Ονομάστηκε «Sofagate» καθώς sofa είναι o καναπές που αναγκάστηκε να καθίσει η προέδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, κατά τη συνάντηση στην Τουρκία με τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Η πρόεδρος της επιτροπής όπως φαίνεται σε βίντεο έμεινε έκπληκτη και αμήχανη καθώς δεν είχε προβλεφτεί καρέκλα δίπλα στους δύο άνδρες καθώς είχαν πάρει θέση στις πολυθρόνες τους.
Το βίντεο από τη συνάντηση της Τρίτης στην Άγκυρα δείχνει την φον ντερ Λάιεν να στέκει αμήχανη την ώρα που ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο αξιωματούχος της ΕΕ Σαρλ Μισέλ κάθονται στις μοναδικές θέσεις που είναι τοποθετημένες μπροστά από τις σημαίες. «Εμμ», ακούγεται να ψιθυρίζει αμήχανα η φον ντερ Λάιεν καθώς δεν γνωρίζει που να καθίσει. Τελικά κάθισε σε έναν καναπέ λίγο πιο μακριά από τους ομολόγους της, απέναντι από τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Washington Post, «η Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν είναι η πρώτη γυναίκα ηγέτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι κέρδισε και μια θέση στο πλευρό των Ερντογάν και Μισέλ». Γερμανός συντάκτης του Associated Press, σχολίασε επίσης πως «αυτή η αμηχανία είναι ο νέος όρος για το πως δεν πρέπει να είναι η σχέση Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας».
Το περιστατικό προκάλεσε την οργή πολλών ευρωβουλευτών στις Βρυξέλλες, με την πρόεδρο της σοσιαλιστικής ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Ισπανίδα Ιράτχε Γκαρσία Πέρες να γράφει στο twitter: «Πρώτα αποσύρονται από την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και τώρα αφήνουν την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής χωρίς κάθισμα κατά την διάρκεια επίσημης επίσκεψης. Είναι ντροπή #WomensRights».
Πολύ κριτική γίνεται και στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ γιατί παρέμεινε «σιωπηλός» την ώρα που η συνάδελφός του βρισκόταν όρθια και σε προφανή αμηχανία.
Το sofagate έρχεται σε μια δύσκολη στιγμή καθώς η ΕΕ και η Τουρκία προσπαθούν να ανοικοδομήσουν τις σχέσεις τους, παρά τις ανησυχίες για τις πρακτικές της Άγκυρας, σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της προστασίας των γυναικών. Η Τουρκία πρόσφατα αποχώρησε από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Μια σύμβαση για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών πήρε το όνομά της από την πόλη όπου αυτή υπογράφηκε το 2011. Στόχος της ήταν να αποτρέψει την βία κατά των γυναικών, περιλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής βίας, και να θέσει ένα τέλος στην δικαστική ασυλία για τους δράστες.
Σύμφωνα πάντως με Ευρωπαίους αξιωματούχους, το πρωτόκολλο τηρήθηκε κανονικά καθώς ο Σαρλ Μισέλ έχει υψηλότερο αξίωμα στη διπλωματική σειρά. Ωστόσο, στην καθημερινή συνέντευξη Τύπου της Επιτροπής την Τετάρτη, ο επικεφαλής εκπρόσωπος Eric Mamer είπε ότι ο von der Leyen «έπρεπε να έχει καθίσει ακριβώς με τον ίδιο τρόπο όπως ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ο Τούρκος πρόεδρος».
Ο πρώην πρόεδρος Γιούνκερ σε τηλεφωνική του δήλωση στο Politico, ανέφερε ότι η σειρά του πρωτοκόλλου είναι αυτή και ο ίδιος είχε βρεθεί αρκετές φορές στην ίδια θέση με την φον ντερ Λάιεν. Παρόλα αυτά πιστεύει ότι σαν γυναίκα η φον ντερ Λάιεν θα έπρεπε να έχει διαφορετική μεταχείριση στην Τουρκία. «Νομίζω ότι θα ήταν καλύτερα να την καθίσει στο ίδιο επίπεδο» με τον Μισέλ «αλλά από την άποψη του πρωτοκόλλου, η πρόεδρος του Συμβουλίου είναι το Νο. 1». Ερωτηθείς αν πιστεύει ότι το επεισόδιο στην Άγκυρα αξίζει αντιπαράθεση, ο πρώην πρόεδρος ήταν απορριπτικός.
