“Ο χαρακτήρας που αναφέρατε”, “ορισμένες πολιτικές δυνάμεις”, “αυτός που αναφέρατε”. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν και οι αξιωματούχοι του κατέφευγαν σε διάφορες λεκτικές ακροβασίες για να αποφύγουν να αναφέρουν το όνομα του Αλεξέι Ναβάλνι τα τελευταία χρόνια σε μια προσπάθεια να του στερήσουν δημοσιότητα και νομιμότητα.
Σε αυτή τη λίστα μπορούμε τώρα να προσθέσουμε και το “Βερολινέζος ασθενής”, το τελευταίο ψευδώνυμο για τον πιο προβεβλημένο αντίπαλο του Κρεμλίνου, μια απειλή που δεν πρέπει να κατονομάζεται.
Η διστακτικότητα του κ. Πούτιν σε αυτό το θέμα είναι μια από τις ιδιαιτερότητες της ρωσικής πολιτικής -συχνά μια κωμική προσπάθεια να υποτεθεί ότι ο ακτιβιστής, οι καμπάνιες του εναντίον της διαφθοράς και οι διαδηλώσεις που διοργανώνει, οι οποίες προσελκύουν χιλιάδες, απλώς δεν υπάρχουν.
Η μασκαράτα έπαψε όμως να είναι διασκεδαστική. Ο κ. Ναβάλνι δηλητηριάστηκε τον προηγούμενο μήνα με τον στρατιωτικό νευροτοξικό παράγοντα Νοβιτσόκ, που παρασκευάστηκε από τον στρατό την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης, καθώς πετούσε από τη Μόσχα προς τη Σιβηρία.
Μεταφέρθηκε δύο μέρες μετά σε νοσοκομείο του Βερολίνου και ξύπνησε τη Δευτέρα από το κώμα. Δυτικοί ηγέτες, έχοντας την υποψία ότι η Μόσχα ενδέχεται να έπαιξε ρόλο στη δηλητηρίασή του, έσπευσαν να του συμπαρασταθούν. Ο κ. Ναβάλνι είναι “το θύμα ενός εγκλήματος που είχε στόχο να τον κάνει να σιωπήσει” τόνισε η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ.
“Είναι υπομονετικός και είναι άρρωστος"
Παρ’ όλα αυτά το Κρεμλίνο συνεχίζει το μποϊκοτάζ. Όταν ρωτήθηκε εάν η κατάσταση της υγείας του κ. Ναβάλνι θα επιτρέψει τη χρήση του ονόματός του, ο Ντμίτρι Πεσκόφ, εκπρόσωπος του κ. Πούτιν, δήλωσε σε δημοσιογράφους: “Είναι υπομονετικός και είναι άρρωστος. Έτσι λοιπόν τον αποκαλούμε. Του ευχόμαστε ταχεία ανάρρωση”. Η δηλητηρίαση, που είναι πιθανό να προκαλέσει μακροχρόνια προβλήματα υγείας στον 44χρονο, “δεν αλλάζει την ουσία του θέματος”.
Δεν προκαλεί εντύπωση το ότι οι υποστηρικτές του κ. Ναβάλνι δεν περιμένουν από την κυβέρνηση να διεξαγάγει ενδελεχή έρευνα για τη δηλητηρίασή του και να τιμωρήσει τους υπευθύνους. Στην πραγματικότητα οι Ρώσοι αξιωματούχοι επιμένουν ότι δεν βρέθηκαν ίχνη δηλητηρίασης στο σώμα του κ. Ναβάλνι κατά τις δύο μέρες που πέρασε σε νοσοκομείο της Σιβηρίας προτού μεταφερθεί στη Γερμανία.
Η Μόσχα αμφισβήτησε επίσης το γερμανικό συμπέρασμα ότι το Νοβιτσόκ -ο ίδιος παράγοντας που χρησιμοποιήθηκε στην απόπειρα δολοφονίας του διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ από πράκτορες των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών στο Λονδίνο το 2018- είναι υπεύθυνο.
“Δεν ήταν Νοβιτσόκ. Αυτό είναι βέβαιο” δήλωσε την Τρίτη ο Αλεξάντερ Σεμπάγιεφ, κορυφαίος τοξικολόγος της περιφέρειας όπου νοσηλεύτηκε αρχικά ο κ. Ναβάλνι. “Δεν ήταν καν δηλητηρίαση... αυτά είναι φαντασιώσεις”. Αντιθέτως πιθανοί λόγοι που θα μπορούσαν να εξηγούν το 19ήμερο κώμα είναι το άγχος, η παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο ή η παράλειψη του πρωινού, σύμφωνα με Ρώσους γιατρούς.
Ο Βιατσεσλάβ Βολόντιν, πρόεδρος του ρωσικού Κοινοβουλίου και στενός συνεργάτης του κ. Πούτιν, έφτασε ακόμη και στο σημείο να υπονοήσει ότι Γερμανοί γιατροί ενδεχομένως να δηλητηρίασαν τον κ. Ναβάλνι “στο πλαίσιο οργανωμένου σχεδίου εναντίον της Ρωσίας με στόχο την επιβολή νέων κυρώσεων... και να προσπαθήσουν να περιορίσουν την ανάπτυξη της χώρας μας”. Ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών υποστήριξε το ίδιο.
Η τακτική της αντιρωσικής συνωμοσίας
Το να επιχειρούν να απαξιώσουν τις αποδείξεις που παρέχουν οι δυτικές κυβερνήσεις και να αποδίδουν τα πάντα σε μια αντιρωσική συνωμοσία αποτελεί παλιά τακτική. Η ίδια ρητορική χρησιμοποιήθηκε και μετά την επίθεση στον κ. Σκριπάλ. Όταν βρετανικές υπηρεσίες πληροφοριών έδωσαν στη δημοσιότητα αποδείξεις για το ταξίδι δύο Ρώσων πρακτόρων στη Βρετανία προκειμένου να εκτελέσουν την απόπειρα δολοφονίας.
Το Λονδίνο υποστήριζε τότε ότι διέθετε περισσότερες αποδείξεις εναντίον των Ρώσων, αλλά δεν τις έδωσε στη δημοσιότητα για να τις χρησιμοποιήσει σε μια μελλοντική δίκη. Η Μόσχα αντέδρασε λέγοντας πως, χωρίς να έχει δει όλες τις αποδείξεις ή να μπορέσει να συμμετάσχει σε κοινή έρευνα, δεν μπορούσε να είναι βέβαιη ότι το βρετανικό συμπέρασμα ήταν ακριβές.
Ένα παρόμοιο αδιέξοδο αναμένεται να διαμορφωθεί και τώρα. “Είναι ώρα να δούμε τα χαρτιά καθώς είναι σαφές σε όλους: το Βερολίνο μπλοφάρει εξυπηρετώντας κάποια σκοτεινά πολιτικά σχέδια” τόνισε την Τρίτη η εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Μαρία Ζαχάροβα.
Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες ζήτησαν ήδη την επιβολή νέων κυρώσεων στη Ρωσία προκειμένου η χώρα αυτή να τιμωρηθεί για τη χρήση ενός απαγορευμένου χημικού όπλου. Άλλοι πιστεύουν ότι η κ. Μέρκελ θα μπορούσε να αποσύρει τη γερμανική υποστήριξη από τον υπό κατασκευή αγωγό Nord Stream 2.
Το Κρεμλίνο απέρριψε παρόμοιες απειλές ως “παράλογες”. Όπως όμως και στην περίπτωση του κ. Ναβάλνι μπορεί να διαπιστώσει ότι το να αγνοείς κάτι δεν αρκεί για να το εξαφανίσει.
