Την προηγούμενη Παρασκευή ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατέθεσε στα πρακτικά της Βουλής μια «έρευνα του Πανεπιστημίου Humboldt», προσπαθώντας να τεκμηριώσει ότι «σε αυτή τη συγκυρία, οι μαζικές συνάξεις με μεγάλη ένταση, συχνά χωρίς μάσκες, είναι γεγονός-υπερμεταδότης για τον κορωνοϊό».
Η έρευνα την οποία επικαλέστηκε, όμως, δεν επιβεβαιώνει τα όσα ισχυρίστηκε. Εάν είχε μπει στον κόπο να τη διαβάσει, θα έβλεπε ότι:
- Πρώτον, οι ερευνητές μελέτησαν δύο μόλις διαδηλώσεις, τις οποίες διοργάνωσαν πολύ συγκεκριμένες ομάδες, αρνητών του κορωνοϊού.
- Δεύτερον, το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουν είναι πως οι αρνητές του κορωνοϊού τείνουν να «υιοθετούν συμπεριφορές που δεν προστατεύουν την (δημόσια) υγεία». Σε κανένα σημείο δεν επιχειρείται συσχέτιση (πολλώ δε, αιτιακού χαρακτήρα) ανάμεσα στις διαδηλώσεις εν γένει και τη διασπορά του κορωνοϊού. Και πώς θα μπορούσε άλλωστε, έχοντας ως δείγμα μόλις δύο συμβάντα;
- Τρίτον, η έρευνα δεν είναι καν του πανεπιστημίου Humboldt, αλλά του Κέντρου για την Ευρωπαϊκή Οικονομική Έρευνα (ZEW) του Leibniz.
Όλα λάθος, λοιπόν, μας τα είπε ο πρωθυπουργός.
Επειδή όμως εδώ στο avgi.gr είμαστε καλοπροαίρετοι, και θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο απόφοιτος Κοινωνικών Επιστημών του Harvard είχε απλώς μια στιγμή αδυναμίας, κι όχι ότι συνειδητά επέλεξε να παραπληροφορήσει τη Βουλή και όσους άκουγαν τα λόγια του, αναζητήσαμε στην επιστημονική βιβλιογραφία έρευνες που να επιχειρούν πραγματικά να κατανοήσουν τυχόν συσχέτιση ανάμεσα σε διαδηλώσεις και την COVID-19. Και βρήκαμε τα εξής:
- Τον Ιούνιο του 2020, δημοσιεύτηκε από το Ινστιτούτο Οικονομικών της Εργασίας (IZA) της Βόννης, μια έρευνα με τίτλο «Black Lives Matter, κοινωνική αποστασιοποίηση και COVID-19». Οι συγγραφείς της, καθηγητές μεγάλων πανεπιστημίων των ΗΠΑ, μελέτησαν τη διασπορά του κορωνοϊού κατά τις 21 μέρες που ακολούθησαν διαδηλώσεις, οι οποίες έλαβαν χώρα σε 281 πόλεις των ΗΠΑ. Και συμπέραναν πως «δεν βρίσκουν κανένα στοιχείο που να δεικνύει πως οι διαδηλώσεις προκάλεσαν αύξηση των κρουσμάτων COVID – 19». Απλά και ξεκάθαρα.
- Η Journal of Public Health της Οξφόρδης δημοσίευσε έρευνα με τίτλο «Διαδηλώσεις του Black Lives Matter και κρούσματα COVID-19». Η μελέτη καταλήγει πως «ο κάθε διαδηλωτής ατομικά δεν συνεισέφερε σημαντικά στην αύξηση μολύνσεων από κορωνοϊό στην περιοχή του». Παρότι οι περιοχές που είχαν διαδηλώσεις είχαν λίγο περισσότερα κρούσματα από ότι αυτές που δεν είχαν, «είναι πολύ πιθανό τα αυξημένα κρούσματα οφείλονται σε άλλους παράγοντες, όπως ο μεγαλύτερος πληθυσμός και οι υποδομές των περιοχών όπου έγιναν διαδηλώσεις». Επίσης απλά και ξεκάθαρα.
- Τέλος, επιστήμονες από το Harvard και άλλα πανεπιστήμια, δημοσίευσαν στο COVID States Project έρευνα με δείγμα 37.000 ανθρώπων από όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ, και βρήκαν αρνητική συσχέτιση (βλ. διάγραμμα) ανάμεσα στη συμμετοχή στις διαδηλώσεις ενάντια στην αστυνομική βία και τα κρούσματα κορωνοϊού. Δηλαδή, τα κρούσματα ήταν συγκριτικά λιγότερα σε περιοχές που είχαν πιο έντονη κινηματική δραστηριότητα. Πιθανώς, όπως εξηγούν οι ερευνητές, επειδή στις περιοχές αυτές τα υπόλοιπα μέτρα αποστασιοποίησης τηρούνταν με μεγαλύτερη επιμέλεια. Ακόμα και το Harvard διαψεύδει τον απόφοιτό του.
Είναι αναγκαίο να επισημάνουμε ότι στόχος του παρόντος σημειώματος δεν είναι να υποστηρίξει πως «στις διαδηλώσεις δεν κολλάει». Κολλάει, όσο κολλάει σε οποιαδήποτε συνάθροιση σε ανοιχτό χώρο. Όμως είναι απαράδεκτη, στα όρια της αγυρτείας, η επιλεκτική επίκληση ερευνών ως επίχρισμα επιστημοσύνης, για να εξηγηθεί η αντίδραση της κυβέρνησης στον κοινωνικό αναβρασμό που η ίδια προκάλεσε.
Αν ο κ. Μητσοτάκης δεν απέρριπτε την κοινωνιολογία ως «αριστερή επιστήμη», ίσως να κατανοούσε πιο εύκολα ότι οι διαδηλώσεις είναι απλώς σύμπτωμα και όχι αιτία της κοινωνικής συνθήκης που ζούμε. Όσο κι αν προσπαθεί να καταστείλει το σύμπτωμα, αν δεν θεραπεύσει την αιτία δεν πρόκειται να πάει πολύ μακριά.
Όπως έγραψε ο Γιώργος Πλειός, φαίνεται ότι στην κυβέρνηση έχουν μεν περίσσεια «επικοινωνιολόγων», αλλά έλλειμμα κοινωνιολόγων.
Μπορείτε να διαβάσετε την έρευνα του ZEW Leibniz (και όχι του Humboldt) που επικαλέστηκε ο κ. Μητσοτάκης εδώ. Η έρευνα της Journal of Public Health είναι διαθέσιμη εδώ. Η έρευνα του COVID States Project βρίσκεται εδώ.
