Ο δρ Μπέρνανρτ Λόουν, καρδιολόγος Εντατικής στο Τζονς Χόπκινς, καθηγητής στο Χάρβαρντ, εφευρέτης του πρώτου απινιδωτή καρδιάς και συνιδρυτής μιας διεθνούς οργάνωσης που τιμήθηκε με Νόμπελ Ειρήνης το 1985 για την καμπάνια της κατά του πυρηνικού πολέμου, απεβίωσε στις 16 Φεβρουαρίου 2021 σε ηλικία 99 ετών.
Ήταν το 1962 όταν ο δρ Λόουν, ένας πρωτοπόρος της έρευνας για τον αιφνίδιο καρδιακό θάνατο, ανέπτυξε μια νέα μέθοδο για να διορθώνει τους ανώμαλους καρδιακούς ρυθμούς, που ονόμασε «ινιδισμό». Εκείνη την εποχή η νόσος ήταν υπεύθυνη για το 40% του μισού εκατομμυρίου θανάτων από καρδιά κάθε χρόνο στις ΗΠΑ. Προκαλώντας με ακρίβεια ερεθισμό μέσω ηλεκτρισμού, μπόρεσε να ανατάξει τον φυσιολογικό παλμό. Μετά από προσπάθειες δεκαετιών, η μέθοδός του έγινε μια τεχνική που σώζει ζωές και συνέβαλε στην πρόοδο των επεμβάσεων ανοιχτής καρδιάς, ενώ ήταν η αρχή για τεχνολογικά επιτεύγματα, όπως οι εμφυτευμένοι στο στήθος απινιδωτές, που αυτόματα ανιχνεύουν και διορθώνουν τις ανωμαλίες στον καρδιακό ρυθμό.
Το 1980, επτά Αμερικανοί και σοβιετικοί γιατροί με ηγέτες τον δρ Λόουν και τον δρ Γιεβγκένι Ι. Τσαζόφ, έναν Ρώσο καρδιολόγο που ήταν προσωπικός γιατρός του σοβιετικού ηγέτη Λεονίντ Μπρέζνιεφ, ίδρυσαν την International Physicians for the Prevention of Nuclear War (IPPNW). Η IPPNW βασίστηκε στη διδασκαλία του Ιπποκράτη έχοντας ως μότο το «Κάλλιον εστι το προλαμβάνειν του θεραπεύειν». Οι ιδρυτές της αξιοποίησαν το κύρος του ιατρικού επαγγέλματος για να πείσουν τους ηγέτες και τους απλούς πολίτες. Καταγγέλλοντας την κούρσα των πυρηνικών εξοπλισμών, συγκέντρωσαν 135.000 γιατρούς - μέλη σε 41 χώρες μέχρι το 1985, όταν τιμήθηκαν με το Νόμπελ Ειρήνης.
Αν και η οργάνωση διακήρυττε ότι είναι μη πολιτική, αλλά ιατρική, οι συντηρητικοί κύκλοι στη Δύση αποκαλούσαν τους ιδρυτές της αφελείς και όργανα της σοβιετικής προπαγάνδας.
Έτσι, το 1985, κατά την απονομή του Νόμπελ Ειρήνης στην IPPNW, η Γερουσία των ΗΠΑ είχε εκδώσει ανακοίνωση καταδίκης της απόφασης και καλούσε την Επιτροπή Βραβείων Νόμπελ να αναθεωρήσει! Την ίδια προτροπή είχε δημοσιεύσει στον Τύπο και το γερμανικό ΥΠΕΞ. Και οι δύο χώρες είχαν απουσιάσει τότε από την τελετή βράβευσης.
Ο Μπ. Λόουν είχε μιλήσει στην κατάμεστη μεγάλη αίθουσα του ξενοδοχείου Χίλτον στην Αθήνα κατά την ιδρυτική συγκέντρωση του ελληνικού κλάδου της IPPNW το 1983, παρουσία τού τότε πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου και του τότε προέδρου καθηγητή Κώστα Στεφανή.
O δρ Μπέρναρντ Λόουν ήταν εξαιρετικός ομιλητής και μετέδιδε στους νεότερους τον ενθουσιασμό του, αλλά και πρακτικός ηγέτης που κατάφερε να δημιουργήσει μια οργάνωση γιατρών που άντεξε στον χρόνο και στις δυσκολίες και επιβραβεύθηκε μέσω της ICAN με ένα δεύτερο Νόμπελ Ειρήνης το 2017.
Είχα την τιμή να τον γνωρίσω από κοντά κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Συνεδρίου της IPPNW στο Μεξικό το 1993 και μου μιλούσε με μεγάλη αγάπη για την Ελλάδα και την Ιστορία της.
Στα απομνημονεύματά του το 2008 με τίτλο «Συνταγή επιβίωσης: Το ταξίδι ενός γιατρού για να τελειώσει η πυρηνική τρέλα», ο δρ Λόουν μίλησε για τον ρόλο του στην αντιπυρηνική πρωτοπορία και σημείωσε ότι το τέλος του Ψυχρού Πολέμου δεν έλυσε την απειλή. «Η εξαφάνιση της πυρηνικής καταστροφής είναι μια ιστορική πρόκληση για το αν η ανθρωπότητα θα έχει μέλλον στον πλανήτη Γη» κατέληγε.
Στον σχεδόν έναν αιώνα ζωής του, ο δρ Λόουν αποτέλεσε πρότυπο επιστήμονα και ειρηνιστή γιατρού και πρόλαβε να δει το πρώτο βήμα επιτυχίας των στόχων του με τη Συμφωνία για την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων, που τέθηκε σε ισχύ στον ΟΗΕ στις 22 Ιανουαρίου 2021.
Όλοι εμείς στην IPPNW νιώθουμε περήφανοι γιατί βαδίζουμε στα χνάρια του και υποσχόμαστε να μην σταματήσουμε ποτέ να αγωνιζόμαστε μέχρι να εξασφαλίσουμε για την ανθρωπότητα έναν πλανήτη ασφαλή από κάθε πυρηνικό κίνδυνο.
* Η Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου είναι γιατρός, πρόεδρος του ελληνικού κλάδου της IPPNW, αντιπρόσωπος της ICAN στην Ελλάδα
