Live τώρα    
15°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
15 °C
10.6°C16.5°C
1 BF 70%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
13 °C
11.1°C14.9°C
2 BF 67%
ΠΑΤΡΑ
Αραιές νεφώσεις
14 °C
8.0°C14.4°C
2 BF 65%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
13 °C
12.8°C14.1°C
2 BF 82%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
5 °C
4.9°C11.8°C
0 BF 100%
Covid και εμβολιασμοί στην εποχή του νεοφιλελευθερισμού
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Covid και εμβολιασμοί στην εποχή του νεοφιλελευθερισμού

Νοσοκομείο στη Βρετανία

Λίγες μέρες μετά την έγκριση του εμβολίου της AstraZeneca στο Ηνωμένο Βασίλειο, στις 4 Ιανουαρίου δηλαδή, άρχισαν οι εμβολιασμοί και οι βρετανικές εφημερίδες ανακοίνωσαν το όνομα του πρώτου παραλήπτη: ήταν ο 82χρονος Μπράιαν Πίνκερ, συνταξιούχος ασθενής αιμοκάθαρσης και κάτοικος Οξφόρδης, το πανεπιστήμιο της οποίας συνεργάστηκε στην παρασκευή του εμβολίου. Το ίδιο συνέβη και με το εμβόλιο της Pfizer, που χορηγήθηκε στις αρχές Δεκεμβρίου στη Μάργκαρετ Κίναν, 91 ετών.

Η δημοσιότητα που λαμβάνουν αυτές οι ιστορίες έχουν, φυσικά, καθαρά ιδεολογικό σκοπό: μπορεί να έχουν πεθάνει 75.000 άνθρωποι στα χέρια της κυβέρνησης Τζόνσον, όχι μόνο γιατί οι περικοπές στο Εθνικό Σύστημα Υγείας συνεχίζονται μέσα στην πανδημία, αλλά και γιατί η διαχείριση των lockdown ήταν και συνεχίζει να αποτελεί ένα πρωτοφανές αλαλούμ, αλλά αυτές οι ειδήσεις, εκτός από το να μεταφέρουν ένα αισιόδοξο μήνυμα, δίνουν και ένα ανθρώπινο πρόσωπο στην κυβέρνηση. Μια κυβέρνηση που, στην πραγματικότητα, έχει ακολουθήσει τη γνωστή πολιτική των νεοφιλελεύθερων κομμάτων: πρώτα η οικονομία, «ατομική» ευθύνη για την πανδημία ώστε να καλυφθεί η κρατική αναλγησία και η ανομολόγητη αδιαφορία για τη ζωή αυτών που είτε «δεν μετράνε» πια στην αγορά εργασίας είτε, στην καλύτερη των περιπτώσεων, θεωρούνται ανειδίκευτοι και αναλώσιμοι (αυτοί που μας τάισαν και μας καθάρισαν δηλαδή όσο ήμασταν κλεισμένοι μέσα).

Το βασικό όμως, τουλάχιστον στην περίπτωση του Ηνωμένου Βασιλείου, είναι το ότι η αδιαφορία για τη ζωή των πολιτών είναι όσο συγκαλυμμένη επιτρέπει η κατάσταση, έτσι ώστε να μην προκαλέσει το αίσθημα δίκαιου της πλειοψηφίας των πολιτών. Ο σεβασμός στο δίκαιο (rule of law), το περιεχόμενο του οποίου, φυσικά, ορίζεται από το ιστορικο-πολιτικό πλαίσιο του κράτους, αποτελεί, στη θεωρία τουλάχιστον, τον ακρογωνιαίο λίθο της φιλελεύθερης δημοκρατίας. Όταν ο πρωτεργάτης του Brexit και σύμβουλος του Τζόνσον Ντομινίκ Κάμινγκς παραβίασε τις οδηγίες του lockdown και ταξίδεψε περίπου 450 χιλιόμετρα από το Λονδίνο στο Ντάραμ με την οικογένειά του, αναγκάστηκε να απολογηθεί. Ο Τζόνσον αρνήθηκε, βέβαια, να τον απολύσει, παρά τις πιέσεις και μέσα από το ίδιο του το κόμμα, αλλά το τέλος για τον Κάμινγκς, η απόλυση, ήρθε μετά από μερικούς μήνες.

Με βάση λοιπόν τη φιλοσοφία της φιλελεύθερης δημοκρατίας, οι πολιτικοί είναι υπόλογοι στους πολίτες αν παραβιάζουν τους κανόνες που ισχύουν για όλους. Αυτά τα λέει η παραδοσιακή Δεξιά, όχι τίποτα «αναρχομαδούροι». Η λαϊκιστική Δεξιά των Τζόνσον και Τραμπ, βέβαια, διαφέρει, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία. Γι’ αυτό και ο Ρούπερτ Μέρντοκ, ο μεγιστάνας των μέσων μαζικής ενημέρωσης, που ανεβάζει και κατεβάζει κυβερνήσεις στον δυτικό κόσμο και ειδικά στο Ηνωμένο Βασίλειο, όντας ο ιδιοκτήτης της Sun, της μεγαλύτερης σκανδαλοθηρικής εφημερίδας της χώρας, έκανε το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού όταν τον κάλεσε το Εθνικό Σύστημα Υγείας, στις 18 Δεκεμβρίου. Νωρίς, θα μου πεις, θα έβαλε μέσο. Το χέρι μου στη φωτιά δεν το βάζω, αλλά είναι 90 χρόνων και, σύμφωνα πάντα με τον σχεδιασμό της κυβέρνησης Τζόνσον για τη σειρά με την οποία θα γίνουν οι εμβολιασμοί σε ομάδες πολίτων, ανήκει στην πρώτη ομάδα μαζί με όσους είναι πάνω από 80 ετών (το προσωπικό των νοσοκομείων και τους κοινωνικούς λειτουργούς που είναι στην πρώτη γραμμή).

Βέβαια, η απόφαση της κυβέρνησης Τζόνσον να καθυστερήσει τη δεύτερη δόση του εμβολίου της Pfizer και να χρησιμοποιήσουν και τα δύο εμβόλια εναλλάξ (κάποιος δηλαδή να κάνει την πρώτη δόση του Pfizer και μετά, αντί τη δεύτερη δόση του ιδίου, να κάνει τη δεύτερη δόση με της Οξφόρδης) μπορεί να στοιχίσει χιλιάδες ζωές. Μια επίφαση όμως νομιμότητας παραμένει.

Τι θα σήμαινε όμως αν η κυβέρνηση εμβολίαζε ευθαρσώς πρώτα τα μέλη της, τις οικογένειές τους και τους φίλους της; Πώς ονομάζεται μια δημοκρατία που ο κρατικός μηχανισμός δεν υποτάσσεται στις προσταγές του δικαίου και η ζωή ενός πολιτικού είναι πιο σημαντική από αυτή ενός απλού γιατρού, ειδικά εν μέσω πανδημίας; Σ’ αυτή την κατηγορία ανήκουν, παραδείγματος χάρη, χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, στις οποίες η πρόσοψη νομιμότητας έχει καταρρεύσει, παρά το γεγονός ότι διενεργούνται κανονικά ελεύθερες εκλογές. Οι χώρες αυτές κέρδισαν τον όρο των «ανελεύθερων δημοκρατιών», που κάποιοι τον διεκδικούν για το αποκαλούμενο λίκνο της δημοκρατίας στο πιο νότιο κομμάτι των Βαλκανίων.

* Η Μαρίνα Πρεντουλή είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης και Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο της Ανατολικής Αγγλίας.

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL