Κάθε πρωί την ίδια ώρα όφειλε να σηκωθεί απ’ το κρεββάτι και να ετοιμαστεί. Δεν ήταν εύκολο αυτό κι ας ήξερε πως δεν είχε άλλη επιλογή.
Ίσως αυτό που ονόμαζε η μαμά ενσυναίσθηση, ίσως η αδυναμία και ο φόβος που φαινόταν εύκολα στο πρόσωπό του· ίσως πάλι η ευαισθησία. Δεν είχε και πολύ μεγάλη σημασία έτσι κι αλλιώς. Το αποτέλεσμα θα ήταν το ίδιο όπως και να ’χε η κατάσταση.
Έπρεπε, μαζί με τα υπόλοιπα πρέπει της ζωής, να ανοίξει την πόρτα και να προχωρήσει μπροστά. Να σπρώξει άλλη μια μέρα. Να φανεί δυνατός, όπως υποσχόταν στον εαυτό του κάθε βράδυ πριν κοιμηθεί, εάν κοιμόταν.
Οι επιδόσεις του σχολείου δεν ήταν ικανοποιητικές και, σε κάθε γονεϊκή ενημέρωση, τα εύσημα για τον καλό χαρακτήρα του ακολουθούσαν οι διαπιστώσεις πως ήταν κλειστό παιδί, συχνά αφηρημένο και ντροπαλό.
Έτσι, σαν φυσικό φαινόμενο που απλά συμβαίνει, μια ιδιοτροπία του χαρακτήρα του που θα διορθωνόταν με τον καιρό.
Για τις πρωινές δυσφορίες δε, πάντα θα υπήρχε η δικαιολογία του ευαίσθητου στομαχιού, κάποιας εποχικής αλλεργίας, του άγχους να φτάσει στην πόρτα του σχολείου.
Η ζωή είναι αγχωτική και το σχολείο, προπαρασκευή για την ενήλικη ζωή.
Θα ακολουθούσαν ασκήσεις θάρρους, ενέσεις αυτοπεποίθησης, μυϊκή ενδυνάμωση αυτοάμυνας για την ενίσχυση του χαρακτήρα, κι αργότερα, στον στρατό, θα γίνει άντρας, θα σκληρύνει.
Μάταιος κόπος.
Τα σχολικά πειράγματα κάθονταν το ένα πάνω στο άλλο γεμίζοντας το κενό της μη αντίδρασης και τα εξωσχολικά, έρχονταν κι εκείνα από πάνω, δείγμα πως οι θρασύδειλοι και οι ανόητοι μπορούν να αγνοούν το αιτιατό, όπως και όλοι οι άλλοι να αγνοούν το αίτιο. Ως ατομικό δικαίωμα.
Για τον θύτη που πρέπει να μαλακώσει και για το θύμα που πρέπει να σκληρύνει.
Και η κοινωνία μας να πέφτει από τα σύννεφα, σοκαρισμένη σύσσωμη, συλλήβδην και αναπάντεχα κάθε φορά που κάποιος Μάκης δεν ξυπνάει το πρωί γιατί δεν αντιστάθηκε επαρκώς, κάποια Ελένη που δεν γυρνάει στο σπίτι της το βράδυ διότι δεν συναίνεσε, κάθε που κάποια κακοποιημένη καταλήγει σε κάποιο νοσοκομείο, κάθε που κάποια βιασμένη φορούσε πολύ κοντή φούστα και είχε πιεί.
Κάθε φορά που η ευθύνη της κοινωνίας για την προστασία των ανθρώπων γίνεται ευθύνη του ενός και της πολιτείας· αντικείμενο αυστηροποίησης κάποιων ποινών που έρχονται πάντα, νομοτελειακά, μετά την πράξη ή πριν την επιμόλυνση από κάποιον ιό.
