Live τώρα    
22°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
22 °C
20.2°C23.8°C
3 BF 42%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
22 °C
19.1°C22.7°C
2 BF 55%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
18.0°C19.9°C
4 BF 60%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
20 °C
18.8°C20.8°C
5 BF 45%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
23 °C
22.9°C22.9°C
3 BF 31%
Η Λυσιστράτη έδειξε τον δρόμο
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η Λυσιστράτη έδειξε τον δρόμο

132070921-A.jpg

Ζούμε σε μια εποχή σημαντικών γεγονότων και ανακατατάξεων. Την παγκόσμια οικονομική κρίση, που δοκίμασε σκληρά και την Ελλάδα, διαδέχθηκε μια μεγαλύτερη κρίση, παγκόσμια κι αυτή, η υγειονομική. Στο φόντο των δύο αυτών κρίσεων, πολλές άλλες βρίσκονται σε εξέλιξη. Άσχημα γεγονότα του παρελθόντος αποκαλύπτονται, παλιές πληγές αναζητούν ίαση. Το παγκόσμιο αλλά και το ελληνικό #Metoo αναστατώνουν την κοινωνία μας. Ήταν η ώρα να μιλήσουν κάποιοι/ες για εγκλήματα που όλοι τα ξέραμε, είχαμε ακούσει γι’ αυτά, αλλά η κοινωνία μας επιμελώς τα έκρυβε κάτω από το χαλί. Το πρόσφατα ονομασθέν ως «γυναικοκτονία» έγκλημα είναι παλιό. Απλώς τώρα γίνεται όχι απλά γνωστό, αλλά διεκδικεί δικαίωση και τιμωρία.

Στον νου μου έρχεται η Λυσιστράτη του Αριστοφάνη. Η αθηναϊκή ηγεμονία την εποχή που παίχτηκε η κωμωδία αυτή βρισκόταν σε βαθιά κρίση. Οι σχέσεις με τους συμμάχους ήταν άθλιες. Οι Αθηναίοι φέρονταν βάναυσα στις πόλεις που δεν πλήρωναν φόρο ή αναζητούσαν κάποιου είδους ελευθερία. Η αναμέτρησή τους με τους Λακεδαιμονίους είχε καταπονήσει κατά πολύ και τα οικονομικά τους και τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Η οδυνηρή ήττα τους στη Σικελία δεν άφηνε άλλα περιθώρια. Θα έπρεπε να μπει ένα τέλος σε όλον αυτόν τον εφιάλτη.

Σε δύσκολη εποχή για την Αθηναϊκή Δημοκρατία, ο μέγιστος κωμικός ποιητής της αρχαιότητας καταφεύγει στην ουτοπία μέσω των γυναικών. Προτείνει μέσα από το έργο του την ανάληψη της εξουσίας από τις γυναίκες, ώστε αυτές, ως πλέον ικανές, να διορθώσουν όλα τα κακώς κείμενα. Με τα όπλα της κωμωδίας, προτείνει λύσεις στα αδυσώπητα διλήμματα της εποχής. Ήταν όπως στην εποχή μας η στιγμή που ο καθένας σκεφτόταν ότι δεν πάει άλλο. Προτείνει λοιπόν σε μια κοινωνία συντηρητική και άκρως ανδροκρατούμενη την ηγεμονία των γυναικών. Καταγγέλλει τις παρεκκλίσεις του πολιτεύματος, την ηθική έκπτωση πολιτικών προσώπων, καθώς και το συμβουλευτικό σώμα των προβούλων που ορίσθηκαν να βγάλουν την πόλη από τα αδιέξοδα. Η δημιουργία αυτού του σώματος, το οποίο συγκέντρωσε σημαντική εξουσία στα χέρια του, ήταν ήδη μια έκπτωση στη λειτουργία της Δημοκρατίας. Ανεβάζει λοιπόν στη σκηνή τον ακραία φιλοπόλεμο Πρόβουλο που πηγαίνει στην Ακρόπολη των Αθηνών, η οποία τελεί υπό κατάληψη από τις γυναίκες, να ζητήσει να παραδώσουν το δημόσιο ταμείο. Η Λυσιστράτη, που ηγείται αυτής της ανταρσίας, εμπνέει και κινητοποιεί τις γυναίκες, που ανήκουν μάλιστα σε αντίθετα στρατόπεδα, αποκρούοντας τους άνδρες με επιτυχία.

Το όπλο με το οποίο προικίζει ο ποιητής τις γυναίκες είναι ο έρωτας. Καμία γυναίκα δεν θα πλαγιάσει με τον σύντροφό της εάν προηγουμένως δεν σταματήσει ο πόλεμος. Ο έρωτας αποδεικνύεται όπλο ακαταμάχητο. Η ηρωίδα μας όμως έχει λόγο και επιχειρήματα που δύσκολα μπορεί να ανατρέψει η πλευρά των ανδρών. Μιλάει για τη σώφρονα πλευρά του γυναικείου φύλου και την ικανότητά του να καταλήγει σε επωφελείς συμφωνίες, απέναντι στην ανδρική επιπόλαια ερειστικότητα. Θυμίζει σε Αθηναίους και Σπαρτιάτες τα όμορφα χρόνια της ειρήνης και της συνεργασίας.

Η κωμωδία, τέλος, φέρνει στη σκηνή την πρεσβεία των Σπαρτιατών που έρχονται να διαπραγματευτούν με τις γυναίκες. Με χορούς, τραγούδια και ύμνους, γυναίκες από όλη την Ελλάδα και βέβαια οι αντιμαχόμενες παρατάξεις καταλήγουν σε συμφωνία.

Στη σκηνή του θεάτρου, λοιπόν, ο Αριστοφάνης προτείνει στους συμπολίτες του μια ουτοπία που θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα. Αυτή τη μετάβαση από το όνειρο στη ζωή καλούνται να τη φέρουν σε πέρας οι γυναίκες. Οι γυναίκες μιας εποχής που δεν είχαν γνώμη για το πολίτευμα, που δεν είχαν διακριτή φωνή, που απαγορευόταν να έχουν αιτήματα για το παραμικρό. Οι γυναίκες, που η εποχή τους τις ήθελε κατώτερες από τους άνδρες. Όπως και σε όλες τις εποχές. Όπως και στη δική μας.

Έρχονται όμως μεγάλες ανακατατάξεις, όπως πόλεμοι και κρίσεις οικονομικές, πολιτικές και υγειονομικές για να ταράξουν τα νερά, να δημιουργήσουν κυματισμούς έντονους, καλώντας γυναίκες και άνδρες μαζί να διεκδικήσουν ξανά ισότητα, ελευθερία, δημοκρατία. Όπως τότε. Την εποχή της Λυσιστράτης.

* Βουλευτής Ανατολικής Αττικής και αναπληρωτής τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL