Στις αρχές Ιουνίου σημειώθηκε ένας μικρός σεισμός στη γαλλική διπλωματία: η δεύτερη απεργία των διπλωματών - η πρώτη ήταν το 2003. Αιτία, η μεταρρύθμιση που προωθεί ο Πρόεδρος Μακρόν με αποτέλεσμα την κατάργηση του διακριτού (περιβεβλημένου κάποτε με μεγάλο κύρος) διπλωματικού σώματος! Ένα σημείο των καιρών που σηματοδοτεί την ευρύτερη υποχώρηση της Γαλλίας, και μάλιστα σε μια περίοδο τεκτονικών ανακατατάξεων παγκοσμίως, την ώρα που μαίνεται ο πόλεμος στην Ουκρανία, που το NATO έπαψε να είναι «κλινικά νεκρό» (όπως ο ίδιος το είχε χαρακτηρίσει) και διευρύνεται με την ένταξη παραδοσιακά ουδέτερων χωρών, κ.λπ.
Το γεγονός έφερε στο προσκήνιο τα δομικά προβλήματα των τελευταίων τριάντα ετών, με τη διαρκή εμβάθυνση του χάσματος μεταξύ των διακηρυγμένων φιλοδοξιών της εξουσίας και των μέσων για την επίτευξή τους, που συρρικνώνονται συστηματικά. Ενδεικτικά: μείωση των πόρων κατά 30% την τελευταία δεκαετία, όταν για την Άμυνα το ίδιο ποσοστό αυξήθηκε κατά 23% μέσα σε πέντε χρόνια! Η δε ειρωνεία της τύχης είναι ότι τη χαριστική βολή στο διπλωματικό σώμα τη δίνει ο Πρόεδρος, από τον οποίο αρκετοί διπλωμάτες ανέμεναν ποιοτικό άλμα στην εξωτερική πολιτική. Αντ' αυτού, βρίσκονται πλέον μπροστά στο φάσμα της... εξαφάνισής τους, αποτέλεσμα της ευρύτερης μεταρρύθμισης με την αντικατάσταση, το 2019, μετά από το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων της Εθνικής Σχολής Διοίκησης από το Εθνικό Ινστιτούτο Δημόσιας Διοίκησης. Εξέλιξη που κατέληξε, με διάταγμα, στην κατάργηση του διπλωματικού σώματος! Μια μεταρρύθμιση που αναμένεται, άνευ απροόπτου, να υλοποιηθεί στις αρχές του 2023, όταν οι «σύμβουλοι εξωτερικών υποθέσεων» και άλλοι αξιωματούχοι του υπουργείου Εξωτερικών, υπεύθυνοι για την εκπροσώπηση της Γαλλίας στο εξωτερικό, δεν θα είναι πλέον επαγγελματίες της διπλωματίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε ένα σύνθετο, υπό διαρκή εξέλιξη διεθνές σκηνικό, που επιβάλλει ενδελεχή γνώση, παρακολούθηση, ανάλυση.
Πλέον, αν δεν αλλάξει κάτι, αυτά τα άτομα θα επιλέγονται μεταξύ των ανώτερων «διοικητικών υπαλλήλων», όπως νομάρχες, επιθεωρητές οικονομικών κ.ά. Μια παράλογη εξέλιξη, όπως τονίζουν σε άρθρο τους στις 25 Μαΐου στη Monde 500 διπλωμάτες, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για τη βάρβαρη κατάργηση του διπλωματικού σώματος. Δεν είναι μάλιστα τυχαίο ότι η απεργιακή κινητοποίηση που οργάνωσαν έξι συνδικάτα είχε τη στήριξη και των εν ενεργεία υψηλόβαθμων βαθμών μέσα από τη δημιουργία του χάσταγκ #diplo2metier.
«Έχουμε ανάγκη οι πολιτικές αρχές που εκπροσωπούμε καθημερινά να αναγνωρίσουν ότι έχουμε ένα επάγγελμα και να μας βοηθήσουν να διατηρήσουμε την τεχνογνωσία μας στα τεχνικά, πολιτιστικά, γεωγραφικά ζητήματα που υφίστανται σε αυτό το υπουργείο και που φοβόμαστε ότι θα χάσουμε» δήλωσε στην οικονομική εφημερίδα Les Echos μία πρέσβης, απηχώντας και την αγωνία νεότερων συναδέλφων που έχοντας ξεκινήσει σε δύσκολες χώρες, φοβούνται ότι οι «αλεξιπτωτιστές», είτε από τον δημόσιο είτε από τον ιδιωτικό τομέα, θα καταλάβουν τους περίοπτους προορισμούς. Πρόκειται για το «αμερικανικό σύστημα», όπως εξήγησε ο πρώην πρέσβης στις ΗΠΑ Ζεράρ Αρό.
Και μπορεί η ηγεσία του υπουργείου να επιχείρησε, κλασικά, να καθησυχάσει τους διπλωμάτες, η απεργία τους όμως έφερε στο προσκήνιο το ενδεχόμενο η Γαλλία να κινδυνεύει να είναι η μόνη «μεγάλη» χώρα χωρίς επαγγελματίες διπλωμάτες! Όπως αποκωδικοποιεί ο επίτιμος ευρωβουλευτής Φρανσίς Βιρτζ, η εξέλιξη αυτή συμβολίζει τρία πράγματα: την «υποβάθμιση της γαλλικής διπλωματίας προς όφελος μιας ψευδαίσθησης της στρατιωτικής ‘δύναμης’, την υπερ-προεδροποίηση που δίνει στον επικεφαλής του κράτους το προνόμιο να διορίζει τους δικούς του αντιπροσώπους στον κόσμο και, τέλος, την περιφρόνηση προς κάθε ενδιάμεσο σώμα, όσο εξειδικευμένο και απαραίτητο κι αν είναι όπως το διπλωματικό σώμα». «Οι πύρινοι λόγοι ή τα επικοινωνιακά κόλπα του ‘πρίγκιπα’ έχουν αντικαταστήσει τη ‘Φωνή της Γαλλίας’».
