... Οι τρεις λέξεις του Χουάν Κάρλος Μοντερέ, επικεφαλής της αντιπροσωπείας του Παναμά στη σύνοδο των 175 χωρών του ΟΗΕ στο Μπουσάν της Νότιας Κορέας για τη ρύπανση από πλαστικά, αποτυπώνουν την αδυναμία υιοθέτησης παγκόσμιας δεσμευτικής συνθήκης. Μια εξέλιξη σε μια περίοδο που αν συνεχιστούν οι σημερινοί ρυθμοί, η παραγωγή πλαστικού πρόκειται να διπλασιαστεί, φτάνοντας το 1 δισ. τόνους πριν από το 2050... Με παράλληλη έκρηξη των απορριμμάτων πλαστικού, που αναμένεται να διπλασιαστούν, ξεπερνώντας τα 600 εκατομμύρια τόνους ως το 2040... Μόλις το 10% ανακυκλώνεται, ενώ το μισό θάβεται σε χωματερές και το 19% οδηγείται σε καύση. Το υπόλοιπο 22% βρίσκεται στο περιβάλλον και κυρίως στους ωκεανούς.
Εν μέσω κακοφωνίας, χωρίς συναίνεση, οι συζητήσεις που ξεκίνησαν φιλόδοξα το 2022 θα συνεχιστούν του χρόνου. «Πολλά κρίσιμα θέματα μας εμποδίζουν να φτάσουμε σε γενική συμφωνία, θα χρειαστούμε περισσότερο χρόνο» παραδέχτηκε ο πρόεδρος της Διακυβερνητικής Επιτροπής για τις διαπραγματεύσεις Λουίς Βάγιας Βαλντιβιέζο. Ομολογία αποτυχίας για τον στόχο που είχε θέσει η «ιστορική», όπως είχε τότε χαρακτηριστεί, απόφαση του ΟΗΕ τον Μάρτιο του 2022: να υιοθετηθεί στα τέλη του 2024 η πρώτη νομικά δεσμευτική συνθήκη για την εξάλειψη της ρύπανσης των πλαστικών και της παγκόσμιας απειλής που συνιστά για την ανθρώπινη υγεία, το περιβάλλον, τα οικοσυστήματα και το κλίμα. Ενός «όπλου μαζικής καταστροφής» σύμφωνα με τον Μοντερέ.
Το κρίσιμο σημείο που σκόνταψαν οι διαπραγματεύσεις ήταν η παραγωγή πλαστικού. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα του ΟΗΕ για το Περιβάλλον, το τμήμα των εκπομπών αερίων που συνδέονται με την παραγωγή πλαστικού, που βασίζεται στα ορυκτά καύσιμα, θα τετραπλασιαστεί ως το 2050, αντιπροσωπεύοντας πλέον το 15% των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου! Στη σύνοδο συγκρούστηκαν οι απόψεις δύο ομάδων χωρών. Εκείνη των περίπου 100 χωρών, μεταξύ τους και αυτές της Ε.Ε. αλλά και πολλών ΜΚΟ, που χαρακτηρίζονται «φιλόδοξες» και ζητούν τη δέσμευση σε παγκόσμιους στόχους μείωσης της παραγωγής πλαστικού, με σαφή, νομικά δεσμευτική υποχρέωση προοδευτικής εξάλειψης των πιο βλαβερών πλαστικών προϊόντων και των πιο ανησυχητικών χημικών ουσιών που περιέχονται στα πλαστικά. Μάλιστα η Ρουάντα και το Περού που περιλαμβάνονται σε αυτή την ομάδα προτείνουν μείωση κατά 40% μεταξύ 2025 και 2040.
Απέναντι στις «φιλόδοξες» βρέθηκαν χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, η Ρωσία, το Ιράν αλλά και οι ΗΠΑ που τήρησαν, σύμφωνα με τη γαλλική Le Monde, «διακριτική στάση» ενόψει της ανάληψης της εξουσίας από τον Ντ. Τραμπ. Οι χώρες αυτές, που προωθούν συστηματικά τον περιορισμό της συζήτησης στη διαχείριση των αποβλήτων και στην ανακύκλωση, επικαλούμενες τον κανόνα της συναίνεσης οδήγησαν στην αποτυχία της διαπραγμάτευσης στην περίπτωση που στο τελικό κείμενο γινόταν αναφορά σε μείωση της παραγωγής πλαστικού. «Το αντικείμενο αυτής της συνθήκης είναι να τελειώνουμε με τη ρύπανση του πλαστικού, όχι με αυτό καθαυτό το πλαστικό» εξήγησε ο εκπρόσωπος της αντιπροσωπείας του Κουβέιτ.
«Εδώ δεν διαπραγματευόμαστε μια οποιαδήποτε συνθήκη αλλά την πιο σημαντική συνθήκη για την επιβίωση της ανθρωπότητας από τη Συμφωνία του Παρισιού» είχε παρατηρήσει από την πλευρά του ο Μοντερέ -ο Παναμάς ανήκει στην κατηγορία των «φιλόδοξων» χωρών-, προσθέτοντας προφητικά: «Κάθε μέρα καθυστέρησης είναι μια μέρα κατά της ανθρωπότητας»... Μετά την απογοητευτική -«παρωδία» σύμφωνα με την Greenpeace- 29η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα στο Μπακού ακόμη μία αχρείαστη αποτυχία σε βάρος του πλανήτη...
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της ΠΓ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, υπεύθυνη για θέματα Διεθνών Σχέσεων-Εξωτερικής Πολιτικής και Ευρωπαϊκής Ενέργειας, Περιβάλλοντος, βουλεύτρια Β2 Δυτικής Αθήνας
