Θα μπορούσε να είναι σενάριο δικαστικού θρίλερ, αποτελεί όμως μία από τις πτυχές της υπόθεσης που ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια μας τα τελευταία 24ωρα με την κωδική ονομασία «self test»: «Το παιδί ενός ομογενή από το Καζακστάν με μια εταιρεία επτά μηνών παίρνει αναθέσεις για rapid test αξίας 20 εκατομμυρίων ευρώ. Ο πατέρας, που αυτοχαρακτηρίζεται 'το αφεντικό', έχει δηλώσει 'πτωχός', ενώ οι άλλες εταιρείες είναι στη λίστα μεγαλοοφειλετών του Δημοσίου».
Το tweet του δημοσιογράφου Τάσου Τέλλογλου αναφέρεται στο αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της ιστοσελίδας insidestory.gr (8.4.21), σύμφωνα με το οποίο η «SwissMed», μία από τις πέντε εταιρείες που κέρδισαν τον διαγωνισμό για τα εν λόγω τεστ, και μάλιστα αυτή που θα παρέχει τον μεγαλύτερο αριθμό, είναι, επιεικώς μιλώντας, ύποπτη. Η εταιρεία δημιουργήθηκε πριν από επτά μήνες, δεν έχει σχέση με τον κλάδο της Υγείας, άνθρωποι που εμπλέκονται σε αυτήν ασχολούνταν με καταστήματα εστίασης και είναι μεγαλοοφειλέτες του Δημοσίου, ενώ οι προηγούμενες εταιρείες τους είχαν ως έδρα τη διεύθυνση που δήλωνε ως έδρα ο επιχειρηματίας Φίλιππος Βρυώνης.
Φαίνεται ότι η ιστορία με τη προμήθεια των πολυδιαφημισμένων τεστ εξελίσσεται, για την ώρα, σε άλλη μια περίπτωση καραμπινάτης κακοδιαχείρισης.
Στις 29 Μαρτίου ανακοινώθηκαν οι πέντε ανάδοχοι του διαγωνισμού και μέχρι σήμερα έχει φτάσει στη χώρα μας μόνο η πρώτη παρτίδα, με μόλις 1.900.000. Και ενώ ήδη τις επόμενες ημέρες θα κληθούν να κάνουν τα τεστ εκατοντάδες χιλιάδες μαθητές των λυκείων. Μάλιστα, ενώ το σύστημα είναι σχεδιασμένο να αποδέχεται μονάχα ένα τεστ την εβδομάδα ανά ΑΜΚΑ, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι μαθητές και εκπαιδευτικοί των λυκείων πρέπει να προμηθεύονται δύο δωρεάν τεστ για κάθε εβδομάδα.
Παρένθεση: όταν χθες λέγαμε στην ΑΥΓΗ για «άρωμα σκόιλ ελικικού», δεν φανταζόμασταν ότι στην πλατφόρμα των φαρμακοποιών για τη διασταύρωση του ΑΜΚΑ εκπαιδευτικών και μαθητών θα εμφανίζονταν πράγματι ακατανόητα μηνύματα, τα οποία έδωσαν διαστάσεις γκροτέσκου στο ζήτημα.
Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι εντός των επόμενων δέκα ημερών τα τεστ θα είναι διαθέσιμα για τον γενικό πληθυσμό. Άρα οι υπόλοιπες ποσότητες δεν έχουν ακόμα φτάσει και η δυνατότητα για τεστ μετατίθεται τελικά για το δεύτερο μισό του Απριλίου!
Στο site της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας δεν έχει αναρτηθεί η νέα προκήρυξη για την προμήθεια επιπλέον τεστ. Το χρονοδιάγραμμα ήδη μπάζει νερά.
Το μπαλάκι στον ΕΟΦ πετάει η Roche
Πρώτη παρέδωσε τις συμφωνημένες παρτίδες η εταιρεία Roche, η οποία στις συσκευασίες (των 25 τεμαχίων) περιλαμβάνει οδηγίες στα ελληνικά, όπου όμως παραποιείται ένα βασικό στοιχείο των εν λόγω rapid test, δηλαδή η σύσταση για χρήση τους αποκλειστικά από ειδικευμένο υγειονομικό προσωπικό ή υπό την επίβλεψη επαγγελματία Υγείας (ΑΥΓΗ, 8.4.21).
Η ΑΥΓΗ απευθύνθηκε χθες στη Roche Diagnostics (Hellas) θέτοντας τα σχετικά ερωτήματα.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της εταιρείας, η συσκευασία που έχει παραδοθεί στα φαρμακεία και προσφέρθηκε στον διαγωνισμό με βάση τις προδιαγραφές («ρινικό rapid test») έχει πράγματι ένδειξη είτε για επαγγελματική είτε για αυτολήψη υπό την επίβλεψη από επαγγελματία Υγείας. Αλλά έχει πάρει ήδη κατά παρέκκλιση ειδική έγκριση από τον ΕΟΦ (όπως έγινε και σε άλλες χώρες) για αυτοδιαγνωστική χρήση.
Τονίζει ότι, με βάση τις προδιαγραφές του διαγωνισμού, το τεστ της Roche έχει ευαισθησία 83,3% αλλά «δεν είναι πανάκεια και από μόνο του δεν μπορεί να αποτελέσει πολιτική δημόσιας υγείας».
Στο ερώτημα της ΑΥΓΗΣ για το αν κινδυνεύουμε να έχουμε πολλά ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα, η εταιρεία απαντά κάπως γενικόλογα ότι «το θέμα της αξιοπιστίας των τεστ έχει πολλές παραμέτρους», όπως ο επιπολασμός της νόσου σε έναν πληθυσμό. «Παρ' όλα αυτά η εμπειρία έχει δείξει σε άλλες χώρες ότι έχει τον ρόλο του ο έλεγχος του πληθυσμού με αυτοδιαγνωστικά τεστ, γιατί πετυχαίνεις ταχύτητα στα αποτελέσματα. Αλλά αυτό είναι θέμα δημόσιας υγείας και χρειάζεται ένα σύστημα με μοριακούς ελέγχους και rapid στα νοσοκομεία, τα οποία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αντικαταστήσει το αυτοδιαγνωστικό τεστ» υπογραμμίζει.
Για τις 25άρες συσκευασίες πετάει το μπαλάκι στους όρους του διαγωνισμού που έθεσε η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας.
Αντίστοιχα ερωτήματα απευθύναμε και στην εταιρεία Joysbio, το τεστ της οποίας θα προμηθεύσουν στα φαρμακεία όλοι οι υπόλοιποι επιτυχόντες του διαγωνισμού - εξπρές (μεταξύ αυτών και η SwissMed) και αναμένουμε απαντήσεις. Στις οδηγίες χρήσεως στα αγγλικά αναφέρεται ρητά ότι και αυτό το rapid test προορίζεται για χρήση «σε εργαστήριο από επαγγελματίες».
Μεγάλης δυσκολίας, μειωμένης αποτελεσματικότητας
Από την άλλη, οι φαρμακοποιοί και οι υγειονομικοί στους οποίους απευθυνθήκαμε επιμένουν ότι η διαδικασία είναι δύσκολη για τους πολίτες και υπάρχει κίνδυνος για εσφαλμένα αποτελέσματα.
Ακόμα και ο Αθανάσιος Εξαδάκτυλος, πρόεδρος του ΠΙΣ και μέλος της επιτροπής των ειδικών του υπουργείου Υγείας, έκανε λόγο για δυσάρεστη διαδικασία, στην οποία μπορεί να μη χρησιμοποιείται κατάλληλα ο στυλεός από τον πολίτη.
Ακόμα και να γίνουν σωστά, τα self test έχουν ποσοστό αποτυχίας μέχρι και 40% στους ασυμπτωματικούς ασθενείς και δεν είναι ικανά να αναχαιτίσουν τη διασπορά στην κοινότητα.
Μοιάζουν περισσότερο με κυβερνητικό πείραμα για το άνοιγμα κι άλλων δραστηριοτήτων, όπως ο τουρισμός (ώστε να δημιουργηθεί μια εικόνα επίπλαστης «κανονικότητας»), παρά με εργαλείο επιδημιολογική επιτήρησης.
