Υπάρχει ένα παράπονο ότι οι καλλιτέχνες δεν μας μιλάνε και πολύ για εργασιακά και ταξικά ζητήματα. Υπάρχει η αίσθηση ότι, την ώρα που γύρω μας πέφτουν βόμβες, από την τέχνη ακούμε πράγματα γενικόλογα. Αναμασήματα. Και πολλή εύπεπτη σαχλαμάρα.
Ίσως ένας λόγος είναι ότι οι φάμπρικες λιγόστεψαν δραματικά. Θεωρείται μπανάλ να μιλάς πια γι’ αυτόν που γυρνάει το γρανάζι. Ό,τι γράφτηκε γράφτηκε στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης.
Από την άλλη, υπάρχουν και σήμερα τρόποι να φτάσει με επιτυχία το μήνυμα για τον άνθρωπο του μόχθου. Ο Θέμος Σκανδάμης είναι η απόδειξη. Ένας νέος καλλιτέχνης που δεν είναι στρατευμένος, με την αυστηρή έννοια του όρου, αλλά αντλεί την έμπνευσή του απ’ το βίωμα.
Το τραγούδι «Έχει φύγει το παιδί», που αναδεικνύει τη δύσκολη πραγματικότητα του ντελιβερά, έγινε μέσα σε ελάχιστες ώρες ανάρπαστο. Κατάφερε να κάνει αυτό που λέμε «τον γύρο του Διαδικτύου». Και, το κυριότερο, το πόσταραν οι ίδιοι οι ντελιβεράδες ως επίσημο άσμα τους.
Ας δούμε όμως τώρα ποιος είναι και ο δημιουργός. Ποιος είναι ο άνθρωπος που βρίσκεται πίσω από το τραγούδι. Η πορεία του. Αυτά που του αρέσουν. Κι αυτά που δεν του αρέσουν, έτσι όπως μας τα μεταφέρει ο ίδιος ο Θέμος Σκανδάμης με ένα σημείωμά του στην ΑΥΓΗ.
«Γράφω και ηχογραφώ τους στίχους και τη μουσική μου λίγο περισσότερο από δέκα χρόνια. Μια ζωή ολόκληρη μου φαίνεται. Η επικαιρότητα με τη στενή έννοια, αλλά ακόμα και η πραγματικότητα στο ίδιο πλαίσιο δεν με απασχόλησαν ποτέ ως στόχευση. Εγώ πάντα τον ουρανό κοιτάω και χάσκω. Και τα κορίτσια. Για την αγάπη προσπαθώ να τραγουδήσω. Και για την ομορφιά. Η αγάπη και η ομορφιά όμως, ως γνωστόν εδώ και χιλιάδες χρόνια, βρίσκονται υπό διωγμό» αναφέρει και περιγράφει στη συνέχεια την Αθήνα του:
«Κυκλοφορώ σ’ αυτήν την πόλη που μου έλαχε να ζω και μέσα στο μυαλό μου υπάρχει μια άλλη πόλη, φτιαγμένη από λέξεις και όνειρα. Οι δύο πόλεις μοιάζουν καταπληκτικά. Άσφαλτος, τσιμέντο, δρόμοι και κουδούνια. Ανάγκη, αδιέξοδο, γαμώ το κέρατό μου. Όμως στην έσω Αθήνα (ας τη βαφτίσουμε έτσι, παρότι το μέσα και το έξω δεν είναι δόκιμα στην προκειμένη περίπτωση) μεσολαβεί ένα θαύμα, το παπί απογειώνεται και το σιχτίρι γίνεται προσευχή. Στην έξω Αθήνα (συνεχίζω να αυθαιρετώ) αυτό γίνεται τραγούδι. Και αρέσει στους ανθρώπους, και το ακούνε, και ευχαριστιούνται, και ανασαίνουνε ίσως λίγο, και κάποιοι -λέει- κάνουνε και ‘αχ’».
Βλέποντας την επιτυχία του, κάποιοι κάνουν λόγο για δικαίωση. Εκείνος διαφωνεί. «Τι σχέση έχει η δικαιοσύνη μ’ αυτό το παιχνίδι; Πολλοί σπουδαίοι παραμένουν αφανείς, πουθενάδες καμαρώνουν δαφνοστεφανωμένοι».
Μετά κοιτάζει πίσω. «Σε τι συνθήκες εργαστήκανε αυτοί που θεωρώ προγόνους μου. (Χωρίς να τους έχω ρωτήσει βέβαια, αλλά έτσι συνηθίζεται σ’ αυτή την οικογένεια.) Και βλέπω τον Μάρκο και τον Τσιτσάνη να μου χαμογελούν με συγκατάβαση. Και λέω σώπα. Κάνε ησυχία. Αφουγκράσου. Θα τις ξετρυπώσεις. Την αγάπη και την ομορφιά. Γιατί μυστικά κι αυτές θέλουν να βρεθούν. Από σένα ή από όποιον έχει το κουράγιο - και την τύχη. Και να τραγουδηθούν. Γιατί οι άνθρωποι πάντα έχουν την ανάγκη να θαυμάζουν και να αγαπούν και πονάνε όταν δεν μπορούν να το κάνουν».
Και καταλήγει, λέγοντας: «Ο αγώνας συνεχίζεται», μιλώντας έτσι στην καρδιά κάθε αγώνα που δίνεται καθημερινά. Κι αυτός είναι ένας λόγος που το τραγούδι πέτυχε. Τα πλάνα που συνοδεύουν το τραγούδι είναι κομμάτια της καθημερινότητάς μας στο κέντρο. Τα στενά πεζοδρόμια, τα ρολόγια της ΕΥΔΑΠ, τα μπαλωμένα πλακάκια, η μαρμάρινη και κιτρινισμένη είσοδος της πολυκατοικίας, τα παρκαρισμένα αυτοκίνητα σε απόσταση αναπνοής, το γρατζουνισμένο κράνος του «παιδιού» που μόλις έφτασε είναι κάτι από εμάς. Και, το κυριότερο, το ίδιο το «παιδί» είναι ένας από εμάς. Το πρόσωπο - σύμβολο του εργαζόμενου που αδικείται.
