Η πανδημία και η εκρηκτική άνοδος του αριθμού των κρουσμάτων του κορωνοϊού στο Ηνωμένο Βασίλειο φαίνεται να έχουν βάλει το Brexit σε δεύτερη μοίρα. Ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον είχε ορίσει μονομερώς τη σύνοδο κορυφής στις 15 Οκτωβρίου ως την τελική προθεσμία για την επίτευξη μιας συμφωνίας, αλλά για πολλοστή φορά διαψεύστηκε.
Πόση αξιοπιστία έχει ξεμείνει στον Τζόνσον ύστερα από όσα έχει πει και κάνει για το Brexit και, ακόμη χειρότερα, για τα όσα δεν έχει κάνει για την αντιμετώπιση της «ανοσίας της αγέλης»; Συνεχίζοντας να απειλεί μέχρι τις τελευταίες ημέρες για αποχώρηση της Βρετανίας από τις διαπραγματεύσεις το μόνο που έχει καταφέρει είναι να ναρκοθετεί την αναζήτηση λύσεων.
Ας μην ξεχνάμε ότι οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται υπό το πρίσμα της νομοθεσίας που έφερε στη Βουλή η βρετανική κυβέρνηση τον Σεπτέμβριο και που, πέρα από τον καθορισμό κάποιων τεχνικών λεπτομερειών για το Brexit, δίνει την εξουσία στους Βρετανούς υπουργούς να ξαναγράψουν ή να παραγράψουν μονομερώς στοιχεία της συμφωνίας αποχώρησης από την Ε.Ε.
Αυτό σημαίνει ότι τίθεται ζήτημα εμπιστοσύνης: πως δηλαδή, ακόμα και αν υπάρξει συμφωνία, αυτή θα διασφαλίζει ότι και οι δύο πλευρές θα κρατήσουν τον λόγο τους. Η Ε.Ε., μετά την προαναφερόμενη νομοθεσία, θέλει να είναι σε θέση να αναστείλει τμήματα της εμπορικής συμφωνίας αν το Ηνωμένο Βασίλειο αποφασίσει κάποια στιγμή, όπως ουσιαστικά απείλησε ο Τζόνσον, να αλλάξει τα συμφωνημένα.
Τα επίμαχα σημεία για μια συμφωνία παραμένουν τα ίδια. Καταρχάς η πρόσβαση της Ε.Ε. στις ζώνες αλιείας του Ηνωμένου Βασιλείου. Σε αυτό το κομμάτι εμπλέκονται σειρά εθνικών συμφερόντων μελών της Ε.Ε., αν και το ζήτημα φαίνεται να μην είναι πολύ μακριά από την επίλυσή του. Μεγαλύτερες δυσκολίες παρουσιάζει το ζήτημα της αποκαλούμενης ισοτιμίας, η διασφάλιση δηλαδή ότι καμία πλευρά δεν θα μπορεί να δώσει στις δικές της εταιρείες ανταγωνιστικό πλεονέκτημα εφόσον υπάρξει αμοιβαία συμφωνία.
Το θετικό σε αυτό το σημείο είναι ότι η Βρετανία συμφώνησε να μην αλλάξει τα περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εργασιακά στάνταρντ που ισχύουν μέχρι το τέλος της μεταβατικής περιόδου, που θα διαρκέσει ένα έτος.
Βέβαια οι διαβεβαιώσεις των Συντηρητικών δεν έχουν μεγάλη αξία. Αντίθετα με τις προεκλογικές τους διακηρύξεις για την προστασία των στάνταρντ στα τρόφιμα, δυστυχώς πριν από μερικές ημέρες το Κοινοβούλιο ψήφισε κατά μιας τροπολογίας του νομοσχεδίου για τη γεωργία που θα προστάτευε τους αγρότες και ακριβώς αυτά τα στάνταρντ.
Οι Συντηρητικοί φαίνεται ότι προσβλέπουν σε μελλοντική συμφωνία με τις ΗΠΑ, η οποία ως γνωστόν έχει πολύ πιο χαμηλά στάνταρντ από την Ε.Ε. Μόλις πριν από μερικές ημέρες ήρθε στο φως ερευνά η οποία καταγγέλλει ότι τα επίπεδα σαλμονέλας και εσερίχια κόλι (E. Coli) στο χοιρινό και στα πουλερικά που πωλούνται στα αμερικανικά σουπερμάρκετ είναι απαράδεκτα.
Την ίδια στιγμή η συρρίκνωση της βρετανικής οικονομίας, που παραμένει η άμεση προτεραιότητα της κυβέρνησης, παρά τη σχετική ανάκαμψη μετά το τέλος του πρώτου lockdown, βρίσκεται ακόμη πολύ μακριά από την περίοδο πριν από τον κορωνοϊό. Ο κίνδυνος είναι ότι ο συνδυασμός των δύο, πανδημίας και Brexit, θα βυθίσει τη Βρετανία σε πολύ μεγαλύτερη ύφεση από άλλες βορειοευρωπαϊκές χώρες.
* Η Μαρίνα Πρεντούλη είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης και Επικοινωνίας στο Πανεπιστήμιο Ανατολικής Αγγλίας
