Καταπέλτης είναι η νέα έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας με τίτλο “Ελλάδα: Βία, ψέματα και επαναπροωθήσεις”, στην οποία τεκμηριώνονται 21 νέα περιστατικά βίαιων επαναπροωθήσεων και άλλες παραβάσεις που συνέβησαν μεταξύ Ιουνίου και Δεκεμβρίου 2020, με βάση τις μαρτυρίες 16 ατόμων στην περιοχή του Έβρου, κατά παράβαση των υποχρεώσεών της για τα ανθρώπινα δικαιώματα σύμφωνα με το Δίκαιο της Ε.Ε. και το Διεθνές Δίκαιο, ενώ αποκαλύπτει ότι οι υπό επαναπροώθηση μετανάστες και πρόσφυγες κρατούνται παράνομα ακόμα και σε άτυπους χώρους κράτησης.
«Η έρευνά μας καταδεικνύει ότι οι βίαιες επαναπροωθήσεις έχουν καταστεί η de facto ελληνική πολιτική ελέγχου των συνόρων στην περιοχή του Έβρου. Τα περιστατικά επαναπροωθήσεων που τεκμηριώσαμε αφορούν έως και 1.000 άτομα. Μερικά από αυτά επαναπροωθήθηκαν πολλές φορές και σε ορισμένες περιπτώσεις μέσω ανεπίσημων χώρων κράτησης. Το επίπεδο οργάνωσης που απαιτείται για να εκτελεστούν αυτές οι επαναπροωθήσεις δείχνει πόσο μακριά φτάνει η Ελλάδα ώστε να επαναπροωθεί παράνομα ανθρώπους και να το συγκαλύπτει» ανέφερε η Adriana Tidona, ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τη μετανάστευση στην Ευρώπη, και συμπληρώνει:
«Όλα τα άτομα με τα οποία μιλήσαμε είχαν επαναπροωθηθεί από περιοχές στις οποίες η Frontex έχει σημαντικό αριθμό προσωπικού. Επομένως η υπηρεσία δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι αγνοεί τις παραβιάσεις τις οποίες εμείς και πολλοί/-ές άλλοι/-ες έχουμε τεκμηριώσει. Η Frontex έχει καθήκον να αποτρέπει παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και, εάν δεν μπορεί να το κάνει αποτελεσματικά, θα πρέπει να αποσυρθεί ή να αναστείλει τις επιχειρήσεις της στην Ελλάδα».
Η μεγάλη πλειονότητα των ανθρώπων με τους οποίους μίλησε η Διεθνής Αμνηστία ανέφεραν ότι είχαν υποστεί ή είχαν γίνει μάρτυρες βίας από ανθρώπους τους οποίους περιέγραψαν ως ένστολους Έλληνες κρατικούς υπαλλήλους, όπως και άνδρες με πολιτικά.
Αυτό περιλάμβανε χτυπήματα με ραβδιά ή κλομπ, κλωτσιές, γροθιές, χαστούκια και σπρωξίματα, τα οποία κάποιες φορές είχαν αποτέλεσμα σοβαρούς τραυματισμούς. Οι άνδρες συχνά υποβάλλονταν σε εξευτελιστικούς και επιθετικούς ελέγχους με εκγύμνωση, κάποιες φορές μπροστά στα μάτια γυναικών και παιδιών.
Μερικά περιστατικά ανέρχονται επίσης σε βασανιστήρια εξαιτίας της σοβαρότητάς τους και της πρόθεσης για ταπείνωση ή τιμωρία, ενώ δεν λείπουν και μαρτυρίες ότι ομάδα προσφύγων - μεταναστών “εξαναγκάστηκαν να πέσουν από τη βάρκα στο νερό κοντά σε μια νησίδα στη μέση του ποταμού Έβρου, όπου παρέμειναν εγκλωβισμένοι επί ημέρες” και ένας παρασύρθηκε από το ρεύμα του ποταμού.
Επιπλέον η έκθεση καταγράφει ότι άνθρωποι συλλαμβάνονται και κρατούνται βαθιά μέσα στην ελληνική ενδοχώρα προτού επιστραφούν στην περιοχή του Έβρου ώστε να επαναπροωθηθούν παράνομα. Η Διεθνής Αμνηστία κατέγραψε τέσσερις τέτοιες περιπτώσεις με αυθαίρετη σύλληψη σε πόλεις της Β. Ελλάδας. Μεταξύ αυτών ένας αναγνωρισμένος πρόσφυγας και ένας καταγεγραμμένος αιτών άσυλο, οι οποίοι ζούσαν στην ελληνική ενδοχώρα για σχεδόν έναν χρόνο.
RSA: Η διοικητική κράτηση και οι κατάφωρες παραβιάσεις δικαιωμάτων
Με φόντο την ΚΥΑ που αναγνωρίζει την Τουρκία ως ασφαλή χώρα για πολίτες από το Αφγανιστάν, Σομαλία, Πακιστάν, Μπαγκλαντές και Συρία, γεγονός που αναμένεται να αυξήσει τον αριθμό των μεταναστών και προσφύγων χωρίς χαρτιά ή υπό κράτηση, η οργάνωση Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA) σε ενημέρωσή της για τη διοικητική κράτηση επισημαίνει ότι υπό το υποκριτικό και ανεκτικό βλέμμα της Ε.Ε. η Ελλάδα εντείνει την πολιτική διοικητικής κράτησης.
“Ειδικότερα στην Κω και όσο λειτουργούσε το Προαναχωρησιακό Κέντρο Κράτησης Αλλοδαπών (ΠΡΟΚΕΚΑ) στον Έβρο εφαρμόζεται γενικευμένη και συστηματική κράτηση για τους νεοεισερχομένους αιτούντες άσυλο με κάποιες εξαιρέσεις, ενώ ακόμα και ευάλωτα άτομα παραμένουν υπό κράτηση για παρατεταμένα διαστήματα” τονίζει.
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Μάρτιο στο ΠΡΟΚΕΚΑ της Κω είχε πεθάνει με φρικτούς πόνους από αποφρακτικό ειλεό ο 44χρονος Μάκι Ντιουμπταέ από τη Γουινέα, ενώ είχε αυτοκτονήσει και ένας Κούρδος αιτών άσυλο στο ΠΡΟΚΕΚΑ της Κορίνθου.
Τον θάνατο των δύο κρατουμένων σε κέντρο κράτησης δεν είχαν ακολουθήσει αλλαγές και βελτιώσεις ούτε ως προς τις συνθήκες ούτε προς την πολύμηνη κράτηση, υπογραμμίζει η RSA, η οποία από τα μέσα Ιανουαρίου είχε μιλήσει για τις κατάφωρες ελλείψεις στην περίθαλψη των κρατουμένων και την πρόληψη υγειονομικών κινδύνων εντός των ΠΡΟΚΕΚΑ, όπως επίσης και τις άκρως ανησυχητικές ελλείψεις στη διασφάλιση της επικοινωνίας των κρατουμένων με το υγειονομικό προσωπικό λόγω έλλειψης διερμηνείας.
Παράλληλα στην ενδοχώρα συνεχίζεται η πρακτική της διοικητικής κράτησης ατόμων χωρίς έγγραφα με σκοπό την απομάκρυνση τους, συμπεριλαμβανομένων και ατόμων που στην πλειονότητά τους επιθυμούν να αιτηθούν διεθνή προστασία, χωρίς ωστόσο να είχαν προηγουμένως πρόσβαση στην υποβολή αιτήματος, όπως σημειώνει η οργάνωση.
