Δολοπλόκος ή αιθεροβάμων; Ονειροπόλος μεταρρυθμιστής ή εξαγορασμένος προδότης; Τι ήταν τελικά ο πρώτος και τελευταίος εκλεγμένος Πρόεδρος της ΕΣΣΔ;
Και τι δεν έχει γραφτεί για τον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, ο οποίος κατέληξε να διαφημίζει την πίτσα Hut και να κάνει μπίζνες με τους Δυτικούς. Ο Μιχαήλ Σεργκέγιεβιτς είχε ολοκληρώσει την εποχή του πολύ πριν πεθάνει. Από το 1991, όπως έγραψε ένας Ρώσος αναλυτής.
Αναμφισβήτητα άφησε το αποτύπωμά του στην Ιστορία. Όμως η αποτίμησή του γεννά τα πιο αντικρουόμενα αισθήματα, όχι μόνο στην Αριστερά.
Τον Μιχαήλ Σεργκέγιεβιτς αγαπούν να μισούν οι λάτρεις του σοβιετικού καθεστώτος και να τον αναθεματίζουν, αν και κατά την παντοδυναμία του επιζητούσαν τις ευλογίες του. Της ίδιας έντασης αισθήματα γέννησε και σε όσους πίστεψαν ότι μπορούσε να μεταρρυθμιστεί, να εκσυγχρονιστεί το γερασμένο σοβιετικό κράτος. Κανείς πάντως και από τις δύο πλευρές δεν φανταζόταν ότι είχε φτάσει η ώρα για την υποστολή της κόκκινης σημαίας με το σφυροδρέπανο από τον ψηλότερο τρούλο του Κρεμλίνου στη Μόσχα. Ενδεχομένως ούτε ο ίδιος υποψιαζόταν ότι κυβερνούσε μια υπερδύναμη που ουσιαστικά ήταν ένας πύργος με τραπουλόχαρτα που θα κατέρρεε με ένα φύσημα.
Αυτοί πάντως που σίγουρα ήταν ευχαριστημένοι με τον ηγέτη που έβαλε στο πολιτικό λεξιλόγιο την περεστρόικα (αναδόμηση) και την γκλάσνοστ (διαφάνεια) ήταν οι ελίτ και οι πολιτικοί της Δύσης. Ποτέ δεν σταμάτησαν να του αποδίδουν τα εύσημα. Δεν υπάρχει Δυτικός ηγέτης που να μην τον αποχαιρέτησε, που να μην εξήρε τη συμβολή του στη συνεννόηση και την αποκλιμάκωση της έντασης, στη δημιουργία -εντέλει- του νέου μονοπολικού κόσμου με τη γνωστή μετέπειτα πορεία.
Στην πατρίδα του όμως, εκτός από τους ολιγάρχες του Γιέλτσιν και του Πούτιν, ο πληθυσμός δεν εξέφραζε και τόσο θετικές απόψεις για τον πρώην αρχηγό του τεράστιου κράτους του. Οι πολιτικές ελίτ των μετασοβιετικών κρατών τον χειροκροτούσαν, ενώ οι δημοσκοπήσεις έδειχναν ότι ήταν από τα πιο αρνητικά πρόσωπα της ρωσικής Ιστορίας, αφού η πτώση του έφερε τη διάλυση, την πείνα και την καταστροφή. Παρίας λοιπόν στη χώρα του, είδωλο στη Δύση, όπως λέει και το CNN. Ο ίδιος πάντως είχε παραδεχτεί ότι η πολιτική του απέτυχε και ότι είχε ηττηθεί κατά κράτος…
