Η ονομασία «πλατεία Μεταξουργείου» θα μπορούσε να είναι παραπλανητική, αφού η πλατεία δεν υπάρχει πια, εδώ και δεκαετίες. Από τότε που συρρικνώθηκε στη μισή της περίπου έκταση, για να περάσει η λεωφόρος Αχιλλέως, η οποία διευρύνθηκε για να συνδέσει την Αθήνα με την Εθνική οδό Αθηνών- Κορίνθου.
Αυτό που απέμεινε είναι το μαρμάρινο σιντριβάνι, που κάποιος τοποθέτησε εκεί στις αρχές του 19ου αιώνα. Αρχικώς ήταν μια κρήνη, που φιλοτεχνήθηκε από άγνωστο καλλιτέχνη το 1853. Για χρόνια έδινε νερό στους κατοίκους της γειτονιάς -μέχρι να κατασκευαστεί το δημόσιο σύστημα ύδρευσης- και δροσιά στους θαμώνες των καφενείων της πλατείας. Οι εξελίξεις στην περιοχή κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα την αχρήστεψαν ως κρήνη. Αργότερα, το1997, αναμορφώθηκε η πλατεία που απέμεινε, η κρήνη συντηρήθηκε και προστέθηκε γύρω της μια κυκλική λεκάνη που τη μετέτρεψε σε σιντριβάνι. Όλα πια έγιναν διαφορετικά και όχι τόσο λειτουργικά για τους λίγους κατοίκους που ζουν ακόμα εκεί.
Αλλά η ιστορία της πλατείας είναι αρκετά παλιά. Η παλαιότερη ονομασία της ήταν «Χεζολίθαρο». Στη διασταύρωση με την οδό Λένορμαν υπήρχε το παραδοσιακό καφενείο του «Μωρηά», όπου οι παππούδες, ανάμεσα στους οποίους και ο δικός μου, έπαιζαν τάβλι και κολτσίνα. Ακριβώς απέναντι ήταν το γαλατάδικο του «Ζούνη» με τα ωραία ρυζόγαλα και το παραδοσιακό γιαούρτι. Ένα άλλο παραδοσιακό καφεζαχαροπλαστείο και γαλατάδικο ήταν των «Αδερφών Δροσογιάννη», για το οποίο η στήλη αυτή έχει ξαναγράψει. Ήταν η τυπική πλατεία μιας αθηναϊκής γειτονιάς, τόπος δηλαδή συνάντησης, αναψυχής, ενημέρωσης, δημόσιας ζωής και επικοινωνίας των κατοίκων της γειτονιάς.
Το 1958, από την τότε πλατεία του Μεταξουργείου μίλησε σε ένα πλήθος κόσμου, σε μεγάλη προεκλογική συγκέντρωση της ΕΔΑ, ο αείμνηστος Ηλίας Ηλιού.
Η πλατεία ήταν γεμάτη….
