προκειμένου να διακριβωθεί εάν το κάλεσμα στήριξης στους φυλακισμένους και εξόριστους συνιστά το αδίκημα της διενέργειας «παράνομου εράνου»!
Είναι αλήθεια πως οι εισαγγελείς της χώρας μας έχουν παράδοση στο να ασχολούνται με ήσσονος σημασίας ή και ανύπαρκτα θέματα, προκειμένου μείζονα σκάνδαλα να μένουν ατιμώρητα. Η «παρανομία» που διαπίστωσε ο εργώδης εισαγγελεύς του 1952 είναι η συλλογή ειδών για το «δέμα του Δεσμώτη», ενός εορταστικού δέματος που θα στελνόταν σε πολιτικούς κρατούμενους και εκτοπισμένους.
Και χωροφύλαξ, και λαθρέμπορος
Στο δικαστικό ρεπορτάζ: Ένας αντισυνταγματάρχης Χωροφυλακής δικάζεται ως λαθρέμπορος. Την επομένη αποκαλύπτεται ότι ο καταδικασθείς ήταν ο διοικητής της Εθνικής Ασφάλειας έως το 1950. Προς υπεράσπιση του εαυτού του, επισημαίνει στο δικαστήριο: «Έστειλα 5 χιλιάδες εξορία και καταδίκασα σε θάνατο 900, εκ των οποίων παρουσία μου εκτελέστηκαν 450».
Τελικά καταδικάστηκε σε 13 μήνες φυλακή. Όχι για τους 5.000 που έστειλε εξορία. Ούτε για τους 450 που εκτελέστηκαν «παρουσία» του. Αλλά επειδή εισήγαγε λάθρα 120 στιλό. Και 7.500 ξυραφάκια.
Πληθώρα καταχωρίσεων
Οπως αναφέρθηκε παραπάνω, η ΑΥΓΗ των ημερών είναι γεμάτη διαφημιστικές καταχωρίσεις. Ραδιόφωνα και ραπτομηχανές είναι τα προϊόντα που διαφημίζονται συχνότερα στις σελίδες της. Τα λαχεία έχουν επίσης καθημερινή παρουσία, με το Λαχείο της Ένωσης Συντακτών (και το μότο του «Σπίτια - Σπίτια - Σπίτια») να δημοσιεύει εξάστηλες ρεκλάμες, με φωτογραφίες των οικημάτων που θα μοιράζονταν στην κληρωτίδα του.
Από την πληθώρα των καταχωρίσεων, επιλέγουμε αυτή του «Περιοδικού της Εμπιστοσύνης (sic) Θησαυρός». Ο Θησαυρός κυκλοφόρησε από το 1938 έως το 1967 και ήταν περιοδικό ποικίλης, κυριολεκτικά, ύλης. Αυτό φαίνεται και από το παραπάνω απόσπασμα της διαφήμισής του: Οι κατακτήσεις του ελληνικού Τύπου στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα συνυπάρχουν με τις γυναίκες που πέθαναν στο ικρίωμα και με τις συμβουλές για το «πώς θα βρήτε σύζυγο».
Ξεχωριστό ενδιαφέρον έχουν οι «πρώτες βοήθειες στον έρωτα» που προσφέρει ο συντάκτης με το παράδοξο ψευδώνυμο «Βερθέρος». Ως γνωστόν, ο λογοτεχνικός Βερθέρος του Γκαίτε έμεινε στην Ιστορία, όχι για τις «πρώτες βοήθειες» που προσέφερε επί ερωτικών ζητημάτων, αλλά για την αυτοκτονία του - για λόγους αισθηματικούς.
Η αυτοκτονία της Γενοβέφας
Και μιας και πιάσαμε τα ερωτικά, ιδού μια τραγική ιστορία που κατέγραψε η ΑΥΓΗ. Η νεαρή εργάτρια Γενοβέφα Σεντονά αυτοκτονεί επειδή την εγκατέλειψε ο φίλος της. Όπως αποκαλύπτεται εκ των υστέρων, ο χωρισμός έγινε για να αποφύγει ο σύντροφος να της αγοράσει χριστουγεννιάτικο δώρο!
Στα αστυνομικά νέα της εποχής συναντάμε συχνά αυτόν τον συνδυασμό πράξεων ήσσονος σημασίας που επιφέρουν δραματικές συνέπειες. Δείτε, για παράδειγμα, στα «Σύντομα Νέα» που ακολουθούν: Η κ. Τασία Λιάσκου καταδικάζεται σε φυλάκιση 2 ετών γιατί «παρείχε άσυλο σε ερωτικά ζεύγη στο σπίτι της στην Εκάλη». Ενώ ο 22χρονος Εμμ. Δεληγιάννης συλλαμβάνεται για κλοπή τραπουλόχαρτων και σπίρτων!
Σε μια πιο ανάλαφρη είδηση, οι διαρρήκτες της Κυψέλης πρόλαβαν και έφαγαν, πριν τους συλλάβουν, 2,7 εκατομμύρια δραχμές σε «διασκεδάσεις και αγοράν ενδυμασιών». Για να έχουμε μια αίσθηση των τιμών, υπενθυμίζεται πως με 5 εκατομμύρια μπορούσε κανείς να αγοράσει 1 στρέμμα οικόπεδο επί της Λεωφόρου Μεσογείων, στο ύψος της στάσης Τόμπρα. Ενώ η ετήσια συνδρομή στην ΑΥΓΗ κόστιζε μόλις 320.000 δρχ.
Και μιας και είπαμε για τις Συνδρομές της ΑΥΓΗΣ: Πρώτον, μπορείτε να αγοράσετε την ηλεκτρονική σας συνδρομή έναντι μόλις 9,90 ευρώ τον μήνα, με ένα «κλικ» στο https://syndromes.avgi.gr.
Και, δεύτερον, δείτε εδώ τον «δαίμονα του τυπογραφείου» να δίνει ρέστα στο χριστουγεννιάτικο φύλλο της ΑΥΓΗΣ του 1952, μεριμνώντας ώστε το τιμολόγιο των συνδρομών να καταχωρηθεί... ανάποδα!
Σύγκρουση λεωφορείου με τρένο
Και ένα ένα τροχαίο ατύχημα. Προπαραμονή Πρωτοχρονιάς, ο Πειραιάς συγκλονίζεται από τη σύγκρουση λεωφορείου της γραμμής με αμαξοστοιχία του ΣΕΚ. Ευτυχώς, δεν υπήρξε ανθρώπινη απώλεια, μόνο τραυματισμοί. Το ΣΕΚ που καταγράφεται εδώ δεν έχει καμία σχέση με το γνωστό, σε εμάς τους νεότερους, αριστερό κόμμα. Είναι το παλιό όνομα του ΟΣΕ: «Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους».
Ο ΟΣΕ λοιπόν ονομαζόταν παλαιότερα ΣΕΚ. Αλλά και το ΣΕΚ, το κόμμα, ονομαζόταν παλιότερα ΟΣΕ: «Οργάνωση Σοσιαλιστική Επανάσταση».
Καλή Πρωτοχρονιά σε όλες και όλους. Την ερχόμενη εβδομάδα συνεχίζουμε τη σταχυολόγηση με τα πρώτα φύλλα της ΑΥΓΗΣ του 1953, μιας χρονιάς συγκλονιστικών ανακατατάξεων σε Ελλάδα και κόσμο.
