Με χαμηλές προσδοκίες αναμένεται να ξεκινήσουν το απόγευμα οι πολυαναμενόμενες συνομιλίες Ρωσίας-Ουκρανίας στην Κωνσταντινούπολη, σε μια προσπάθεια να επικρατήσει η ειρήνη στην περιοχή.
Εν μέσω εντάσεων, δυσπιστίας και απουσιών, από όλες τις πλευρές οι συζητήσεις ήδη πήραν μία αναβολή αφού είχε αρχικά ανακοινωθεί ότι θα ξεκινούσαν το πρωί σύμφωνα με πηγές που επικαλούνταν τα ρωσικά κρατικά πρακτορεία ειδήσεων, θα γίνουν μετά το απόγευμα «έπειτα από αίτημα» της Τουρκίας, όπως ανακοίνωσε σήμερα η ρωσική διπλωματία.
«Οι συζητήσεις στην Κωνσταντινούπολη μετατέθηκαν στο δεύτερο μισό της ημέρας έπειτα από αίτημα της τουρκικής πλευράς», δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα στην εβδομαδιαία συνέντευξη Τύπου χωρίς να δίνει περισσότερες λεπτομέρειες.
Δεν θα πάει τελικά στην Κωνσταντινούπολη ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι για να συμμετάσχει στις συζητήσεις της ουκρανικής με τη ρωσική αντιπροσωπεία, δήλωσε Ουκρανός αξιωματούχος στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP).
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος έφθασε στην Άγκυρα και συνομίλησε νωρίτερα με τον Τούρκο ομόλογό του Ταγίπ Ερντογάν, δήλωσε ότι η Ουκρανία βρίσκεται σε επαφή με τις αμερικανικές αντιπροσωπείες για το θέμα των συνομιλιών με την Ρωσία.
Η Ουκρανία θα αποφασίσει τα βήματα που θα ακολουθήσει στις συνομιλίες μετά την συνάντησή του με τον Ταγίπ Ερντογάν, εξήγησε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας δήλωσε στους δημοσιογράφους κατά την άφιξή του στο αεροδρόμιο της Αγκυρας ότι η ουκρανική πλευρά δεν ενημερώθηκε επισήμως για την σύνθεση της ρωσικής αντιπροσωπείας που έστειλε στην Κωνσταντινούπολη η Μόσχα , αλλά μοιάζει να είναι «διακοσμητικού χαρακτήρα» και αναρωτήθηκε «αν είναι σε θέση να λάβει αποφάσεις».
Ο Ουκρανός πρόεδρος δήλωσε ότι έφερε μαζί του στην Τουρκία ουκρανική αντιπροσωπεία «του υψηλότερου δυνατού επιπέδου».
«Η αντιπροσωπεία μας είναι πολύ υψηλού επιπέδου» ικανή «να λάβει όλες τις αποφάσεις που μπορούν να οδηγήσουν στην ειρήνη», είπε ο Ζελένσκι αναφερόμενος στους εκπροσώπους του υπουργείου Εξωτερικών, του ουκρανικού στρατού και των υπηρεσιών Πληροφοριών.
«Πρέπει να δούμε ποιου επιπέδου είναι η ρωσική αντιπροσωπεία, τι εντολή έχει και αν μπορεί να λάβει οποιαδήποτε απόφαση», είπε ο πρόεδρος της Ουκρανίας.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν έστειλε στην Τουρκία ομάδα χαμηλής κλάσης αξιωματούχων αποτελούμενη από συμβούλους και υφυπουργούς αποφεύγοντας να εμφανισθεί αυτοπροσώπως και να συναντήσει τον Βολοντίμρ Ζελένσκι.
Όταν ο Ουκρανός πρόεδρος ερωτήθηκε ποιο είναι το μήνυμά του, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι απάντησε: «Βρίσκομαι εδώ . Πιστεύω ότι αυτό είναι ένα ξεκάθαρο μήνυμα».
«Ποιος χρησιμοποίησε τη λέξη ‘διακοσμητική’; Ένας κλόουν; Ένας αποτυχημένος; Ένα άτομο χωρίς καμία εκπαίδευση», σχολίασε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα κατά τη διάρκεια της σημερινής ενημέρωσης των δημοσιογράφων, λίγο μετά τις δηλώσεις Ζελένσκι.
«Ποιος νομίζει ότι είναι;» διερωτήθηκε.
Τραμπ: Δεν θα συμβεί τίποτα μέχρι να συναντηθώ εγώ με τον Πούτιν
Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι όσον αφορά τις ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, «τίποτα δεν θα συμβεί μέχρι» να συναντηθεί με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν.
«Τίποτα δεν θα συμβεί μέχρι να συναντηθούμε ο Πούτιν και εγώ, εντάξει; Και προφανώς δεν θα πήγαινε (στην Τουρκία). Θα πήγαινε, αλλά νόμιζε ότι θα πήγαινα εγώ. Δεν θα πήγαινε αν δεν ήμουν εγώ εκεί και δεν πιστεύω ότι θα συμβεί τίποτα, είτε σας αρέσει είτε όχι, μέχρι να συναντηθούμε. Αλλά θα πρέπει να το λύσουμε γιατί πεθαίνουν πάρα πολλοί άνθρωποι», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους στο Air Force One κατά την προσγείωσή του στο Αμπού Ντάμπι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Ο Τραμπ πρόσθεσε ότι δεν ήταν απογοητευμένος από το γεγονός ότι η ρωσική αντιπροσωπεία που στάλθηκε στην Τουρκία την Πέμπτη για υψηλού επιπέδου συνομιλίες με την Ουκρανία δεν περιελάμβανε τον Πούτιν: «Δεν είμαι απογοητευμένος από τίποτα. Δεν είμαι απογοητευμένος. Γιατί να είμαι; Μόλις εισπράξαμε 4 τρισεκατομμύρια δολάρια και είστε απογοητευμένοι για μια αντιπροσωπεία; Δεν ξέρω τίποτα για την αντιπροσωπεία, δεν το έχω καν ελέγξει».
Τι θα πει ο Ερντογάν
Ο πρόεδρος της Τουρκίας από την πλευρά του αναμένεται να τονίσει κατά τις συνομιλίες του με τον πρόεδρο της Ουκρανίας την τουρκική θέση, ότι δηλαδή θα πρέπει να υπάρξουν κατάπαυση του πυρός και ειρηνευτικές συνομιλίες χωρίς καθυστέρηση για τον τερματισμό του πολέμου, ανακοίνωσε το γραφείο του.
Ο Ταγίπ Ερντογάν θα συζητήσει με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι όλες τις πτυχές των τελευταίων εξελίξεων στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, δηλώνει στο Χ ο επικεφαλής των προεδρικών υπηρεσιών Επικοινωνίας Φαρετίν Αλτούν.
Η ρωσική πλευρά επιμένει ότι οι συνομιλίες θα διεξαχθούν μετά το μεσημέρι. Αλλά από την τουρκική πλευρά ανακοινώθηκε ότι ακόμη δεν έχει προγραμματισθεί καμία συνάντηση.
Τι ζητάνε Ρωσία και Ουκρανία
Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν διατηρεί από την έναρξη της εισβολής μαξιμαλιστικές αξιώσεις. Επαναλαμβάνει ότι η διαδικασία διευθέτησης θα πρέπει να αντιμετωπίσει τα «βαθιά αίτια» της σύγκρουσης, πρωτίστως τη βούληση της Ουκρανίας να ενταχθεί στο NATO, συμμαχία που η Μόσχα θεωρεί υπαρξιακή απειλή που επεκτείνεται στα σύνορά της.
Η Ρωσία διεκδικεί εξάλλου τέσσερις περιφέρειες στη νότια και την ανατολική Ουκρανία, τις οποίες ελέγχει εν μέρει (Ντονέτσκ, Λουγκάνσκ, Χερσώνα, Ζαπορίζια) και την χερσόνησο της Κριμαίας, την οποία προσάρτησε το 2014.
Στα τέλη Μαρτίου, ο υπουργός Εξωτερικών της, ο Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε ότι «η διεθνής αναγνώριση» του ότι ανήκουν στη Μόσχα αυτά τα εδάφη είναι «επιτακτικής σημασίας» για μια διευθέτηση της σύγκρουσης.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν παρουσίασε πληθώρα αιτιολογιών για την εισβολή το 2022 στην Ουκρανία, κυρίως την «προστασία» των ρωσόφωνων της ανατολικής Ουκρανίας και την «αποναζιστικοποίηση» μιας χώρας που κατηγορεί ότι βρίσκεται υπό την επιρροή των εχθρικών προς τη Ρωσία δυτικών δυνάμεων.
Η Μόσχα ζητεί κυρίως να σταματήσουν οι παραδόσεις δυτικών όπλων και να αποκλειστούν ουκρανικές υπερεθνικιστικές ομάδες.
Στα τέλη Μαρτίου, ο Πούτιν ανέφερε επίσης την ιδέα μιας «μεταβατικής κυβέρνησης» για την Ουκρανία, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, επιλογή που θα συνεπάγετο την αποχώρηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ο Πούτιν αμφισβητεί τη νομιμότητα του Ζελένσκι, επιχειρηματολογώντας ότι η πενταετής θητεία του Ουκρανού προέδρου ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2024, μολονότι η διεξαγωγή εκλογών στην Ουκρανία καθίστατο αδύνατη εξαιτίας του πολέμου. Θεωρεί επίσης ότι η εξέγερση της Μαϊντάν, που έφερε φιλοευρωπαϊκές αρχές στην εξουσία του Κιέβου το 2014, ήταν ένα «πραξικόπημα» εναντίον του τότε φιλορώσου προέδρου.
Στην Ουκρανία, το ζήτημα των εδαφικών παραχωρήσεων είναι άκρως διχαστικό, καθώς ο πληθυσμός έχει κάνει από το 2014 τεράστιες ανθρώπινες θυσίες και υποστεί σημαντικές υλικές καταστροφές για να διατηρήσει τα σύνορα της χώρας όπως αυτά ορίστηκαν όταν διαλύθηκε η ΕΣΣΔ το 1991.
Ως εκ τούτου δεν είναι γνωστό ποιες παραχωρήσεις θα μπορούσαν ενδεχομένως να γίνουν ανάμεσα στο Κίεβο και τη Μόσχα, καθώς η Ουκρανία συνεχίζει να αξιώνει ξεκάθαρα την αποχώρηση όλων των ρωσικών στρατευμάτων από το έδαφός της.
Μεταξύ αυτών των ζητημάτων, βρίσκεται το ακανθώδες θέμα της Κριμαίας, ο Ζελένσκι υποστηρίζει ότι το Κίεβο δεν θα παραχωρήσει αυτήν την ουκρανική χερσόνησο με τον στην πλειονότητά του ρωσόφωνο πληθυσμό που προσαρτήθηκε από τη Μόσχα το 2014, καθώς το ουκρανικό Σύνταγμα ορίζει ότι ανήκει στην επικράτειά της.
Γενικότερα, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ζητεί από τους συμμάχους του να παράσχουν «εγγυήσεις ασφαλείας» στην Ουκρανία που θα αποτρέψουν νέα εισβολή της Ρωσίας μετά τη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας.
Υπό αυτό το πρίσμα, το Κίεβο θέτει ως βασικό αίτημα την ένταξή του στο NATO, πιθανότητα που απορρίπτει κατηγορηματικά η Μόσχα και αποκλείει επίσης ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ.
Ως εναλλακτική η Ουκρανία έθιξε με Ευρωπαίους τη δημιουργία μιας δυτικής στρατιωτικής δύναμης που θα μπορούσε να αναπτυχθεί στη χώρα, με την υποστήριξη του NATO, στην περίπτωση ειρήνευσης. Πιθανότητα που επίσης απορρίφθηκε κατηγορηματικά από τη Μόσχα.
Για να ξεκινήσει μια διπλωματική διαδικασία διευθέτησης της σύγκρουσης, το Κίεβο ζητεί εδώ και εβδομάδες, όπως και η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, μια «άνευ όρων» εκεχειρία 30 ημερών πριν από συνομιλίες.
Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί του, από κοινού με τους Αμερικανούς, έθεσαν το περασμένο σαββατοκύριακο τελεσίγραφο στη Ρωσία: να αποδεχθεί την κατάπαυση αυτή του πυρός ή να υποστεί «μαζικές» κυρώσεις σε αντίποινα.
Ο Πούτιν έχει μέχρι στιγμής απωθήσει τα αιτήματα του Κιέβου και των συμμάχων του για εκεχειρία, κρίνοντας ότι αυτό θα επέτρεπε στις ουκρανικές δυνάμεις που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο μέτωπο, να επανεξοπλιστούν χάρη στους δυτικούς.
Ωστόσο ύστερα από αυτήν την πίεση, ο Ρώσος πρόεδρος πρότεινε τη διεξαγωγή σήμερα στην Κωνσταντινούπολη άμεσων συνομιλιών ανάμεσα στους Ρώσους και τους Ουκρανούς για τον τερματισμό του πολέμου. Αυτές είναι οι πρώτες που γίνονται από την άνοιξη του 2022, όταν πρώτες συνομιλίες που είχαν γίνει στη Λευκορωσία και την Τουρκία είχαν αποτύχει να κάνουν τα όπλα να σιγήσουν.