Απαντήσεις για το ζήτημα των παρεμβάσεων στα social media επιχειρούν οι πανεπιστημιακοί καθηγητές Δημήτρης Χριστόπουλος και Νίκος Σμυρναίος, με αφορμή τις μαζικές οχλήσεις χρηστών του Facebook που το τελευταίο διάστημα είχαν τολμήσει να μιλήσουν για τα δικαιώματα του βαρυποινίτη Δημήτρη Κουφοντίνα.
Το ερώτημα που θέσαμε είναι εάν μπορεί να παραβιάζεται το ατομικό δικαίωμα των χρηστών να υπερασπίζονται δημόσια το δικαίωμα ενός κρατουμένου. Πώς μπορεί να προστατευθεί το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης και γνώμης των χρηστών; Και ποιο είναι το όριό της; Ποιος εποπτεύει, με ποιον τρόπο και με ποια δικαιοδοσία;
Νίκος Σμυρναίος: Το πρώτο που τους νοιάζει είναι το χρήμα
Η λογοκρισία στην πλατφόρμα του Facebook δεν πρέπει να μας παραξενεύει. Είναι η πρώτη φορά που φαινόμενα λογοκρισίας παίρνουν αυτήν την έκταση στην Ελλάδα, ωστόσο, όπως τονίζει μιλώντας στην ΑΥΓΗ ο πανεπιστημιακός Νίκος Σμυρναίος, έχει συμβεί πολλές φορές στο πρόσφατο παρελθόν σε άλλες χώρες. «Έχει συμβεί κατά κόρον στο παρελθόν στη Γαλλία σε ό,τι αφορά τα κοινωνικά κινήματα, με πιο πρόσφατα τα ‘Κίτρινα Γιλέκα’. Επίσης στην Αγγλία λογοκρίθηκε πρόσφατα το Socialist Workers Party». Η βασικότερη, αν όχι η μοναδική, αιτία είναι οικονομική. «Για παράδειγμα, το Facebook συμφώνησε με την τουρκική κυβέρνηση να κατεβούν σελίδες του YPG και των Κούρδων, για να συνεχίσει να λειτουργεί η πλατφόρμα στη χώρα. Αποφάσισαν δηλαδή να θυσιάσουν την ελευθερία της έκφρασης για να συνεχίσουν να έχουν κέρδη στη συγκεκριμένη αγορά», σημειώνει ο καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας και Κοινωνιολογίας των ΜΜΕ και του Διαδικτύου στο Πανεπιστήμιο της Τουλούζης.
Το Facebook θεωρεί πως είναι «καλυμμένο» αφενός γιατί υπάγεται κυρίως στη νομοθεσία των ΗΠΑ, αφετέρου γιατί με το που ανοίγει ένας λογαριασμός, «στην ουσία υπογράφεται μεταξύ του χρήστη και της εταιρείας ένα συμβόλαιο, όπου ο χρήστης αποδέχεται τους όρους χρήσης της πλατφόρμας κι είναι υποχρεωμένος να τους τηρεί. Οπότε, όταν το Facebook θεωρήσει ότι παραβιάζονται, έχει το δικαίωμα να κατεβάσει την ανάρτηση και τον λογαριασμό».
Στη διαδικασία αυτή το Facebook έχει τόσο τον ρόλο του δικαστή όσο και του αστυνόμου, καθώς «είναι η ίδια η εταιρεία που αποφασίζει ποιος έχει παραβιάσει τους όρους χρήσεως κι η ίδια που ορίζει την ποινή».
Ο έλεγχος περιεχομένου περιλαμβάνει τρεις βαθμίδες. «Την αστυνόμευση από τους χρήστες με αναφορές προς ένα περιεχόμενο που τους έχει προσβάλει. Τον έλεγχο μέσω αυτοματοποιημένων αλγορίθμων, στοχεύοντας σε λέξεις - κλειδιά, εκφράσεις και ονόματα. Τον ανθρώπινο έλεγχο, είτε γιατί έχουν γίνει πολλές αναφορές είτε γιατί ο αλγόριθμος δεν μπορεί να εντοπίσει το περιεχόμενο. Αυτή η δουλειά γίνεται από υπαλλήλους εταιρειών που δουλεύουν για το Facebook, όπως η teleperformance, οι οποίοι κρίνουν εντέλει τι θα γίνει με βάση τις οδηγίες του Facebook».
Σε σχέση με την υπόθεση Κουφοντίνα, δεν είναι σαφές ποια διαδικασία έχει ακολουθηθεί. «Δεν μπορούμε να ξέρουμε αν πίσω από αυτό υπάρχει κάποιο δάκτυλος ή αν είναι απλά καθημερινά λάθη που συμβαίνουν μέσα στα εκατομμύρια περιεχόμενα ή ακόμη έλλειψη πολιτικού κριτηρίου και κατανόησης από ανθρώπους που δεν φαίνεται να καταλαβαίνουν τη διαφορά της ταύτισης με τις ιδέες ενός τρομοκράτη από την υπεράσπιση των δικαιωμάτων ενός κρατούμενου.
Τα αλγοριθμικά κριτήρια μπορεί να εξαρτώνται επίσης από ποσοτικές παραμέτρους, όπως αν έχει πάνω από έναν συγκεκριμένο αριθμό likes».
Πράγματι, οι περισσότερες απαγορεύσεις φαίνεται ότι επιβλήθηκαν σε δημοφιλή προφίλ. Από την άλλη, είδαμε να μένουν στη θέση τους κανονικά οι αναρτήσεις που έγιναν, λόγου χάρη, από πολιτικούς, που είχαν και πολλά likes κι έπαιρναν ταυτόχρονα θέση για το θέμα υπέρ του αιτήματος Κουφοντίνα. Στις απαντήσεις του, το Facebook δεν διευκρινίζει ούτε από ποιον φορέα γίνεται ο έλεγχος ούτε πώς. Αφήνοντας ανοιχτό ακόμη και το ενδεχόμενο για στοχοποιημένα προφίλ.
Κάτι που πρέπει να «κρατήσουμε» πάντως, σύμφωνα με τον Ν. Σμυρναίο, είναι ότι υπήρξε διόρθωση. «Σημαίνει ότι υπήρξε παραδοχή του λάθους. Δεν είναι αναίσθητοι ως προς τις αντιδράσεις του κόσμου. Δεν είναι απλώς κάποιοι τρελοί δικτάτορες, κλεισμένοι σ’ ένα δωμάτιο, που πατάνε κουμπιά, επειδή δεν τους αρέσει κάποιο περιεχόμενο».
Δημήτρης Χριστόπουλος: Έλεγχος στο περιεχόμενο του Facebook μόνο από εισαγγελικές αρχές
«Προκειμένου να απαντήσουμε για το θέμα λογοκρισίας από το Facebook, πρέπει να απαντήσουμε στο ερώτημα εάν η πλατφόρμα Facebook είναι δημόσιος ή ιδιωτικός χώρος.
Τυπικά μιλώντας, το Facebook είναι ιδιωτικός χώρος, είναι μια εταιρεία, συνεπώς έχουν το δικαίωμα να ανεβάζουν ή να κατεβάζουν κατά την κρίση τους, όπως π.χ. μια εφημερίδα, η Καθημερινή ή η ΑΥΓΗ.
Από την άλλη πλευρά, η πλατφόρμα Facebook χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο. Κάνει χρήση δηλαδή ενός κοινού αγαθού, του δικτύου, το οποίο ανήκει σε όλους.
Αυτό σημαίνει ότι ο ιδιωτικός χαρακτήρας του Facebook δεν είναι δεδομένος, όπως είναι για μια εφημερίδα. Όπως δεν είναι δεδομένος και ο ιδιωτικός χαρακτήρας της τηλεόρασης, που αξιοποιεί και εκμεταλλεύεται τις δημόσιες συχνότητες, το ψηφιακό φάσμα: η τηλεόραση διέπεται από κανόνες πλουραλισμού -κάτι που δεν συμβαίνει με τον Τύπο-, γιατί είναι δημόσιο μέσο.
Συνεπώς, οι κανόνες και οι ρυθμίσεις του Facebook θα πρέπει να είναι κανόνες που θα ορίσει είτε α) ένα κράτος ή ένας διακρατικός οργανισμός όπως η Ε.Ε. και θα παρακολουθεί ο εισαγγελέας ή μια ανεξάρτητη αρχή είτε β) η ίδια η πλατφόρμα, το Facebook, μέσω μηχανισμού αυτορρύθμισης.
Η πραγματικότητα σήμερα δείχνει ότι το Facebook ελέγχει και επιβάλλει ποινές με αυθαίρετο τρόπο, επικαλούμενο τους «Όρους χρήσης της κοινότητας». Αναθέτει εργολαβικά σε εταιρείες να κάνουν επιτήρηση στο περιεχόμενο και στη συνέχεια να λογοκρίνουν κατά την κρίση τους. Μια εταιρεία δηλαδή που νέμεται κάτι τόσο κοινό όπως το Διαδίκτυο βάζει άλλη εταιρεία να περιορίζει την ελευθερία του λόγου.
Υπάρχει πρόβλημα για τη δημοκρατία; Οπωσδήποτε υπάρχει. Και η απόδειξη; Πόσο μεροληπτικά και αδιαφανώς δρα η εταιρεία. Το πρόβλημα είναι η αδιαφάνεια με την οποία λειτουργεί η εταιρεία που ως εργολάβος ελέγχει το περιεχόμενο.
Στην Αμερική οι πλατφόρμες έχουν ασυλία για το περιεχόμενο που μεταφέρουν και δεν ισχύουν περιορισμοί. Στην Ευρώπη δεν είναι έτσι. Υπάρχουν περιορισμοί, όμως τον κατασταλτικό έλεγχο θα πρέπει να τον κάνει ο εισαγγελέας. Εάν μπορεί να γίνει δεκτός κάποιου είδους περιορισμός στην ελευθερία της έκφρασης, αυτός θα μπορούσε να επιβληθεί μόνο από τον εισαγγελέα. Και θα ήταν αδιανόητο να παρέμβει οποιοσδήποτε εισαγγελέας, όπως έγινε τις τελευταίες ημέρες με τις αλλεπάληλες παρεμβάσεις στο Facebook με λογοκριτικό τρόπο, διότι τότε ο εισαγγελέας θα παραβίαζε βασικές αρχές της ελευθερίας της έκφρασης».
Η λογοκρισία του Facebook βάζει τέλος στην πλάνη της ελευθερίας της έκφρασης
Μια τεράστια επιχείρηση λογοκρισίας οργάνωσε τις προηγούμενες δύο εβδομάδες το Facebook, παραβιάζοντας κατά συρροή ατομικά δικαιώματα χρηστών και καταργώντας στην πράξη το δικαίωμα της έκφρασης. Το Facebook σάρωσε κάθε ανάρτηση που περιείχε τη λέξη Κουφοντίνας, για την ακρίβεια κάθε ανάρτηση που έκανε λόγο για τα δικαιώματα του βαρυποινίτη κρατουμένου ή για το ανθρωπιστικό αίτημα παρέμβασης πριν χάσει τη ζωή του ως απεργός πείνας. Ακόμη περισσότερο, κατέβαινε με συνοπτικές διαδικασίες κάθε ανάρτηση για το δικαίωμα στη ζωή, σε σχέση με τη δημοκρατία ή σχετικό με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία δοκιμάζονται στο πρόσωπο του απεργού πείνας Δημ. Κουφοντίνα.
Το «κατέβασμα» της ανάρτησης ήταν η μικρότερη ποινή που υπέστησαν οι χρήστες. Άλλοι τιμωρήθηκαν (!) με «κατέβασμα» ολόκληρου του λογαριασμού Fb και πλήρη αποκλεισμό από το δίκτυο και με ποινές (!) που ποικίλλουν από λίγες ώρες μέχρι και εβδομάδες (!)
Ο ένας μετά τον άλλο οι αναρτήσεις εξαφανίζονταν και οι λογαριασμοί έπεφταν σε χιλιάδες χρήστες. Σε δικηγόρους, σε δημοσιογράφους, σε πανεπιστημιακούς, ακόμη και για αναρτήσεις πολύ προσεκτικά γραμμένες, όπως, για παράδειγμα, εκείνη του καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας Πολυμέρη Βόγλη, ο οποίος δέχτηκε και ποινή αποκλεισμού από την πλατφόρμα για 30 μέρες. Ο Π. Βόγλης, ιστορικός, μοιράστηκε μια ιστορική αλήθεια δίνοντας μια πληροφορία που λίγο είναι γνωστή:
«Στη διάρκεια του Εμφυλίου, οι κρατούμενοι έκαναν επανειλημμένα απεργίες πείνας διεκδικώντας να σταματήσουν οι εκτελέσεις. Ακόμη και σε εκείνη, την πιο σκοτεινή εποχή της σύγχρονης Ιστορίας μας, οι κυβερνήσεις δεν άφησαν κανένα κρατούμενο να πεθάνει στη φυλακή από απεργία πείνας. Ο θάνατος του Δημήτρη Κουφοντίνα θα αφήσει ανεξίτηλο στίγμα. Όχι στην κυβέρνηση αλλά στη Δημοκρατία».
Η ανάρτηση κατέβηκε, μαζί με τον λογαριασμό ολόκληρο.
Με παρόμοιο τρόπο κατέβηκαν επίσης αναρτήσεις και λογαριασμοί δημοσιογράφων, όπως π.χ. του Άρη Χατζηστεφάνου, της Μαρίας Λούκα, του Γιάννη Αλμπάνη, του Γιάννη Ανδρουλιδάκη, του Κωνσταντίνου Πουλή, της Άννας Νίνη, της Ευγενίας Λουπάκη. Επίσης του δικηγόρου Θανάση Καμπαγιάννη και της δικηγορικής παράταξης Εναλλακτική Παρέμβαση, το ποίημα του Γιάννη Ρίτσου που ανέβασε ο γιος του Δ. Κουφοντίνα Έκτορας και μετέπειτα ολόκληρος ο λογαριασμός του, αλλά και βίντεο χρηστών με πλάνα από τις πορείες συμπαράστασης στα δικαιώματα του απεργού πείνας. Στα προφίλ του fb πρέπει να προστεθούν και διαδικτυακές ιστοσελίδες του αντιεξουσιαστικού - αναρχικού και ακροαριστερού χώρου, οι οποίες έπεφταν σαν τις μύγες.
Το μεγάλο λάθος φαίνεται ότι έγινε όταν κατέβηκαν οι αναρτήσεις και μπήκαν περιορισμοί στα προφίλ τριών φωτορεπόρτερ οι οποίοι ανήρτησαν φωτογραφίες από συγκέντρωση συμπαράστασης στον Δ. Κουφοντίνα. Η ευθεία κίνηση λογοκρισίας στους επαγγελματίες φωτορεπόρτερ Μάριο Λώλο, Τατιάνα Μπόλαρη και Λευτέρη Παρτσάλη προκάλεσε μεγάλο κύμα αντίδρασης και την έκδοση ανακοίνωσης της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδας, η οποία σημείωνε: «Δεν ξέρουμε πώς θέλει να το ονομάσει αυτό το γεγονός το Facebook, εμείς το λέμε λογοκρισία».
Εκπρόσωπος του Facebook παραδέχθηκε πως έγιναν λάθη στον αποκλεισμό χρηστών και δημοσιογράφων, λόγω αναρτήσεών τους για τον απεργό πείνας Δημήτρη Κουφοντίνα. «Παρ' όλο που σημειώνεται μεγάλη πρόοδος στα συστήματά μας, αυτά δεν παύουν να μην είναι τέλεια, με αποτέλεσμα κατά περιπτώσεις να γίνονται λάθη, όπως συνέβη στην προκειμένη. Το περιεχόμενο που αφαιρέθηκε κατά λάθος επαναφέρθηκε, όταν αυτό διαπιστώθηκε», παραδέχτηκαν οι εκπρόσωποι του Facebook.
Είναι λύση η ίδρυση «Ανωτάτου Δικαστηρίου» του Facebook;
Οι ενστάσεις και τα παράπονα των χρηστών για απίστευτες λογοκριτικές παρεμβάσεις -που έχουν φτάσει π.χ. να κατέβουν πίνακες ζωγραφικής επειδή εκλαμβάνονται ως γυμνό, αλλά και ιστορικές φωτογραφίες, όπως από την ατομική βόμβα της Χιροσίμα- οδήγησαν στη δημιουργία από τη Facebook ενός Συμβουλίου Εποπτείας (Oversight Board), ένα είδος «Ανωτάτου Δικαστηρίου» του Facebook, προκειμένου να διαχειρίζεται θέματα περιεχομένου της πλατφόρμας, που σχετίζονται με την ελεύθερη έκφραση και με την ασφάλεια. Το Συμβούλιο Εποπτείας θα μπορεί να ανατρέπει αποφάσεις της εταιρείας και του διευθύνοντος συμβούλου Μαρκ Ζάκερμπεργκ, σχετικά με το αν συγκεκριμένες περιπτώσεις περιεχομένου θα επιτρέπονται στο Facebook και στο Instagram. Όπως αμφιλεγόμενα ζητήματα που έχουν να κάνουν με θέματα ρητορικής μίσους, παρενόχλησης και ασφάλειας.
Το Συμβούλιο αποτελείται ήδη από 20 μέλη, μεταξύ των οποίων μία πρώην πρωθυπουργός, μία κάτοχος Νόμπελ Ειρήνης, συνταγματολόγοι, δημοσιογράφοι και ειδικοί σε θέματα δικαιωμάτων που έχουν ζήσει σε 27 χώρες και μιλούν τουλάχιστον 29 γλώσσες. Τα μέλη αναμένεται σύντομα να φτάσουν τα 40. Στις 28 Ιανουαρίου 2021 δημοσιεύτηκαν οι πρώτες αποφάσεις του.
Στην ιστοσελίδα του το Συμβούλιο Εποπτείας αναφέρει: «Το Oversight Board χρησιμοποιεί την ανεξάρτητη κρίση του για να υποστηρίξει το δικαίωμα των ανθρώπων στην ελεύθερη έκφραση και να διασφαλίσει ότι τα δικαιώματα αυτά γίνονται σεβαστά επαρκώς. Οι αποφάσεις του συμβουλίου για τη διατήρηση ή την ανατροπή των αποφάσεων περιεχομένου του Facebook θα είναι δεσμευτικές, πράγμα που σημαίνει ότι το Facebook θα πρέπει να τις εφαρμόσει, εκτός αν κάτι τέτοιο θα μπορούσε να παραβιάσει τον νόμο».
Θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι το Συμβούλιο Εποπτείας του Facebook, καθώς συγκροτήθηκε στο πλαίσιο μιας πολιτικής αυτορρύθμισης, αποτελεί την άτυπη απάντηση των ΗΠΑ στα θεσμικά μέτρα ελέγχου και εποπτείας των κρατών και των διακρατικών οργανισμών, όπως η Digital Services Act και η Digital Market Act, που δρομολογεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, προκαλεί σκεπτικισμό και παρότι εξελίσσεται σε ενός είδους Ανώτατο Δικαστήριο που μπορεί να αυξήσει τη διαφάνεια και εντέλει αποτελεί έναν ιδιωτικό θεσμό απονομής δικαιοσύνης, του οποίου οι πόροι εξαρτώνται από τον ιδιώτη ιδρυτή του (130 εκατ. δολάρια για έξι έτη). Ενώ φαίνεται να βασίζεται στο διεθνές δίκαιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία της έκφρασης, εντέλει τείνει να περιθωριοποιεί τις δημοκρατικές εγγυήσεις των κρατών.
Μετά τα σώματα, τους τραυμάτισαν και τις δημοσιεύσεις
Μιλούν στην ΑΥΓΗ η φωτορεπόρτερ Τατιάνα Μπόλαρη και η συντακτική ομάδα του ThePressProject
Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου. Άλλη μια συγκέντρωση αλληλεγγύης στον αγώνα του Δημήτρη Κουφοντίνα έχει ολοκληρωθεί. Για την ακρίβεια γι’ άλλη μια φορά η αστυνομία έχει ολοκληρώσει την κινητοποίηση με ξύλο και χημικά. Το τέλος της διαδήλωσης βρίσκει φωτορεπόρτερ και δημοσιογράφους να ετοιμάζονται σιγά - σιγά να φύγουν. Αυτή τη φορά όχι όμως για τα σπίτια τους αλλά με προορισμό τη ΓΑΔΑ. Λίγο νωρίτερα έχουν δεχτεί σφοδρή και αναίτια επίθεση από τα ΜΑΤ με χημικά και σπρωξίματα στην Πανεπιστημίου και σκοπός τους είναι να διαμαρτυρηθούν για το συμβάν απευθείας στον ΓΑΔΑρχη.
Λίγα 24ωρα μετά, οι φωτογράφοι βρέθηκαν ξανά στην ίδια θέση. Αυτή τη φορά δεν τραυμάτισαν τα σώματά τους. Αλλά τη δουλειά τους. Λίγη ώρα αφού ανέβηκαν οι φωτογραφίες τους από τη μεγαλειώδη πορεία της 1ης Μαρτίου, το Facebook τις κατέβασε. Η πρωτοφανής μάλιστα λογοκρισία δεν έμεινε εκεί. «Όποιοι κοινοποιούσαν φωτογραφίες μας, έβλεπαν και τις δικές τους αναρτήσεις να διαγράφονται», μας λέει η φωτορεπόρτερ Τατιάνα Μπόλαρη, ιδρυτικό μέλος του φωτοειδησεογραφικού πρακτορείου Eurokinissi.
Η αντίδραση ήταν άμεση. Το Facebook αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Ωστόσο αυτό δεν ήταν αρκετό για να σβήσει την ανάγκη που δημιουργήθηκε να γίνει μια μεγάλη κουβέντα για τις τύχες της ενημέρωσης. «Τα social media παίζουν παγκόσμια πάρα πολύ σημαντικό ρόλο στη μεταφορά της είδησης», εξηγεί η Τ. Μπόλαρη και προσθέτει: «Υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που ενημερώνονται από προφίλ στο Facebook και στο Twitter. Τα social media είναι πλέον ένα μεγάλο κομμάτι της δουλειάς. Ναι μεν δίνουμε τις φωτογραφίες μας στα πρακτορεία και στα ΜΜΕ, πολύ κόσμος όμως ενημερώνεται από αυτό το δίκτυο. Δεν γίνεται να σου κατεβάζουν την ανάρτηση με πρόσχημα ότι παραβιάζεις τους όρους. Έχουμε ένα πολύ σημαντικό γεγονός αυτές τις μέρες. Υπάρχει ένας κρατούμενος που κάνει απεργία πείνας και ο κόσμος διαδηλώνει. Συμφωνεί - δεν συμφωνεί κάποιος με αυτό, δεν γίνεται να λογοκρίνεται η ενημέρωση».
Στο στόχαστρο κι οι ανεξάρτητες ιστοσελίδες
Τα πράγματα δεν «ξέφυγαν» μόνο με τους φωτορεπόρτερ αλλά και τις ανεξάρτητες ενημερωτικές ιστοσελίδες. Το ThePressProject είδε να του επιβάλλονται περιορισμοί για αναρτήσεις που αφορούσαν την ειδησεογραφική κάλυψη των κινητοποιήσεων, σε σημείο που η σελίδα, που διαθέτει πάνω από 100.000 ακόλουθους στο Facebook, να κινδυνεύει να πέσει.
«Στην περίπτωση Κουφοντίνα, η κυβέρνηση θεώρησε πως θα έχει έναν πολύ ευκολότερο στόχο, αφού θεωρούσε απίθανο να εξαπλωθεί η συμπαράσταση στο πρόσωπό του σε κομμάτια της κοινωνίας ευρύτερα από την αναρχία. Αυτό φάνηκε ότι δεν ισχύει όταν άρχισαν να γράφονται δεκάδες χιλιάδες σχόλια στον λογαριασμό της Προέδρου της Δημοκρατίας, εκφράζοντας συμπαράσταση στο αίτημα του απεργού πείνας.
Με λίγα λόγια, υπήρχαν πολλά μέτωπα στα οποία η κοινή γνώμη δεν μπορούσε να ποδηγετηθεί ικανοποιητικά από τα εξαγορασμένα μέσα ενημέρωσης.
Η προσωρινή νίκη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν αντιμετωπίστηκε με τρόπο θεσμικό, όπως κάποιοι περιμέναμε, δηλαδή με τη νομοθετική ρύθμιση του περιορισμού τους, αλλά με τρόπο παραθεσμικό», σχολιάζει στην ΑΥΓΗ η συντακτική ομάδα του ThePressProject.
Ανησυχία κι αποφασιστικότητα
Οι συντάκτες του ανεξάρτητου σάιτ εκφράζουν την ανησυχία τους για το άμεσο μέλλον, ειδικά αν πεθάνει ο Δ. Κουφοντίνας (σ.σ.: μέχρι τις ώρες που γράφονταν αυτές οι γραμμές, η κατάσταση της υγείας του παρέμενε σταθερή) και αν θα υπάρχει η ελευθερία «να διατυπώνουμε απόψεις που δεν συμβαδίζουν με την κυβερνητική περιγραφή των γεγονότων».
Η Τ. Μπόλαρη πιστεύει, από τη μεριά της, ότι αυτή η κλιμακούμενη κατάσταση εις βάρος της ελεύθερης ενημέρωσης συνδέεται με το γεγονός ότι ο κόσμος αρχίζει και βγαίνει περισσότερο στον δρόμο.
Όπως διαμηνύει πάντως, οι φωτορεπόρτερ θα παραμείνουν πιστοί στο έργο τους. «Η ενημέρωση είναι κατοχυρωμένο δικαίωμα από το σύνταγμα. Έχουμε δικαίωμα να βρισκόμαστε στον δρόμο για να μπορούμε να καταγράφουμε αυτά που συμβαίνουν. Θα συνεχίσουμε».
