Εμφανίστηκαν στους δρόμους της Μινεάπολης το περασμένο καλοκαίρι, στις ταραχές που ξέσπασαν μετά τη δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ από τον λευκό αστυνομικό Ντέρεκ Σόβιν. Είναι οπλισμένοι σαν αστακοί, με αυτόματα τουφέκια στρατιωτικού τύπου AR-15, πιστόλια, αλεξίσφαιρα γιλέκα και στρατιωτική εξάρτυση με πολλούς γεμιστήρες, σαν να πηγαίνουν σε πόλεμο. Είναι μερικές δεκάδες Αφροαμερικανών, που αυτοαποκαλούνται Μαχητές της Ελευθερίας της Μινεσότα. Η Μινεάπολη, με μισό εκατομμύριο κατοίκους, είναι η μεγαλύτερη πόλη στην πολιτεία της Μινεσότα.
Τα μέλη της ένοπλης ομάδας λένε ότι ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του τοπικού παραρτήματος της οργάνωσης Εθνική Ένωση για την Πρόοδο των Έγχρωμων Ατόμων (NAACP), που αγωνίζεται πάνω από έναν αιώνα για ίσα πολιτικά και ατομικά δικαιώματα.
Οι Μαχητές της Ελευθερίας της Μινεσότα έδωσαν το "παρών" σε εκδηλώσεις μνήμης για τον Φλόιντ, βρίσκονταν έξω από το δικαστήριο που καταδίκασε τον δολοφόνο του, ενώ έκαναν αισθητή την παρουσία τους και στο πρόσφατο φυλετικό ξέσπασμα που πυροδότησε ο φόνος ακόμα ενός Αφροαμερικανού, του 20χρονου Ντάντε Ράιτ, αυτή τη φορά από συνδικαλίστρια αστυνομικό (στο θέμα αναφέρθηκε εκτενώς η στήλη την περασμένη Κυριακή).
Μαχητές της διπλανής πόρτας
Ως «εμπνευστής» της ομάδας εμφανίζεται ένας προπονητής μπάσκετ, ο Τζαμίλ Τζάκσον, που εργάζεται επίσης σε κοινωνικά προγράμματα του δήμου, ενώ ανάμεσά τους βρίσκονται «καθημερινοί άνθρωποι», π.χ. ένας φορτηγατζής, ένας μεσίτης, βετεράνοι του αμερικανικού στρατού κ.ά. «Πριν από τα γεγονότα, οι περισσότεροι δεν γνωριζόμασταν μεταξύ μας» λένε. Είναι 25-55 ετών, συναντιούνται κάθε Κυριακή πρωί, κάνουν σκοποβολή, ασκούνται στις πολεμικές τέχνες καθώς και σε τεχνικές αποκλιμάκωσης της έντασης.
Οι Μαχητές της Ελευθερίας της Μινεσότα επικαλούνται τα συνταγματικά κατοχυρωμένα δικαιώματα της οπλοκατοχής, της οπλοφορίας και της αυτοάμυνας απέναντι στη ρατσιστική βία και τις επιδρομές των λευκών φασιστοειδών σε γειτονιές που κατοικούν κυρίως μαύροι. Επίσης υποστηρίζουν ότι προστατεύουν τις ειρηνικές διαδηλώσεις από «κακοποιά στοιχεία» που προβαίνουν σε λεηλασίες και ότι δεν ανταγωνίζονται την αστυνομία - αντίθετα, «συνεργάζονται» μαζί της ώστε να αποτελέσουν «γέφυρα» ανάμεσα στους αστυνομικούς και την κοινωνία.
Οι ίδιοι λένε ότι προστατεύουν ζωές και περιουσίες πολιτών σε τόπους επεισοδίων, όπως η επιχειρηματική ζώνη West Broadway στη βόρεια Μινεάπολη, και ότι φρόντισαν να μην ξεφύγει εντελώς η κατάσταση στο αστυνομικό τμήμα του Brooklyn Center που πολιορκήθηκε από εξαγριωμένο πλήθος μετά τον φόνο του Ράιτ. Ειδικά στην τελευταία περίπτωση, πήραν θέσεις γύρω από το κτήριο, δεν φαίνονταν οπλισμένοι και φορούσαν κίτρινα διακριτικά. Όμως ήρθαν στα χέρια με διαδηλωτές που επιχείρησαν να κόψουν την ατσάλινη περίφραξη και τους κατηγόρησαν ότι προστατεύουν φονιάδες αστυνομικούς.
Νέο μοντέλο αστυνόμευσης
Η δημοτική αρχή λέει ότι έχει «επίσημες και ανεπίσημες σχέσεις» με τους Μαχητές της Ελευθερίας της Μινεάπολης, αλλά δεν χρηματοδοτεί τις δραστηριότητές τους ούτε τους έχει αναθέσει έργο επ' αμοιβή. Όμως από πέρυσι τον Μάιο, που η πόλη βίωσε εκτεταμένες ταραχές λόγω της δολοφονίας Φλόιντ, οι τοπικές αρχές εξετάζουν νέα μοντέλα αστυνόμευσης με μερική αποστρατιωτικοποίηση της αστυνομίας, μείωση των κονδυλίων της και διάθεση κεφαλαίων σε κοινωνικά προγράμματα για τη μείωση της βίας. Μισό εκατομμύριο δολάρια διατέθηκαν στην υπηρεσία για την πρόληψη της βίας στην οποία είναι αμειβόμενος σύμβουλος ο «εμπνευστής» των Μαχητών Τζαμίλ Τζάκσον.
Ο Τζάκσον έχει πάρε δώσε με τον νόμο από το 2006, όταν συνελήφθη μαζί με άλλους για κατοχή 200 κιλών μαριχουάνας. Αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους, μπήκε σε πρόγραμμα για την κοινωνική ένταξη μέσω αθλητικών δραστηριοτήτων και έγινε προπονητής της εφηβικής ομάδας μπάσκετ Patrick Henry Boys.
«Δεν είμαστε πιστολάδες»
«Υπάρχει μια λανθασμένη εντύπωση σε ορισμένους ότι είμαστε τρομακτικοί μαύροι με μεγάλα όπλα. Αυτό δεν ισχύει. Είμαστε όλοι εργαζόμενοι. Είμαστε πατεράδες και σύζυγοι, είμαστε θείοι και μέντορες. Αλλά τις νύχτες και όποτε υπάρχει ανάγκη κάνουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε για την κοινότητά μας», είπε ο Τζάκσον, σε συνέντευξη που έδωσε τον περασμένο Ιούλιο σε τοπική εφημερίδα. Διαβεβαίωσε ότι δεν έχουν κάνει καμιά συμφωνία με την αστυνομία, αλλά αναζητούν τρόπους συνεργασίας για να μην υπάρχουν παρεξηγήσεις. «Δεν είναι δική μας δουλειά να κυνηγάμε εγκληματίες, εμείς θέλουμε να λειτουργούμε με την παρουσία μας σαν ένα πέπλο προστασίας για την κοινότητά μας» πρόσθεσε.
Εξήγησε επίσης ότι, με δεδομένες τις ανάγκες, η ομάδα δέχεται «δωρεές», ενώ δημιούργησε μια εταιρεία μέσω της οποίας τα μέλη προμηθεύονται στολές, ασυρμάτους και αλεξίσφαιρα γιλέκα, αλλά όχι οπλισμό. Μέσω της ίδιας εταιρείας πληρώνουν ασφάλειες ζωής καθώς και ιατρικές δαπάνες για την ψυχολογική υποστήριξη των μελών ώστε να αντιμετωπίζουν δύσκολες καταστάσεις.
«Θέλουμε να διατηρήσουμε τον ειρηνικό χαρακτήρα των κινητοποιήσεων. Πάντα θα υπάρχει κάποιος που θέλει να υποκινήσει επεισόδια, όμως το να πετάς αντικείμενα στην αστυνομία αποπροσανατολίζει από το αίτημα για δικαιοσύνη και αφαιρεί ενέργεια από το κίνημα» δήλωσε στο πρακτορείο Ασοσιέιτεντ Πρες ένα άλλο μέλος της ομάδας, ο 36χρονος πρώην πεζοναύτης Τάιρον Χάρτγουελ.
«Έχουμε βαρεθεί να μας αντιμετωπίζουν σαν γκάνγκστερ επειδή φέρουμε όπλα, έχουμε βαρεθεί να μας αντιμετωπίζουν εχθρικά για το χρώμα του δέρματός μας» είπε ο 30χρονος Ράντι Κρίσμαν, πατέρας δυο παιδιών και γυμναστής. «Δεν είμαστε πιστολάδες. Όταν έγινε αυτό με τον Φλόιντ, δεχόμασταν τηλεφωνήματα ότι έρχονται οι λευκοί ρατσιστές για να μας καταστρέψουν, ότι θα βάλουν φωτιές στα μαγαζιά, θα κάνουν βανδαλισμούς. Καταλάβαμε ότι έπρεπε να προστατέψουμε την κοινότητά μας» είπε ο Κρίσμαν στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Επαναστάτες ή νοικοκυραίοι;
Πράγματι, η λευκή ρατσιστική Αμερική προσπαθεί να τρομοκρατήσει και να πάρει τη ρεβάνς από το κίνημα Black Lives Matter (οι Ζωές των Μαύρων Μετρούν). Με κάθε τρόπο. Απέναντί τους βρίσκονται πλέον μαχητικές, ριζοσπαστικές οργανώσεις ένοπλων Αφροαμερικανών. Τον περασμένο Αύγουστο, πάνω από 200 πάνοπλοι Αφροαμερικανοί πήραν μέρος σε αντισυγκέντρωση στην Τζόρτζια, αποδοκιμάζοντας την εκδήλωση λευκών ρατσιστών σε μνημείο της Συνομοσπονδίας των Νοτίων του αμερικανικού εμφυλίου.
Όμως, από τις δηλώσεις των Μαχητών της Ελευθερίας της Μινεσότα στα ΜΜΕ και από τη σελίδα που διατηρούν στο Facebook δεν προκύπτει σαφής πολιτική ταυτότητα της ομάδας. Αποφεύγουν να μιλήσουν για την αστυνομική αυθαιρεσία και την κατάχρηση εξουσίας, για τα θύματα των αστυνομικών που ανήκουν στην αφροαμερικανική κοινότητα. Επικεντρώνουν στην άμυνα της «κοινότητάς τους», όχι στα αίτια της θεσμικής βίας. Σε κάθε περίπτωση, δεν καταφέρονται ανοιχτά εναντίον των αστυνομικών.
Μια φωτογραφία μέλους (που έχει το ψευδώνυμο Step Child) με το όπλο στο χέρι, τραβηγμένη τον περσινό Ιούλιο μέσα στο σπίτι της οικογένειάς του, παραπέμπει ξεκάθαρα στη φωτογραφία του μαύρου ηγέτη Malcolm X το 1964, να κοιτάζει επίσης πίσω από τις κουρτίνες με το δάχτυλο στη σκανδάλη. Ο Malcolm X δολοφονήθηκε έξι μήνες μετά από αυτή τη φωτογράφηση. Πολλά έχουν αλλάξει από τότε στις Ηνωμένες Πολιτείες, φαίνεται όμως ότι πολλά παρέμειναν ίδια για τους Αφροαμερικανούς...
Διλήμματα
Πόσο διαφέρουν σήμερα αυτοί οι Μαχητές της Ελευθερίας από τις ακροδεξιές, οπλισμένες πολιτοφυλακές που έχουν παρόμοιες ονομασίες και -κυρίως- προτάσσουν την οπλοκατοχή και οπλοφορία ως μέσο «άμυνας» απέναντι στις μειονότητες και στα όργανα του ομοσπονδιακού κράτους; Άραγε βλέπουμε τα σπάργανα ενός εμφυλίου, τον προάγγελο μιας γενικευμένης φυλετικής σύγκρουσης (και «τελικής λύσης», που ονειρεύονται κάποιοι από τους λευκούς ρατσιστές) ή ακόμα ένα σύμπτωμα μιας βαθιάς κοινωνικής και πολιτικής κρίσης; Σε ποιο βαθμό συμμετέχουν -ηθελημένα ή μη- οι μαύρες πολιτοφυλακές στην αναπαραγωγή του κύκλου της βίας; Ή μήπως ο κίνδυνος να ρίξουν νερό στον μύλο της ακροδεξιάς προπαγάνδας είναι μικρότερος από τους καθημερινούς κινδύνους και τις ρατσιστικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν;
«Δεν θέλουμε να προκαλέσουμε φυλετικό πόλεμο. Εδώ δεν πρόκειται για οπλισμένους μαύρους απέναντι σε οπλισμένους λευκούς. Κάναμε αυτό που μας ζητήθηκε σε μια περίοδο ταραχών και διαπιστώσαμε ότι ήταν μια αληθινή ανάγκη. Αυτό μας ενέπνευσε να συνεχίσουμε, για να προστατεύουμε όχι μόνο κτήρια αλλά τους ανθρώπους μας» είπε ο Τζαμίλ Τζάκσον.
«Η οπλοφορία λειτουργεί αποτρεπτικά, βοηθά να κρατάμε τον κόσμο ασφαλή» λέει ο Step Child. Τα λόγια του φαίνεται σαν να βγαίνουν από διαφημιστικό του λόμπι των όπλων ή από το στόμα φανατικού οπαδού του Τραμπ. Ταυτόχρονα, θεωρεί ότι προσφέρει σημαντικό έργο στη μαύρη κοινότητα: « Έχουμε γίνει κάτι σαν ανεπίσημη εταιρεία παροχής ασφάλειας. Όταν υπάρχει πιθανότητα απειλής, μας καλούν και μπαίνουμε στην πρώτη γραμμή». Ο ίδιος λέει ότι υπήρξαν περιστατικά που η ομάδα του «αντιμετώπισε» λευκούς επιδρομείς σε γειτονιές μαύρων, αλλά δεν θέλει να πει περισσότερα.
Ίσως ο Τζαμίλ Τζάκσον, ο Step Child και οι σύντροφοί τους να είναι το άλλο πρόσωπο της μαύρης Αμερικής. Εκείνης που δεν κλείνεται στην ανέχεια των γκέτο, εκείνης που θέλει και ξέρει πώς να διεκδικήσει καλύτερη ζωή μέσα σε μια κουλτούρα βίας και ρατσισμού, αλλά ταυτόχρονα βλέπει ότι έχει να χάσει περισσότερα από γενικευμένες ταραχές. Αυτή η μαύρη Αμερική ελπίζει πως κάτι θα αλλάξει μετά την ήττα του Τραμπ, όμως φοβάται τον τραμπισμό και βρίσκεται πλέον με το δάχτυλο στη σκανδάλη.
