Πλανόδιοι εκπαιδευτικοί που ταξιδεύουν απ' άκρη σ' άκρη για να διδάξουν. Με μια βαλίτσα στο χέρι, από την Κέρκυρα έως την Κρήτη, από τον Έβρο έως την Τήλο, οι αναπληρωτές ενσαρκώνουν το δράμα της «σύγχρονης Οδύσσειας» των εκπαιδευτικών της δημόσιας εκπαίδευσης. Κάθε καλοκαίρι το ίδιο βασανιστήριο: πού θα διδάξω φέτος; Μετά την ανακοίνωση τοποθέτησης, ακολουθεί το μαρτύριο της εύρεσης στέγης και το άγχος της εγκατάστασης. Ύστερα ήρθε η «μάστιγα» του Airbnb, αλλά και οι ανατιμήσεις σε ενέργεια και βασικά αγαθά. «Και πού θα πάει επιτέλους αυτή η βαλίτσα;» συζητούν μεταξύ τους.
Από την εφιαλτική αναζήτηση στέγης δεν γλύτωσαν ούτε οι νεοδιόριστοι. Χρόνια και χρόνια γύριζαν σε ακριτικά νησιά, απομακρυσμένα χωριά, τουριστικές περιοχές, με ελάχιστα εργασιακά δικαιώματα και ανεργία το καλοκαίρι. Έφτασε επιτέλους η ώρα του διορισμού, έστω και μακριά από τον τόπο μόνιμης κατοικίας, δεδομένου ότι δήλωσαν όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Θα υπέθετε κάποιος ότι τα δύο χρόνια υποχρεωτικής παραμονής στον τόπο διορισμού θα έλυνε έστω το πρόβλημα της στέγασης. Κι όμως. Ανησυχητικές διαστάσεις παίρνει το φαινόμενο της έξωσης από τα σπίτια κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, όχι μόνο στα νησιά αλλά και στην ηπειρωτική Ελλάδα. «Η κατάσταση είναι απελπιστική», δηλώνουν στην ΑΥΓΗ της Κυριακής αναπληρωτές και νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί που μοιράζονται τις ιστορίες τους. Ελάχιστα σπίτια για μακροχρόνια μίσθωση, υπέρογκα ενοίκια που αγγίζουν σχεδόν τον μισό μισθό τους, δίχως συμβόλαια, προσωπικά αντικείμενα ξανά σε αυτοκίνητα και αποθήκες, ενώ πολλοί αναγκάζονται να πληρώνουν ξενοδοχεία ή να φιλοξενούνται -εάν είναι τυχεροί- μέχρι να βρουν σπίτι.
Τρία σπίτια σε εννέα μήνες λόγω τουρισμού
Πώς θα σας φαινόταν αν ήσασταν αναγκασμένοι να αλλάξετε τρία σπίτια μέσα σε λίγους μήνες; Αυτή είναι η κατάσταση που βιώνει η Γ., η οποία διορίστηκε πέρσι στη Μύκονο. Φέτος, νοίκιασε σπίτι για τον Σεπτέμβριο μαζί με μια συνάδελφό της με ενοίκιο 600 ευρώ. Τον Οκτώβριο θα πάει στο σπίτι που νοίκιαζε πέρσι, αλλά θα πρέπει να ξαναφύγει τον Απρίλιο -δύο μήνες πριν από τη λήξη της σχολικής χρονιάς- διότι ξεκινά η τουριστική σεζόν και το σπίτι θα είναι Airbnb. «Μετά από επτά χρόνια αναπληρώτρια, δήλωσα ολόκληρη την Ελλάδα προκειμένου να διοριστώ. Τελικά με πήραν στη Μύκονο, αλλά οι δυσκολίες που αντιμετωπίζω δεν περιγράφονται». Φέτος, όπως αναφέρει, η εύρεση στέγης στο νησί έχει γίνει ακόμα πιο εφιαλτική. Ζητούν πάνω από 350-400 ευρώ για γκαρσονιέρες ούτε 35 τ.μ. «Από τη μια σκέφτομαι πόσο τραγική είναι η κατάσταση και από την άλλη λέω ευτυχώς που κάποιος ‘άνοιξε’ το σπίτι του έστω και για έναν μήνα, γιατί διαφορετικά δεν θα είχα πού να μείνω» λέει με πικρία.
«Πολλοί συνάδελφοι είναι σε απόγνωση. Η Μύκονος έχει ακόμα πάρα πολύ κόσμο και δεν υπάρχουν σπίτια. Είναι δυνατόν ο δήμος να μην εξασφαλίζει κατοικίες στους εκπαιδευτικούς που έρχονται να διδάξουν τα παιδιά του νησιού; Πρέπει οπωσδήποτε να υπάρξει μέριμνα. Ξέρουμε πολλές περιπτώσεις αναπληρωτών σε Μύκονο και Σαντορίνη που παραιτήθηκαν γιατί δεν έβρισκαν πού να μείνουν. Δεν γίνεται να κοιμούνται σε σκηνές και αυτοκίνητα. Ο δήμος διαφημίζει κάποιες εστίες, οι οποίες όμως είναι σε κακή κατάσταση. Έχουμε και μια αξιοπρέπεια» τονίζει.
Νοίκι 420 ευρώ με 830 μισθό και δύο παιδιά
«Η κατάσταση για να βρω σπίτι ήταν πολύ χειρότερη απ’ ό,τι φανταζόμουν» αναφέρει η νεοδιοριζόμενη Νατάσα, που μετακόμισε με τα δύο μικρά παιδιά της στην Καλαμάτα από την Εύβοια. «Ήθελα ένα σπίτι φυσιολογικό, να μην είναι τρώγλη, να μπορούν να ζήσουν και τα παιδιά. Έβαλα στην αρχή μεσίτρια, αλλά τα σπίτια κυμαίνονταν μεταξύ 550-580 ευρώ, την ώρα που ο μισθός ξεκινάει από τα 830 ευρώ. Ήταν όλα πανάκριβα». Μάλιστα, όταν πήγε στην αρμόδια Διεύθυνση Εκπαίδευσης τη ρώτησαν αν κατάφερε να βρει σπίτι, μιας και «γνωρίζουν το πρόβλημα». Τελικά κατάφερε να βρει σπίτι «από στόμα σε στόμα» με 420 ευρώ. «Είναι ευκαιρία, δεν θα βρεις άλλο σε τέτοια τιμή» της έλεγαν συνάδελφοι και ντόπιοι. Η ίδια, όπως εξηγεί, ήθελε διετές συμβόλαιο εφόσον τα επόμενα δύο χρόνια θα διδάσκει σε σχολείο της περιοχής, αλλά ο ιδιοκτήτης τής έκανε μονοετές. «Δεν θα ήθελα να πω στα παιδιά μου ότι του χρόνου μπορεί να αλλάξουμε ξανά σπίτι. Καθοριστικός παράγοντας για μένα ήταν τα παιδιά, να υπάρχει κοντά σχολείο, να μπορούν να παίξουν, να ζουν ανθρώπινα. Δεν ήμουν μόνη. Αλλά έχω πάρει απόφαση ότι τα επόμενα δύο χρόνια θα ‘μπω μέσα’ οικονομικά».
Με τα πράγματα στο αμάξι
Η Β.Ν. κατάγεται από την Καστοριά και διορίστηκε πέρσι στην Κέρκυρα. «Φέτος δεν υπάρχουν καν αγγελίες» διαπιστώνει. «Ήρθα τον Αύγουστο για να βρω σπίτι. Ευτυχώς είχα ανθρώπους να με φιλοξενήσουν. Πολλοί αναγκάζονται να μείνουν αρχικά σε ξενοδοχεία ή Airbnb. Τα ενοίκια είναι στα ύψη, ειδικά μέσα στην πόλη ζητούν 450-500 ευρώ για 30 τ.μ. Εκτός πόλης είναι γύρω στα 400 ευρώ, αλλά και πάλι είναι πολύ ακριβά για ένα άτομο, όπως εγώ που ζω μόνη μου. Πέτυχα μάλιστα περίπτωση ιδιοκτήτη που μου ζήτησε δύο εγγυήσεις μπροστά και νοίκι, χωρίς συμβόλαιο και να φύγω τον Ιούνιο. Κατάφερα τελικά να βρω ένα σπίτι με νοίκι 400 ευρώ, αλλά θα μπω σε μια εβδομάδα. Όλον αυτόν το καιρό τα πράγματα μου είναι στο αμάξι. Καταλαβαίνω κάποιος να θέλει να αξιοποιήσει το ακίνητό του το καλοκαίρι, αλλά δεν γίνεται να μην υπάρχει μέριμνα για τους εκπαιδευτικούς. Και προκειμένου να μην μείνουμε κι εμείς στον δρόμο, γινόμαστε συνένοχοι αφού αναγκαζόμαστε να μένουμε τελικά σε σπίτια χωρίς συμβόλαια» καταλήγει.
Συγκατοικούσαν κρυφά, αλλιώς θα τις χρέωνε με το κεφάλι και τα μισά αφορολόγητα
ια έναν ολόκληρο χρόνο έμενε «σαν τον κλέφτη» σε μονόχωρη γκαρσονιέρα στη Σαντορίνη. Ο λόγος για τη Ρ.Α. η οποία, αφού δεν έβρισκε σπίτι και απελπίστηκε, αποφάσισε να μείνει με μία άλλη δασκάλα που είχε νοικιάσει ένα διαμέρισμα 30 τ.μ. Γιατί κρυφά; Γιατί ο ιδιοκτήτης, ο οποίος μάλιστα χρέωνε την γκαρσονιέρα 420 ευρώ, 200 ευρώ στο συμβόλαιο και τα υπόλοιπα μαύρα, είχε «προειδοποιήσει» τη συνάδελφό της πως αν συγκατοικούσε, το νοίκι θα ήταν μεγαλύτερο και θα χρέωνε με το «κεφάλι».
«Ξεκίνησα να ψάχνω σπίτι κοντά στο σχολείο. Δεν ήταν όμως βιώσιμο να μείνω στην περιοχή, διότι υπήρχε μόνο ένα απογευματινό λεωφορείο και όλα τα καταστήματα τον χειμώνα είναι κλειστά. Οπότε αναγκαστικά έπρεπε να ψάξω αλλού. Αμάξι δεν είχα. Προσλήφθηκα ως εκπαιδευτικός, όχι ως οδηγός για να πρέπει να έχω αμάξι. Άλλωστε τόσα χρόνια αναπληρώτρια και με τόσα έξοδα ποιος θα μου το αγοράσει, ο αέρας;» αναρωτιέται. «Οι τιμές απλησίαστες» και εξηγεί: «Βρήκα κάποια στιγμή, μια δήθεν χρυσή ευκαιρία. Μια γκαρσονιέρα 400 ευρώ, χωρίς πλυντήριο, χωρίς Ίντερνετ, χωρίς τηλεόραση. Τελικά κατέληξα να μένω κρυφά στο σπίτι της φίλης μου για να μπορέσω να αντεπεξέλθω». Φέτος διορίστηκε στη Ζάκυνθο και δηλώνει «τυχερή»: «Βρήκα ένα ανακαινισμένο σπίτι, υπόγειο μεν, αλλά φωτεινό, με ωραία αυλή και μόνο 200 ευρώ».
«Πρώτη φορά συμβόλαιο για σπίτι»
Κεφαλλονιά, Κέρκυρα, Ζάκυνθο. Σε αυτά τα τρία νησιά εναλλάσσει τους χειμώνες της η Ιωάννα, η οποία εργάζεται ως ειδικό βοηθητικό προσωπικό (ΕΒΠ). Μεγάλωσε και ζει στην Κέρκυρα, αλλά κάθε χρόνο ζει το ίδιο έργο σε επανάληψη όταν κάνει τα χαρτιά της: πού θα δουλέψει την επόμενη σχολική χρονιά; «Κάθε χρόνο δηλώνω τα Ιόνια νησιά για να βρίσκομαι κοντά στο σπίτι μου και να μην είναι πολλά τα έξοδα μετακίνησης» δηλώνει η 29χρονη. Όσες χρονιές εργάστηκε στην Κέρκυρα, τα πράγματα ήταν πιο εύκολα. Έμενε στο σπίτι της, είχε κοντά την οικογένεια και τους φίλους της. Τις υπόλοιπες χρονιές αναγκάστηκε να μετακομίσει στην Κεφαλλονιά και τη Ζάκυνθο. Φέτος προσλήφθηκε ξανά ως αναπληρώτρια στην Κεφαλλονιά. «Δουλεύω ήδη οκτώ χρόνια. Πόσα χρόνια θα πρέπει να δουλεύω για να ζω στον τόπο κατοικίας μου;» διερωτάται. «Δυσκολεύτηκα να βρω σπίτι και φέτος. Τα περισσότερα ενοίκια είναι μεταξύ 350-400 για 40-50 τ.μ.» αναφέρει, όταν ο μισθός της δεν ξεπερνά τα 760 ευρώ. Κατάφερε τελικά να βρει ένα με 300 ευρώ. Δηλώνει επίσης έκπληκτη καθώς για πρώτη φορά θα υπογράψει συμβόλαιο. «Ούτε μια φορά στο παρελθόν δεν μου έκαναν συμβόλαιο. Και δεν φτάνει που δεν υπογράφουμε συμβόλαια, οι περισσότεροι ιδιοκτήτες μάς ζητούν να μείνουμε από τον Οκτώβριο, με την προϋπόθεση μάλιστα ότι τον Απρίλιο θα φύγουμε επειδή ξεκινά η σεζόν. Προτιμούν τους τουρίστες. Κι εμείς;» αναφέρει με αγανάκτηση. «Έχουμε κουραστεί».
Αναγκάστηκαν να μείνουν σε σπίτι με ποντίκια
«Δεν υπάρχουν πια σπίτια για μακροχρόνια μίσθωση και σε αυτό δεν υπάρχει καμία δόση υπερβολής» αναφέρει ο Θοδωρής, καθηγητής Πληροφορικής που διορίστηκε πέρυσι στην Κέρκυρα. «Όσα σπίτια υπάρχουν είναι πανάκριβα και πρέπει να δώσεις τον μισό σου μισθό, ενώ όσα φτηνά υπάρχουν είναι σε άθλια κατάσταση. Είχα συναδέλφους που έμεναν σε σπίτι με ποντίκια γιατί δεν έβρισκαν άλλο να μετακομίσουν. Επιπλέον, είναι εξοργιστικό να υπάρχουν αγγελίες που απευθύνονται μόνο σε εκπαιδευτικούς για να μπαίνουν Οκτώβριο και να φεύγουν Ιούνιο» προσθέτει, σημειώνοντας ότι το πρόβλημα αυτό αφορά και τους φοιτητές. «Ας διώξουν λοιπόν το Ιόνιο Πανεπιστήμιο. Ας διώξουν τα σχολεία αφού δεν τα θέλουν και δεν μπορούν να βρουν λύση για τη στέγαση» αναφέρει σκωπτικά.
