Την προηγούμενη Πέμπτη (10.6), ημέρα απεργιακής κινητοποίησης, το κέντρο παρασύρθηκε στους ρυθμούς του τυμπάνου των εργαζομένων στη Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων (ΒΦΛ). Οι διαδηλωτές με τα γαλάζια μπλουζάκια ξεχώριζαν κι ακούγονταν σε μια πορεία που απλωνόταν από την Ομόνοια έως το Σύνταγμα, δίνοντας έναν ξεχωριστό τόνο μέσα από τα ρυθμικά τους συνθήματα και τις ακούραστες κινήσεις που τα συνόδευαν. Αναπηδήματα, παλαμάκια με τα χέρια ψηλά, φωνές που έκαναν τις ντουντούκες να ωχριούν ήταν οι λόγοι που έφεραν μπροστά τους κάθε τόσο ένα τείχος από φωτογράφους που τους απαθανάτιζε. Είχαν καταφέρει, 650 χιλιόμετρα μακριά απ’ τη φυσική τους βάση, να γίνουν η ψυχή της απεργίας.
Σκηνές στη Σταδίου
Βάση των εργαζομένων εκείνη τη μέρα αποτέλεσε το υπουργείο Εργασίας. Στο μεγάλο πεζοδρόμιο, έξω από τα κατεβασμένα ρολά της εισόδου, είχαν στήσει σειρές από μπλε σκηνές τη μία δίπλα στην άλλη, στις οποίες αναγκάστηκαν να κοιμηθούν για ένα βράδυ περιμένοντας τον Κωστή Χατζηδάκη να τους συναντήσει.
Περνώντας απ’ το σημείο ο κόσμος αντίκριζε ακόμη μια μεγάλη τηλεόραση που έδειχνε τις δηλώσεις του σημερινού υπουργού Εργασίας από την περίοδο που βρισκόταν στην αντιπολίτευση και πανό που εμφάνιζαν τον Λαυρέντη Λαυρεντιάδη, υπεύθυνο για το εξάχρονο μαρτύριό τους, να χειρίζεται με μαριονέτες τον υπουργό Εργασίας και τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Ποιοι είναι όμως εκείνοι που τράβηξαν τα βλέμματα της πόλης πάνω τους;
«Μη στεναχωριέσαι για μένα, μη σκύψεις το κεφάλι ποτέ»
Όπως έγραφαν στα φυλλάδια που μοίραζαν, είναι πρώτα απ’ όλα άνθρωποι που βιώνουν την οικονομική και κοινωνική εξόντωση εδώ και μια εξαετία. Ξεκίνησαν να δουλεύουν στις δεκαετίες του '80 και του '90 σε μία από τις πλέον βαριές βιομηχανίες της χώρας κι αντί να δρέπουν τους καρπούς των κόπων μιας ζωής, σήμερα βρίσκονται μπροστά στο ενδεχόμενο να βρεθούν ξανά στον δρόμο, έχοντας ξεπεράσει τα 50 και τα 60. Πολλοί έχουν να επιδείξουν ως μοναδική θητεία την εργασία τους στη μονάδα της ΒΦΛ, ζουν σε μια πόλη με μεγάλα ποσοστά ανεργίας και σε μια μικρή κοινωνία στην οποία έχουν βρεθεί δακτυλοδεικτούμενοι για την αγωνιστική τους στάση.
«Μη στεναχωριέσαι για μένα, μη σκύψεις το κεφάλι ποτέ». Αυτά ήταν τα λόγια που άκουσε από το παιδί του ο 56χρονος Θανάσης, εργαζόμενος στη ΒΦΛ από το 1984 και καρκινοπαθής. Μπροστά στο δίλημμα να κρατήσει τη δουλειά του και να μπορέσει το παιδί του να πάει φροντιστήριο ή να μείνει πιστός στο μέτωπο στο πλάι των συναδέλφων του, τα λόγια που άκουσε μέσα στο σπίτι του τού έδειξαν τον δρόμο. Αυτή είναι η δεξαμενή από την οποία αντλούν δύναμη. Η αλληλεγγύη των δικών τους ανθρώπων κι όσων μαθαίνουν για τον αγώνα τους.
Αόριστες υποσχέσεις
«Μας εντυπωσίασε το μεγάλο κύμα αλληλεγγύης από σωματεία και εργαζόμενους, ο κόσμος προσφέρθηκε να μας βοηθήσει έμπρακτα, οργανώνοντας συλλογικές κουζίνες, ανοίγοντας τα σπίτια του για να εξυπηρετηθούμε, ενώ ήταν πολύ σημαντική η συμπαράσταση από όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης» τονίζει ο Νίκος Βογιατζίδης, πρόεδρος του σωματείου των εργαζόμενων των Λιπασμάτων Καβάλας - ΒΦΛ.
Η πίεση έφερε προ των ευθυνών του τον υπουργό Εργασίας, που αναγκάστηκε τελικά να δεχτεί τους εργαζόμενους την περασμένη Πέμπτη. Στη συνάντηση, που διήρκεσε περίπου μιάμιση ώρα, δεσμεύτηκε ότι θα ασκήσει πίεση προκειμένου οι 133 εργαζόμενοι να επιστρέψουν στις θέσεις τους.
Επιπλέον, υπογραμμίζει ο Ν. Βογιατζίδης, ο Κ. Χατζηδάκης αναγνώρισε όσα κατήγγειλε ο ίδιος σε σχέση με τον κ. Λαυρεντιάδη όταν ήταν στην αντιπολίτευση. Δηλαδή, τη δημιουργία διαδοχικών παρένθετων με καινούργιους ΑΦΜ. Ωστόσο, δεν διευκρίνισε με ποιον τρόπο θα υλοποιήσει τη δέσμευσή του και παρέπεμψε σε νέα συνάντηση, αφού η κυβέρνηση θα έχει περάσει τον κάβο του αντεργατικού νομοσχεδίου (σ.σ.: υπερψηφίστηκε στην Ολομέλεια την περασμένη Τετάρτη 16.6.21).
«Το μόνο που θα μας ικανοποιήσει είναι η επιστροφή στις θέσεις εργασίας. Αν η υπόσχεση Χατζηδάκη (ενώπιον της ΓΣΕΕ και της Ομοσπονδίας του κλάδου της Χημικής Βιομηχανίας) ήταν μια παρελκυστική τακτική για να ξεμπερδέψει μαζί μας, το μόνο σίγουρο είναι ότι θα μας βρει μπροστά του με πολύ πιο δυνατές κινητοποιήσεις» προειδοποιεί ο Ν. Βογιατζίδης.
Όμηροι ξανά στη Λερναία Ύδρα του Λαυρεντιάδη
Έχουν, άλλωστε, βαρύ αγωνιστικό ιστορικό: την περίοδο 2016-2017, επί 18 μήνες, οι 180 (τότε) απολυμένοι, με μεγάλο προσωπικό κόστος, πάλεψαν για την επάνοδό τους στη δουλειά με αξιοπρεπείς όρους. Μάχη που βρέθηκε σε αντιστοίχιση με την εφαρμογή των δικαστικών αποφάσεων που τους δικαίωναν πλήρως. Είχαν μάλιστα κατηγορηθεί και μηνυθεί μαζικά από την εργοδοσία για διατάραξη οικιακής ειρήνης, βιαιοπραγίες, ακόμα και εμπρησμό, επειδή στη διάρκεια μιας απεργιακής κινητοποίησης είχε πάρει για άσχετο λόγο φωτιά ο λόφος απέναντι από το εργοστάσιο (!).
Η προσπάθεια εξόντωσής τους «έδενε» με το γνωστό τρικ του Λαυρεντιάδη με τις εταιρείες «Λερναία Ύδρα», που χρησιμοποιούνται προκειμένου οι εργαζόμενοι να μην κατοχυρώνουν τα βασικά τους δικαιώματα αλλά και να αποφεύγεται η αποπληρωμή των υπέρογκων χρεών του επιχειρηματία προς το Δημόσιο, τον ΕΦΚΑ, τη ΔΕΗ, τις τράπεζες.
Η ανακούφιση για την αίσια κατάληξη του 2017 δεν κράτησε πολύ: από το τέλος του 2019, μετά και την κυβερνητική αλλαγή, ο Λ. Λαυρεντιάδης αθέτησε την συμφωνία που υπέγραψε με τους εργαζόμενους στις 1.1.2018 ζητώντας τους ξανά να υπογράψουν νέες συμβάσεις με τρίτη εταιρεία που θα λειτουργήσει εντός του εργοστασίου.
«Έχουμε να μπούμε στο εργοστάσιο ενάμιση χρόνο. Θέλουμε να δουλέψουμε και δεν μας αφήνουν. Κανείς δεν κατάλαβε ποτέ γιατί απολύθηκε. Οι καθυστερήσεις έχουν φτάσει μέχρι και τους οκτώ μήνες, κατά μέσο όρο βρίσκονται στους έξι μήνες» λέει, μ' έναν βαριαστεναγμό στο τέλος, ο Ν. Βογιατζίδης. Όπως τονίζει, απέναντι σε αυτή τη συμπεριφορά της εργοδοσίας οι αρμόδιες αρχές δεν κάνουν τίποτα. «Δεν επιβάλλεται κανένα πρόστιμο, καμία διοικητική διαδικασία. Ένα ολόκληρο σύστημα σιωπά».
Κάνουν πλάτες στον Λαυρεντιάδη
Σκανδαλώδης η αδράνεια της κυβέρνησης Μητσοτάκη, καθώς θα έπρεπε να επιβάλει πρόστιμα για τις παρένθετες εταιρείες, ενώ, την ίδια στιγμή, απαλλάσσει τον Λαυρεντιάδη από τις κακουργηματικές κατηγορίες για την υπόθεση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου
«Η κυβέρνηση μπορεί να κινηθεί στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της» σημειώνει στην ΑΥΓΗ η βουλευτής Καβάλας του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. και νομική σύμβουλος των εργαζόμενων στα Λιπάσματα Καβάλας Τάνια Ελευθεριάδου. Δηλαδή, εξηγεί, «πρέπει να επιβάλει πρόστιμα, διότι υπάρχει ξεκάθαρη περίπτωση μεταβίβασης επιχείρησης, από την ELFE στις παρένθετες εταιρείες - μεταφέρθηκε σε αυτές η δραστηριότητά της, οι εγκαταστάσεις, τα μηχανήματα, οι εργαζόμενοι, ακόμα και τα εμπορικά σήματα και το εργοστάσιο λειτουργεί κανονικά, αυτό κάνει διαρκώς ο Λαυρεντιάδης. Το υπουργείο Εργασίας επίσης οφείλει να διατυπώσει την άποψη ότι οι εργαζόμενοι πρέπει αυτούσιοι να μεταφερθούν στις άλλες επιχειρήσεις με τις ίδιες συμβάσεις εργασίας».
Διότι, όσα δικαστήρια και αν έχουν κερδίσει, οι εργαζόμενοι βρίσκουν πάντα μπροστά τους μια νέα εταιρεία, σε αυτήν την ατέρμονη μάχη με τη Λερναία Ύδρα του Λαυρεντιάδη.
Παράλληλα, υποστηρίζει η Τ. Ελευθεριάδου, η κυβέρνηση θα μπορούσε να ελέγξει τα οικονομικά στοιχεία της επιχείρησης - έχει να καταθέσει οικονομικά στοιχεία από το 2014. «Πώς το εργοστάσιο παίρνει φυσικό αέριο αφού τυπικά η ELFE που έχει σύμβαση με τη ΔΕΠΑ δεν το λειτουργεί και έχει ομολογήσει ότι αγοράζει και μεταπωλεί φυσικό αέριο στις άλλες εταιρείες;» είναι η εύλογη απορία.
Σημειώνεται ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν έχει προβεί σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για τα χρέη εκατομμυρίων ευρώ που δημιουργούνται από τις παρένθετες εταιρείες - τα οποία περιέγραψε πρόσφατα στη Βουλή ίδιος ο Παναγιώτης Τσακλόγλου. Κι αυτό, παρά το «προηγούμενο» που κατάφερε να δημιουργήσει το υπουργείο Εργασίας επί ΣΥΡΙΖΑ, όταν, στις αρχές του 2017, διαβίβασε στις αρμόδιες τοπικές διευθύνσεις του ΕΦΚΑ έγγραφο του ΚΕΑΟ με το οποίο όλες οι εταιρείες που δραστηριοποιούνταν στον χώρο του εργοστασίου των Λιπασμάτων χαρακτηρίστηκαν συνυπεύθυνες απέναντι στον ΕΦΚΑ για τα χρέη προς τον οργανισμό.
Μετά την εκλογή της Ν.Δ. φτιάχτηκε ακόμα μία εταιρεία, η οποία δημιουργεί νέα χρέη. Η σημερινή κυβέρνηση δεν έχει εκδώσει αντίστοιχη απόφαση συνυπευθυνότητας.
Δεν υπάρχει εργαζόμενος αορίστου χρόνου
Την ίδια στιγμή, με τον νόμο που δίνει αμνηστία σε όλα τα τραπεζικά σκάνδαλα (4367/2019), η κυβέρνηση Μητσοτάκη απαλλάσσει (και) τον Λαυρεντιάδη από τις κακουργηματικές κατηγορίες που αντιμετώπιζε για την εμπλοκή του στην υπόθεση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου. Διότι η PQH, η εταιρεία που διαχειρίζεται τα κόκκινα δάνεια για λογαριασμό της ΤτΕ, δεν υπέβαλε εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας την απαιτούμενη εκ του νόμου έγκληση κατά Λαυρεντιάδη για να συνεχιστεί η ποινική διαδικασία.
Πρωτοφανές είναι και το γεγονός ότι σε μια βαριά βιομηχανία υψηλής επικινδυνότητας, όπως αυτή των Λιπασμάτων Καβάλας, εργάζονται μόνο εργαζόμενοι (πάνω από 500) με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, κατά παράβαση κάθε νομοθεσίας.
Η σημερινή κυβέρνηση κλείνει τα μάτια σε όλα τα παραπάνω. Δεν προκαλεί, ως εκ τούτου, εντύπωση ότι ο εν λόγω επιχειρηματίας, με τη δημιουργία ακόμα μίας εταιρείας, πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων το συμφωνητικό του 2017 (στο οποίο συμμετείχαν όλες οι έως τότε παρένθετες εταιρείες), με βάση το οποίο επαναπροσλήφθηκαν όλοι οι απολυμένοι. Και ανερυθρίαστα υποστηρίζει για ακόμη μία φορά, σαν να μην έχουν εκδοθεί δεκάδες δικαστικές αποφάσεις, ακόμη και του Αρείου Πάγου, ότι δεν έχει καμία δραστηριότητα και γι' αυτό απολύει (ξανά) ομαδικά εκατοντάδες ανθρώπους.
"Βρεθήκαμε στον δρόμο επειδή δεν υπογράψαμε"
Δουλεύοντας για δεκαετίες μέσα στο εργοστάσιο της ΒΦΛ, οι παλιότεροι εργαζόμενοι αναγνωρίζουν ακόμη και την ανάσα του. Τον βρυχηθμό του όταν δεν πηγαίνει κάτι καλά κι ακούγεται ως θόρυβος στον κόσμο απ' έξω. Εκεί όμως που θα θεράπευαν την οποιαδήποτε δυσλειτουργία θα προέκυπτε, μένουν ανήμποροι να παρέμβουν, τη στιγμή μάλιστα που πληθαίνουν διαρκώς οι φωνές διαμαρτυρίας γι’ αυξημένη όχληση από τους διπλανούς οικισμούς. «Σε διαφορετικό χρόνο θα δράσει ένας έμπειρος εργαζόμενος, σε διαφορετικό εκείνος με λίγους μήνες παρουσίας».
Την ίδια ώρα, οι εργαζόμενοι μένουν καθηλωμένοι μπροστά σ’ ένα βουνό από προβλήματα για τον βιοπορισμό τους, το οποίο ξεκίνησε να εμφανίζεται την επόμενη μέρα της άρνησής τους να περάσουν ως δανεικοί στην πρώτη από τις εταιρείες - "μανιτάρια" του Λαυρεντιάδη. «Βρεθήκαμε μια μέρα στον δρόμο με δυο μικρά παιδιά και μηδενικό εισόδημα επειδή δεν υπογράψαμε» λέει ο Λευτέρης, 51 χρόνων, που δούλευε στο εργοστάσιο μαζί με τη γυναίκα του για 31 χρόνια.
Η Τάνια πάλι, 18 χρόνια λογίστρια στην εταιρεία, είδε ξαφνικά τη ζωή της να τινάζεται στον αέρα. «Εκεί που θα ξεπλήρωνα το δάνειό μου μέσα σε δύο με τρία χρόνια, τώρα ξέρω πως θα με ακολουθεί για τριάντα». Το σκληρότερο πρόσωπο της εργοδοσίας αντιμετώπισε ο Θανάσης, που έβγαζε το μεροκάματό του ως νοσηλευτής. «Όταν διαγνώστηκα με καρκίνο, δεν με πήρε ούτε ένας τηλέφωνο. Όταν ζήτησα να πάω για εξετάσεις, μου είπαν με τη μία ότι τις δύο ώρες που θα έλειπα θα τις αφαιρούσαν από την πληρωμή μου». «Αναγκάστηκα να πάρω δανεικά από συγγενείς και φίλους» λέει ο Κώστας, με 23 χρόνια θητεία στην εταιρεία.
«Μη στεναχωριέσαι, έχει ο Θεός για όλους» είπε η 5,5 χρόνων κόρη του στον Αχιλλέα όταν ξεκινούσε η περιπέτεια. Τη σοφία των δικών τους ανθρώπων την κρατούν σαν φυλαχτό.
