Αλλοι λένε τη συλλογή Στερν «διαβόητη», εγώ την αποκαλώ «περιβόητη» και θα εξηγήσω αμέσως τους λόγους.
Καταλαβαίνω ότι οι αρχαιολόγοι προέρχονται από ένα περιβάλλον προνεωτερικό, με τέτοιες, επίσης, αντιλήψεις. Οπότε, ας μην τους κακίσουμε που χρησιμοποιούν τη βαρύτατη λέξη «αρχαιοκαπηλία» για τις 161 κυκλαδικές αρχαιότητες, 15 από τις οποίες θα εκτεθούν σήμερα στο Μουσείο Γουλανδρή.
Λένε δε ότι πέντε από αυτές προέρχονται από λαθραίες ανασκαφές και μία φιγουράρει σε αρχείο φωτογραφιών κυρίου καταδικασμένου για αρχαιοκαπηλία.
Εγώ αυτό δεν το καταλαβαίνω. Αυτό, δηλαδή, που ονοματίζουν «αρχαιοκαπηλία» οι αρχαιολόγοι εγώ το λέω «εκσυγχρονισμό». Γιατί, δηλαδή, να παρεισφρήσει ο ιδιωτικός τομέας στην Παιδεία και στην Υγεία, ας πούμε, και να μην παρεισφρήσει και στον πολιτισμό, εν προκειμένω τον αρχαίο, γιατί γενικώς έχει παρεισφρήσει στις υπόλοιπες εκδοχές του.
Καταδικάζοντας την ελεύθερη διακίνηση αρχαιοτήτων, καταδικάζουμε την ελεύθερη αγορά. Ας πούμε ότι έχετε ένα χωράφι στην Κρήτη και ας πούμε ότι το σκάβετε και βρίσκετε αρχαία κιούπια. Ανήκουν σε εσάς ή στους Συλλόγους Αρχαιολόγων; Φυσικά και ανήκουν σε εσάς, δικό σας το χωράφι. Οι νόμοι του κράτους μας προστατεύουν την ατομική ιδιοκτησία.
Ας πούμε ότι μετά θέλετε να τα πουλήσετε αυτά τα αρχαία, γιατί έχετε ήδη αρκετά και πιο σύγχρονα μαγειρικά σκεύη. Και τα πουλάτε σε ανθρώπους που είναι λάτρεις του παλιού. Πολλοί άνθρωποι είναι λάτρεις πολλών παλιών πραγμάτων, γι’ αυτό έχει γεμίσει ο τόπος χίπστερς. Αυτή η εμπορική συναλλαγή σάς καθιστά λαθρεμπόρους; Όχι, γιατί έτσι λειτουργεί η ελεύθερη αγορά.
Και μεταξύ μας, κι αυτόν τον χαμό τόσα χρόνια με τα Ελγίνεια δεν τον καταλαβαίνω. Αν ήμασταν κράτος εκσυγχρονισμένο, θα τους χαρίζαμε και το όνομα -«Ελγίνεια»- και τη διάθεση έναντι αμοιβής. Θα λέγαμε στους Βρετανούς, Βρετανοί, κρατήστε τα Μάρμαρα και δώστε μας νοίκι ετησίως.
Αυτός είναι ο λόγος που στη χώρα μας δεν υπάρχει σοβαρή βιομηχανία. Ούτε η τουρκοκρατία φταίει, ούτε η Κατοχή. Φταίει που έχουμε εμμονή με το ιστορικό μας παρελθόν. Με τόσα αρχαία, κανονικά θα έπρεπε να νοικιάζουμε και τον Παρθενώνα, κατά τη γνώμη μου. Εκσυγχρονισμός.
