Εμπνευσμένοι μαθητές, εμπνευσμένοι δάσκαλοι, οι μόνοι γόνιμοι σπόροι στην ξηρασία του εκπαιδευτικού συστήματος. Η Άννα-Μαρία, ο Βασίλης και η Γιώτα, τρεις 16χρονοι μαθητές της Β΄ Λυκείου του 7ου ΓΕΛ της Νέας Σμύρνης, με τη συνδρομή της φιλολόγου τους Μιχαλίτσας Ρούσση ξαναζωντάνεψαν τη βιβλιοθήκη του σχολείου τους, που επί δέκα χρόνια ήταν αποθήκη.
Η πόρτα παρέμεινε κλειστή δεκαετίες -στα χρόνια της οικονομικής κρίσης και των Μνημονίων-, τα βιβλία πεταμένα στο πάτωμα, άλλα πνιγμένα στη σκόνη και στις αράχνες, ό,τι αντικείμενο περίσσευε αποθηκευόταν ανάμεσα σε ποιητές, συγγραφείς, επιστήμονες και… ηλεκτρικές κουζίνες, η βρομιά, η μούχλα και η εγκατάλειψη είχαν καταλάβει τον χώρο που τώρα δεν έχει σε τίποτα να ζηλέψει από μια οργανωμένη βιβλιοθήκη.
Αδιάφοροι αρκετοί καθηγητές και πολύ περισσότεροι μαθητές, οι οποίοι, κυνηγώντας ασθμαίνοντας το ωρολόγιο πρόγραμμα του υπουργείου Παιδείας, δεν νοιάστηκαν για να δουν τι κρύβεται πίσω από την κλειδωμένη πόρτα. Κι όμως, η αγάπη τριών και μόνο μαθητών για τα βιβλία και η αγωνία τους να δημιουργήσουν το δικό τους «καταφύγιο» για τα διαλείμματα, ένα καταφύγιο δημιουργικής γνώσης κόντρα στο σχολικό οικοδόμημα της αποστειρωμένης γνώσης και της αποστήθισης, έκανε το θαύμα.
Μέσα σε ενάμιση μήνα η Γιώτα, η Άννα-Μαρία και ο Βασίλης με προσωπική εργασία «ανάστησαν» τη βιβλιοθήκη. Ελάχιστοι πίστευαν ότι θα τα καταφέρουν, αλλά τους εμπιστεύτηκαν. Πριν να αρχίσει η πρώτη ώρα, στα διαλείμματα, στα κενά, μετά το εξάωρο πήξιμο, δυο μέρες άδεια από τα μαθήματα, σήκωσαν τα μανίκια και έκαναν αυτό που σε μια οργανωμένη Πολιτεία θα έκανε ένα οργανωμένο συνεργείο. Βρήκαν χάρτινες κούτες από την πλατεία της Νέας Σμύρνης και τοποθέτησαν μέσα ανά κατηγορία, φροντισμένα πια τα μέχρι πρότινος παρατημένα βιβλία που ξεπερνούν τους 550 τίτλους.
Σαν τα παιδικά τους παιχνίδια. Πέταξαν τα σκουπίδια, μετακίνησαν τα έπιπλα, κατέβασαν κουρτίνες, έτριψαν, στόκαραν, έβαψαν τοίχους, καθάρισαν τα μωσαϊκά, δημιούργησαν έναν χώρο για να «αναπνέουν» βιβλία, συγγραφείς και φιλομαθείς μαθητές και καθηγητές. Αναζήτησαν άλλα εργατικά χέρια, μα δεν βρήκαν. Αυτό δεν τους απογοήτευσε, ούτε ότι κάποιοι συμμαθητές τους είδαν πίσω από αυτή την πρωτοβουλία διάθεση να χάσουν μαθήματα. Εξάλλου, όλοι τους είναι καλοί μαθητές. Δεν τους απογοήτευσε ούτε η ανύπαρκτη χρηματοδότηση από την Πολιτεία - 30 ευρώ από τον σχολικό προγραμματισμό!
Επαινετική η κίνηση των καθηγητών, που από την τσέπη τους πλήρωσαν μπογιές, χρώματα και ό,τι χρειάστηκαν οι μικροί εργάτες-μαθητές. Βρήκαν χρόνο. Αν και τους «κυνηγούν» η ύλη, η Τράπεζα Θεμάτων, η εντατικοποίηση, τα φροντιστήρια. Πάνω στα πρόσωπά τους είναι ζωγραφισμένη η ικανοποίηση γιατί βρήκαν θέση, όπως μας εξομολογήθηκαν, η τέχνη και ο πολιτισμός μέσα στο σχολείο. Και η αιτία είναι οι ίδιοι.
Χάρισαν βιβλία και στο Δημοτικό
Όσα παιδικά βιβλία ανακάλυψαν στην αναβίωση της βιβλιοθήκης τα χάρισαν στο 6ο Δημοτικό Σχολείο της Νέας Σμύρνης, γιατί η δική τους βιβλιοθήκη είναι νεανική. Επί μία εβδομάδα κατέγραφαν τίτλους σε ένα τετράδιο-κόσμημα, που κατέχει θέση αρχείου και για τους μελλοντικούς βιβλιοθηκονόμους. Τοποθέτησαν τα βιβλία ανά κατηγορία σε τρία έπιπλα (ελληνική και ξένη λογοτεχνία, επιστήμη, αρχαία ελληνική γραμματεία, ποίηση, περιβάλλον, αθλητισμός, θεολογία), κρέμασαν αφίσες με ποιητές στον τοίχο και τοποθέτησαν τρία ξύλινα τραπεζάκια για να ξεφυλλίζουν τα βιβλία οι ίδιοι και οι συμμαθητές τους.
Επόμενο βήμα, η δημιουργία λέσχης ανάγνωσης
Τώρα που όλα τελείωσαν, θαυμάζουν τα κατορθώματά τους και λένε με περηφάνια πως έδωσαν την ψυχή τους. Περνούν ώρες μέσα στη βιβλιοθήκη. Οι στόχοι τους από Σεπτέμβρη: να μοιραστούν αυτή τη χαρά τους με άλλους συμμαθητές οργανώνοντας λέσχη ανάγνωσης, προσκαλώντας συγγραφείς και ποιητές στη βιβλιοθήκη τους και καλώντας τους συμμαθητές τους να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο με τα ενδιαφέροντά τους προκειμένου να τους υποδείξουν προς δανεισμό βιβλία από τη βιβλιοθήκη τους. Πρέπει -λένε και οι τρεις μαθητές- να ανακαλύψουν και οι άλλοι τον μαγικό κόσμο των βιβλίων, τον οποίο δυστυχώς μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία δεν τον ανακαλύπτεις γιατί αυτή την έχουν τροχοδρομήσει σε στερεότυπα και φόρμες.
«Η βιβλιοθήκη μας είναι ένα ανοιχτό παράθυρο στον πραγματικό κόσμο της γνώσης» λένε η Άννα-Μαρία, ο Βασίλης και η Γιώτα, οι οποίοι μας αποχαιρετούν με χαμόγελο πηγαίνοντας να παραλάβουν βιβλία που τους χάρισε γειτονικό βιβλιοπωλείο της Νέας Σμύρνης. Ευτυχισμένη και η φιλόλογός τους, η κ. Ρούσση, με αυτά τα παιδιά, που έχουν σπίθα μέσα τους για πραγματική γνώση. Και να σκεφτεί κανείς ότι δεν υπάρχει καμία πρόνοια από το υπουργείο Παιδείας για τη δημιουργία βιβλιοθηκών στα σχολεία, ούτε χρόνος από το ωρολόγιο πρόγραμμα για λέσχες ανάγνωσης.
Καλό λοιπόν θα ήταν ο υπουργός Μεταφορών Κώστας Αχ. Καραμανλής, όταν ανεβάζει στα social media φωτογραφία του δίπλα σε ένα έπιπλο που χάρισε σε Λύκειο των Σερρών, να μην το βαφτίζει βιβλιοθήκη και να διδάσκεται από το μεράκι και την προσωπική εργασία των μαθητών.
