Να διεξαχθεί «ενδελεχής έρευνα» για την τραγωδία με τον θάνατο δεκάδων μεταναστών στο Μεξικό, ύστερα από πυρκαγιά σε κέντρο κράτησης στη Σιουδάδ Χουάρες, κοντά στα σύνορα με τις ΗΠΑ, ζήτησε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. Την ίδια ώρα, ζήτησε να δημιουργηθούν «ασφαλείς» και πιο οργανωμένες μεταναστευτικές οδοί προς τις ΗΠΑ.
Η τραγωδία, στην οποία έχασαν τη ζωή τους 38 μετανάστες και τραυματίστηκαν άλλοι 28 – αρχικά το Εθνικό Ινστιτούτο Μετανάστευσης (INM) είχε ανακοινώσει τον θάνατο 40 μεταναστών – πήρε νέα διάσταση μετά τη δημοσιοποίηση βίντεο σοκ, στο οποίο φαίνεται ότι οι φύλακες του κέντρου φεύγουν από τον χώρο μόλις ξέσπασε η πυρκαγιά εγκαταλείποντας αβοήθητους και κλειδωμένους τους μετανάστες.
Για «έγκλημα» έκανε λόγο ο Μεξικανός δημοσιογράφος που δημοσιοποίησε το βίντεο από την κάμερα ασφαλείας.
Es criminal. Así dejaron encerrados a los migrantes en la Estación de Ciudad Juárez, Chihuahua. pic.twitter.com/MwwMGi1cTl
— Joaquín López-Dóriga (@lopezdoriga) March 28, 2023
Στο βίντεο διάρκειας 30 δευτερολέπτων διακρίνεται αρχικά ένα μέρος του κελιού να γεμίζει καπνό, ενώ άνδρες κλωτσούν απελπισμένα τα κάγκελα μιας κλειδωμένης πόρτας. Τρεις άνθρωποι που φορούν στολές περνούν μπροστά από το κελί χωρίς να κάνουν καμία προσπάθεια να ανοίξουν την πόρτα. Στο τέλος του βίντεο ο καπνός είναι τόσο πυκνός που πλέον το κελί δεν φαίνεται.
Την αυθεντικότητα του βίντεο φάνηκε να επιβεβαιώνει σε συνέντευξή του ο Μεξικανός υπουργός Εσωτερικών Άνταν Αουγκούστο Λόπες, επισημαίνοντας ότι αυτό περιήλθε στην κατοχή της κυβέρνησης λίγο μετά το περιστατικό. Ωστόσο απέφυγε να το σχολιάσει.
Νωρίτερα, ο πρόεδρος του Μεξικού Αντρές Μανουέλ Λόπεζ Ομπραντόρ είχε επιρρίψει την ευθύνη αποκλειστικά στους μετανάστες δηλώνοντας ότι «δεν πίστευαν ότι οι φωτιές που άναψαν για να διαμαρτυρηθούν θα προκαλούσε αυτή την ανείπωτη τραγωδία».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του INM συνολικά στο κέντρο όπου ξέσπασε η πυρκαγιά κρατούνταν 68 άνδρες, αλλά και 15 γυναίκες, οι οποίες όμως απομακρύνθηκαν εγκαίρως.
«Ζητάμε από τις χώρες της περιοχής να αντιμετωπίζουν με ανθρώπινο, δίκαιο και αποτελεσματικό τρόπο τις αυξανόμενες εισροές πληθυσμών», δήλωσε ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) Φίλιπο Γκράντι.
«Επαναλαμβάνουμε τη δέσμευσή μας να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με τις κυβερνήσεις της περιοχής και τους εταίρους μας για να διορθώσουμε αυτό το στρεβλό μεταναστευτικό σύστημα», υποστήριξε ο Κεν Σαλαζάρ, Αμερικανός πρεσβευτής στο Μεξικό. Στόχος είναι επίσης «να αντιμετωπίσουμε τις θεμελιώδεις αιτίες» της μετανάστευσης, «μια περιφερειακή πρόκληση», πρόσθεσε.
Η Διεθνής Αμνηστία από την πλευρά της έκανε λόγο για «μια συνέπεια των περιοριστικών και σκληρών μεταναστευτικών πολιτικών που εφαρμόζουν οι κυβερνήσεις του Μεξικού και των ΗΠΑ».
«Πώς είναι δυνατόν οι μεξικανικές αρχές να άφησαν ανθρώπους κλειδωμένους χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να γλιτώσουν από την πυρκαγιά;», διερωτήθηκε η Έρικα Γκεβάρα Ρόσας διευθύντρια της οργάνωσης για τη Βόρεια και τη Λατινική Αμερική.
Αυτή η τραγωδία – και οι δύο προηγούμενες στο Τέξας τον Ιούνιο και στο νότιο Μεξικό τον Δεκέμβριο του 2021—αποτελούν «υπενθύμιση» των κινδύνων στους οποίους είναι εκτεθειμένοι ο μετανάστες, υπογράμμισε η ίδια ζητώντας να υπάρξει «νόμιμη» μετανάστευση.
Μεταξύ των «ταυτοποιημένων μεταναστών» βρίσκονται 28 πολίτες Γουατεμάλας, 13 πολίτες Ονδούρας, 13 πολίτες Βενεζουέλας, 12 πολίτες Ελ Σαλβαδόρ, ένας Κολομβιανός και ένας πολίτης Ισημερινού, επεσήμανε η γενική εισαγγελία του Μεξικού επικαλούμενη το INM, χωρίς να κάνει διαχωρισμό μεταξύ νεκρών και τραυματιών.
«Σαν σκυλιά»
Η Βιανγλί, μια πολίτης Βενεζουέλας, δήλωσε ότι ο 27χρονος σύζυγός της συνελήφθη στη διάρκεια επιδρομής της αστυνομίας, παρά το γεγονός ότι έχει νόμιμα έγγραφα, και μεταφέρθηκε στο κέντρο κράτησης όπου ξέσπασε η πυρκαγιά.
Η νεαρή γυναίκα προσπαθούσε με αγωνία να δει μέσα σε ένα ασθενοφόρο, καταγγέλλοντας ότι οι υπεύθυνοι του κέντρου κράτησης «δεν λένε τίποτα». «Είμαστε άνθρωποι, έχουμε αισθήματα, μας συμπεριφέρονται σαν σκυλιά».
Τις προηγούμενες ημέρες οι τοπικές αρχές στη Σιουδάδ Χουάρες καταφέρονταν εναντίον των μεταναστών, ζητώντας τους να σταματήσουν να προσφέρουν παράτυπα εργασία.
Title 42
Η Σιουδάδ Χουάρες, που βρίσκεται απέναντι από την πόλη Ελ Πάσο του Τέξας, είναι μία από τις μεθοριακές πόλεις μέσω των οποίων μετανάστες χωρίς χαρτιά προσπαθούν να φτάσουν στις ΗΠΑ.
Τις τελευταίες εβδομάδες αυξάνεται ο αριθμός των μεταναστών στις πόλεις αυτές, καθώς οι αρχές προσπαθούν να επεξεργαστούν τις αιτήσεις για παροχή ασύλου χρησιμοποιώντας τη νέα εφαρμογή της αμερικανικής κυβέρνησης.
Πολλοί μετανάστες καταγγέλλουν ότι η διαδικασία είναι πολύ αργή. Νωρίτερα αυτό τον μήνα είχαν ξεσπάσει συγκρούσεις μεταξύ των αμερικανικών δυνάμεων της τάξης και μεταναστών, κυρίως από τη Βενεζουέλα, που είχαν συρρεύσει στα σύνορα και οι οποίοι είχαν αγανακτήσει περιμένοντας να κλείσουν ένα ραντεβού για να εξεταστεί το αίτημά τους για άσυλο.
Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, βάσει της μεξικανικής νομοθεσίας οι μετανάστες δεν μπορούν να κρατούνται για περισσότερες από 15 ημέρες. Όμως το Ανώτατο Δικαστήριο του Μεξικού είχε κρίνει τον Μάρτιο ότι αυτό είναι αντισυνταγματικό και περιόρισε τον χρόνο κράτησης των μεταναστών στις 36 ώρες.
Τον Ιανουάριο η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν στις ΗΠΑ είχε ανακοινώσει την επέκταση των περιορισμών που είχε επιβάλει στους μετανάστες η προηγούμενη κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ. Βάσει αυτών οι αμερικανικές αρχές απελαύνουν αμέσως τους μετανάστες από την Κούβα, τη Νικαράγουα και την Αϊτή που συλλαμβάνονται να διασχίζουν παράτυπα τα σύνορα. Ήδη τον Οκτώβριο του 2022 η αμερικανική κυβέρνηση είχε επεκτείνει τις απελάσεις, ώστε να αφορούν και τους πολίτες Βενεζουέλας, βάσει της αμφιλεγόμενης πολιτικής με την ονομασία Title 42.
Παράλληλα οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν ότι θα επιτρέπουν σε έως και 30.000 ανθρώπους από τις χώρες αυτές να εισέρχονται στο έδαφός τους κάθε μήνα αεροπορικώς.
Από το 2014 περίπου 7.661 μετανάστες έχουν χάσει τη ζωή τους ή αγνοούνται στον δρόμο προς τις ΗΠΑ, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Μετανάστευσης.
Περίπου 200.000 άνθρωποι προσπαθούν κάθε μήνα να περάσουν τα σύνορα του Μεξικού με τις ΗΠΑ.
