Μια δυναμική ακτιβίστρια και αλληλέγγυα, η 34χρονη ψυχολόγος και υπουργός Κοινωνικών Δικαιωμάτων και Ατζέντας 2030 Ιόνε Μπελάρα εκλέχτηκε με πολύ μεγάλη πλειοψηφία από το 4ο Συνέδριο του Podemos για να διαδεχθεί τον Πάμπλο Ιγκλέσιας μετά την παραίτησή του στον απόηχο των περιφερειακών εκλογών της Μαδρίτης στις 4 Μαΐου και παρά το γεγονός ότι είχε καταφέρει να αυξήσει κατά 45% την εκπροσώπηση του Unidas Podemos. Το 4ο Συνέδριο του Podemos παρακολούθησαν ο Νάσος Ηλιόπουλος και η Δανάη Μπαντογιάννη εκπροσωπώντας τον ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία.
Η Μπελάρα, πρώην εθελόντρια του SOS Racismo και οργανώσεων στήριξης των μεταναστών, πρώην στέλεχος του Ερυθρού Σταυρού και της Ισπανικής Επιτροπής Στήριξης Αιτούντων Ασύλου, εκλέχθηκε με ποσοστό 88,7% από το 4ο Συνέδριο του Podemos διεκδικώντας τη θέση του γενικού γραμματέα του κόμματος από τον δημοτικό σύμβουλο του Ελ Εσκοριάλ Εστέμπαν Τεταμάντι και τον ακτιβιστή Φερνάντο Μπαρέδο. Στις εκλογές για την ανάδειξη της νέας ηγεσίας συμμετείχε όμως μόλις το 38,5% των μελών που είχαν εγγραφεί στους καταλόγους, περίπου 53.500 από τα 139.000 μέλη και συμπαθούντες του Podemos, ένας ελαφρώς μικρότερος αριθμός από αυτόν που είχε εκλέξει γενικό γραμματέα τον Ιγκλέσιας στο 3ο Συνέδριο του κόμματος. Το Podemos έχει στους καταλόγους του περίπου 500.000 άτομα, αλλά στις εκλογικές διαδικασίες συμμετέχουν τα μέλη και οι συμπαθούντες, τα άτομα που έχουν μια περισσότερο ενεργή συμμετοχή στο εσωτερικό του κόμματος.
Η εκλογή της ηγεσίας του Podemos γίνεται με κλειστά ψηφοδέλτια, όπου τα μέλη ψηφίζουν μαζί με τον / την επικεφαλής του κόμματος και την ηγετική ομάδα που θα τον / τη στηρίξει. Έτσι με το ψηφοδέλτιο της Μπελάρα εκλέχθηκαν μια σειρά παλιών στελεχών του κόμματος, από την υπουργό Ισότητας και σύντροφο του Ιγκλέσιας Ιρένε Μοντέρο, την πρώην εκπρόσωπο του κόμματος Νοέλια Βέρα, την πρώην εκπρόσωπο του Unidas Podemos στην τοπική Βουλή της Μαδρίτης Ίσα Σέρα και τον πρώην εκπρόσωπο του κόμματος Πάμπλο Ετσενίκε, όπως και νέα στελέχη, με άξονα τους τοπικούς βουλευτές του Podemos στη Μαδρίτη Αλεχάντρα Χαθίντο και Σεργίγνε Μπαγιέ, ενώ γραμματέας του Οργανωτικού ανέλαβε η νεαρή Λιλίτ Βερστρίνχε, που ήταν βοηθός της ομάδας του Podemos στην Ευρωβουλή και αργότερα του Ιγκλέσιας.
Αμέσως μετά την ανακοίνωση της εκλογής της στην ηγεσία του κόμματος, η Μπελάρα απευθύνθηκε στους συνέδρους υποστηρίζοντας την ανάγκη μιας περισσότερο συλλογικής και πολυφωνικής ηγεσίας με φεμινιστικά χαρακτηριστικά, την ενίσχυση της οργανωτικής παρουσίας του κόμματος σε όλη τη χώρα και την παγίωσή του ως βασικού τμήματος του μπλόκου διακυβέρνησης της χώρας, υποστηρίζοντας την ανάγκη στήριξης του κυβερνητικού συνασπισμού και τη στήριξη της συνεργασίας του με τα άλλα κόμματα που συμμετέχουν στον συνασπισμό της Αριστεράς, το Unidas Podemos.
«Το Podemos πρέπει να μεγαλώσει, να βρει για να κερδίσει τις επόμενες βουλευτικές εκλογές και να είναι η πρώτη δύναμη στην κυβέρνηση συνεργασίας. Αυτή είναι η εντολή του συνεδρίου, να κερδίσουμε. Το Podemos δεν δημιουργήθηκε για να κυβερνά ως μειοψηφία και δεν πτοούμαστε και δεν το αποδεχόμαστε» τόνισε η Μπελάρα αντικαθιστώντας μετά από επτά χρόνια τον Ιγκλέσιας στην ηγεσία του κόμματος.
Στόχος της Μπελάρα είναι να τονίσει τα φεμινιστικά χαρακτηριστικά του κόμματος, την εδαφική του αποκέντρωση και την «απομαδριτοποίησή» του, αφού τα περισσότερα στελέχη που χάραξαν τη ζωή τού κόμματος έως σήμερα είχαν ως άξονα αναφοράς τη Μαδρίτη.
Η Μπελάρα επανέλαβε αρκετές φορές την ανάγκη σύγκλισης και συνεργασίας του Podemos με τις άλλες δυνάμεις της Αριστεράς, από την Ενωμένη Αριστερά έως το En Comu Podem της Καταλωνίας, το Galinica En Comu της Γαλικίας και την Πράσινη Συμμαχία, με στόχο την εκλογική νίκη της Αριστεράς στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2023, όπως και την ενίσχυση του μπλόκου των δυνάμεων που οδήγησαν στον σχηματισμό της κυβέρνησης Σάντεθ, όπως η καταλανική εθνικιστική Αριστερά ERC και το δεξιό και αριστερό κόμμα της Χώρας των Βάσκων EH - Bildu και PNV. Ο στόχος της Μπελάρα είναι πάρα πολύ απλός, επιδιώκοντας προοδευτικές πλειοψηφίες στους δήμους, στις περιφέρειες και στην εθνική κυβέρνηση.
Το Podemos και το Unidas Podemos θα πρέπει για πρώτη φορά να επιλύσουν το πρόβλημα μιας «δικέφαλης» ή, ακόμη περισσότερο, μιας «τρικέφαλης» ηγεσίας, με την Μπελάρα επικεφαλής του Podemos, τον υπουργό κατανάλωσης Αλμπέρτο Γκαρθόν επικεφαλής της Ενωμένης Αριστεράς και την αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Εργασίας Γιολάντα Ντίαθ, που δεν ανήκει σε κανένα από τα δύο σχήματα, επικεφαλής του Unidas Podemos. Ο χρόνος θα δείξει πάντως πώς θα λειτουργήσει το νέο σχήμα, αλλά το σίγουρο είναι ότι μεταξύ των ηγετικών στελεχών των αριστερών δυνάμεων υπάρχει μεγάλη σύμπνοια.
Η Ντίαθ ηγέτης του Unidas Podemos
«Είμαι πολύ περήφανη για τον πολιτικό χώρο που άλλαξε τη χώρα μας, για τον Πάμπλο Ιγκλέσιας και ό,τι αυτός εκπροσωπεί. Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας θα είναι μαζί μας και θα συνεχίσει να πορεύεται μαζί μας, όπως έκανε πάντα, και θα το κάνει καλύτερα από πάντα» τόνισε η Γιολάντα Ντίαθ τέσσερις ημέρες μετά την ολοκλήρωση του συνεδρίου του Podemos από το βήμα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Unidas Podemos, που συγκεντρώθηκε για πρώτη φορά την Πέμπτη μετά την αποχώρηση του Ιγκλέσιας για να αναγνωρίσει ως διάδοχό του την αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, υπουργό Εργασίας και μέλος του Κ.Κ. της Ισπανίας στα ηνία του συνασπισμού των κομμάτων της Αριστεράς.
Η Ντίαθ κατέστησε σαφές ότι δίνει μικρότερη βάση στα κοινωνικά δίκτυα και στο Twitter από τον Ιγκλέσιας και ότι στοχεύει στην ενίσχυση του χαρακτήρα του Unidas Podemos μέσα από τον πλουραλισμό του, εκτιμώντας πως θα αποτελέσει έναν από τους πρωταγωνιστές της πολιτικής και κοινωνικής ζωής την επόμενη δεκαετία. Η Ντίαθ παρουσιάστηκε στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του Unidas Podemos έχοντας δίπλα της την υπουργό Μπελάρα, την υπουργό Μοντέρο, τον υπουργό Κατανάλωσης και Συντονιστή της Ενωμένης Αριστεράς Αλμπέρτο Γκαρθόν και τον υπουργό Πανεπιστημίων Μανουέλ Καστέλς.
«Δεν μπορούν να υπάρχουν τείχη μεταξύ μας. Πρέπει να χτυπάτε συνεχώς τις πόρτες μας» ζήτησε από τους κοινοβουλευτικούς εκπροσώπους της Αριστεράς η Ντίαθ, εκτιμώντας πως «θα πρέπει να σκεφτόμαστε συλλογικά, να θεωρητικοποιούμε και να κάνουμε προτάσεις» για να εφαρμόσουμε πολιτικές που αντιμετωπίζουν τις σημερινές προκλήσεις.
«Αυτή η Κοινοβουλευτική Ομάδα και η κυβέρνηση της Ισπανίας με την παρουσία του Unidas Podemos πρέπει να συνεισφέρουν ιδέες και ανοιχτούς ορίζοντες σε μια κοινωνία που υποφέρει πολύ, που είναι αγανακτισμένη και υπομένει τεράστιες αβεβαιότητες. Οι πολίτες έχουν μια τεράστια απόσταση από την πολιτική, αισθάνονται ότι απέχουμε από τις καθημερινές ανησυχίες τους κι αυτό πρέπει να το προσέξουμε με έναν ειδικό τρόπο» τόνισε η Ντίαθ, δηλώνοντας ότι θα αφήσει πίσω της την «πολιτική του Twitter» και τον «θόρυβο» για να κοιτάξει «την πολιτική τής καθημερινότητας που ζούμε, να ενισχύσουμε τη φροντίδα των ανθρώπων και να μην αφήσουμε κανένα άτομο να αισθανθεί ποτέ ξανά μόνο. Αυτή είμαι μια φεμινιστική πολιτική, που απέχει πολύ από το να κοιτάμε τον αφαλό μας».
Ο Πάμπλο Ιγλέσιας των πλατειών, των θεσμών και της Αριστεράς
Τo συνέδριο του Podemos αποχαιρέτησε τον Πάμπλο Ιγκλέσιας αναγνωρίζοντας με συγκινητικό τρόπο την προσφορά του και τις ηγετικές ικανότητες του πιο αγαπητού και του πιο μισητού ανθρώπου στην Ισπανία. Για όσους τον γνωρίζουμε, είναι σαφές ότι ο Ιγκλέσιας είναι πολύ νέος και ακόμη περισσότερο πολύ ανήσυχος για να νομίζει κανείς ότι θα περιμένει σε μια γωνία για να διαβάζει αυτά που θα γράφουν για την ιστορία του εν είδει νεκρολογίας.
Αυτοί που τον μισούν έχουν τους λόγους τους, γιατί ξέρουν ότι ο Ιγκλέσιας κατάφερε να πετύχει ορισμένους από τους βασικούς στόχους που είχε θέσει και μάλιστα με ένα μικρό κόμμα, που είχε όμως ξεκάθαρη άποψη και στόχους. Μετά από 80 σχεδόν χρόνια κατάφερε να οδηγήσει την Αριστερά στην κυβέρνηση σε μια χώρα που έχει βαθιά αντικομμουνιστικό και αντιαριστερό βαθύ και λιγότερο βαθύ κράτος. Θα ήταν καλύτερη η θέση των Ισπανών εργαζομένων, των νέων, των γυναικών και των μεταναστών εάν ο Ιγκλέσιας επέλεγε να καθίσει στη γωνιά της Ιστορίας και να αφήσει τους Σοσιαλιστές του Σάντσεθ να σχηματίσουν μονοκομματική κυβέρνηση μειοψηφίας, που θα εξαρτιόταν στην πράξη από τους λαϊκιστές και νεοφιλελεύθερους Πολίτες; Αρνήθηκε και επέβαλε στην πράξη επαναληπτικές εκλογές, για να δικαιωθεί ακόμη και από τους συντρόφους - συμμάχους του της Ενωμένης Αριστεράς, που φοβόντουσαν περισσότερο την επιστροφή της Δεξιάς παρά το άλμα στον ουρανό.
Η επιμονή του Ιγκλέσιας για στρατηγική συνεργασία με την Ενωμένη Αριστερά, σε αντιπαράθεση με την πολιτική του Ινίχο Ερεχόν, που ήθελε προνομιακή συνεργασία του Podemos με τους Σοσιαλιστές και να κρατά σε απόσταση την Ενωμένη Αριστερά, αποδείχθηκε το καλύτερο εργαλείο για να σπάσει ο πραγματικός και σκληρός δικομματισμός που καθιερώθηκε από την πτώση της δικτατορίας του Φράνκο.
Το Podemos του Ιγκλέσιας χαρακτηρίστηκε από τον αρχηγισμό, την πανταχού παρουσία του μεγάλου ηγέτη που έπνιγε το κόμμα και τους συντρόφους του; Αν σκεφτεί κανείς την πληγωμένη από τις διαδοχικές διασπάσεις ισπανική Αριστερά και τους ηγέτες του ΚΚ της Ισπανίας και της Ενωμένη Αριστεράς, μεταξύ των οποίων και ο Σαντιάγκο Καρίγιο, που βρέθηκαν στο Σοσιαλιστικό Κόμμα, γιατί τελικά υπερίσχυε το «εγώ» πάνω στο «εμείς», θα έλεγε κανείς ότι η ισχυρή προσωπικότητα του Ιγκλέσιας δεν τον μετέτρεψε σε πατέρα - αφέντη του κόμματος, όπως συνέβη, για παράδειγμα, με πολλούς ηγέτες της Λατινικής Αμερικής, που αποτέλεσε μεγάλο σχολείο για τον Ιγκλέσιας και τους άλλους ηγέτες του Podemos και όχι μόνο.
Κανείς πάντως δεν μπορεί να τον κατηγορήσει ότι ήταν προσκολλημένος στις θέσεις και τις καρέκλες, γιατί δεν υπάρχει προηγούμενο κάποιου να παραιτηθεί από τη θέση αντιπροέδρου κυβέρνησης για να δώσει εκλογική μάχη με ένα μικρό κόμμα σε μια Περιφέρεια της χώρας του, ακόμη και αυτή της πρωτεύουσάς της. Η παραίτησή του από την ηγεσία του κόμματος επιβεβαίωσε και την κινηματική λογική που τον διακατέχει πάντα.
Γιατί δεν πρέπει να παραβλέψουμε ότι ο Ιγκλέσιας αποτέλεσε έναν ηγέτη που στόχευε πάντα στον διάλογο, στις γέφυρες, στη συνεργασία κα στις συγκλίσεις μεταξύ των δημοκρατικών και προοδευτικών κομμάτων και κινημάτων της Ισπανίας, επιδεικνύοντας εξαιρετική στοχοπροσήλωση στη μάχη κατά των εθνικισμών και στη συνεργασία με τα εθνικιστικά κόμματα για θεσμική επίλυση όλων των εδαφικών και άλλων προβλημάτων της χώρας. Εάν σήμερα ο Σάντσεθ ετοιμάζεται να δώσει χάρη στους φυλακισμένους Καταλανούς ηγέτες και να ανοίξει ουσιαστικές συνομιλίες με την τοπική εθνικιστική κυβέρνηση της Καταλωνίας, το χρωστάει πάνω από όλους στον Ιγκλέσιας και στην κινηματική και αριστερή δήμαρχο της Βαρκελώνης Άντα Κολάου.
Η μεγάλη όμως αξία του Podemos του Ιγκλέσιας είναι ίσως ότι αποτελεί το πρώτο κόμμα της Αριστεράς στον κόσμο που κυριαρχείται από τις γυναίκες, που ανέδειξε τις γυναίκες σε όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας του και που εκπροσωπούνται σε στρατοσφαιρικά ποσοστά μέσα στο κόμμα, όχι μόνο με τη βοήθεια των ποσοστώσεων, αλλά με την ουσιαστική αναγνώριση της δουλειάς τους σε όλα τα επίπεδα.
Από την πλατεία Συντάγματος, τον Ιανουάριο του 2015, από το βήμα της προεκλογικής συγκέντρωσης του ΣΥΡΙΖΑ, ο Ιγκλέσιας κάλεσε σε αγώνα για να διώξουμε τους γύπες πάνω από την Ελλάδα και τον κόσμο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι με τον φίλο και σύντροφό μας Πάμπλο έχουμε να κάνουμε μαζί πολύ δρόμο ακόμη για να το πετύχουμε.
