Μια ιδιαίτερα σημαντική δημόσια συζήτηση βρίσκεται σε εξέλιξη στη Μεγάλη Βρετανία, με αφορμή τα επαναλαμβανόμενα περιστατικά ρατσιστικών επιθέσεων σε ποδοσφαιριστές μέσω των social media. Πριν από λίγες ημέρες και μετά την ισοπαλία της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με τη Γουέστ Μπρομ (1-1), ο επιθετικός των «κόκκινων διαβόλων» Άντονι Μαρσιάλ έγινε αποδέκτης ρατσιστικών επιθέσεων μέσω του Instagram από πολλούς χρήστες που δημοσίευσαν ρατσιστικές εικόνες και μηνύματα.
Είχε προηγηθεί η επίθεση με το ίδιο περιεχόμενο κατά ενός άλλου ποδοσφαιριστή της Γιουνάιτεντ, του Άξελ Τουανζέμπε, όταν στις 27 Ιανουαρίου η ομάδα του γνώρισε την ήττα από τη Σέφιλντ. Ο ίδιος είχε αντιμετωπίσει ανάλογη διαδικτυακή συμπεριφορά πριν από μερικούς μήνες, όπως και οι Ράσφορντ, Στέρλινγκ και Ρούντιγκερ. Πλέον, δεν πρόκειται για μεμονωμένα περιστατικά αλλά για μια εξαιρετικά οδυνηρή κατάσταση και ως τέτοια προσπαθεί η Premier League να την αντιμετωπίσει. Το γεγονός, ωστόσο, ότι οι ρατσιστικές επιθέσεις δεν συμβαίνουν διά ζώσης αλλά «κρύβονται» μέσα στην ανωνυμία των κοινωνικών δικτύων δυσκολεύει την αντιμετώπισή της.
Στο τέλος της περασμένης σεζόν, κοινή μελέτη της Ένωσης Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών (PFA) και της Signify εντόπισε περισσότερα από 3.000 επιθετικά μηνύματα που απευθύνονταν σε ποδοσφαιριστές της Premier League, 56% εκ των οποίων ήταν ρατσιστικά. Από τους παίκτες που ρωτήθηκαν, το 43% δήλωσan ότι είχαν βιώσει ρατσιστική κακοποίηση. Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί πως πολλά από αυτά τα μηνύματα «μοιράζονται» από χιλιάδες «ακόλουθους» των λογαριασμών των παικτών, κάτι που αυξάνει κατακόρυφα τη διασπορά της κακοποιητικής, διαδικτυακής συμπεριφοράς.
Η Premier League πιέζει τις πλατφόρμες
Η διοργανώτρια αρχή του αγγλικού πρωταθλήματος δεν στερείται πρωτοβουλιών στο ζήτημα του ρατσισμού και των διακρίσεων. Πριν από δύο χρόνια, μάλιστα, όταν και πάλι είχαν ενταθεί οι ρατσιστικές συμπεριφορές, είχε λάβει χώρα μια εκστρατεία με την ονομασία #enough, που ήταν ένα μποϊκοτάζ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τη συμμετοχή των κορυφαίων «αστέρων», για 24 ώρες, ως διαμαρτυρία στη «διαδικτυακή κακοποίηση».
Πλέον, με δεδομένη τη διάθεση των συλλόγων να κοιτάξουν κατάματα το πρόβλημα αποκλείοντας οπαδούς τους που προβαίνουν σε τέτοιου είδους συμπεριφορές και οδηγώντας τους στη Δικαιοσύνη, η πίεση μεταφέρεται προς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, από τα οποία ζητούν να λάβουν πιο δραστικά μέτρα αντιμετώπισης. Πριν από μία εβδομάδα, η Premier League εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία ζητούσε από τις εταιρείες των social media «την ταχύτερη κατάργηση των προσβλητικών μηνυμάτων και τη βελτίωση στην αναγνώριση και απαγόρευση των παραβατών». Μάλιστα, η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ προέτρεψε σε δημιουργία επαληθεύσιμων και αναγνωρίσιμων λογαριασμών, ώστε οι παραβάτες να οδηγούνται στη Δικαιοσύνη, υποστηρίζοντας ότι οι παίκτες της υπόκεινται σε κακοποίηση για την επαγγελματική τους ιδιότητα.
Ο ρατσιστικός λόγος κόντρα στην... ελευθερία του λόγου
Τα τρία ευρέως γνωστά κοινωνικά δίκτυα, Facebook, Instagram και Twitter, απαντούν με ανακοινώσεις πως «η ρατσιστική συμπεριφορά δεν έχει θέση στις πλατφόρμες τους και θα εργαστούν ακόμη πιο σκληρά για να αποκλείουν χρήστες με τέτοιου είδους συμπεριφορές». Όμως, όπως αντιλαμβάνεται κανείς, κάθε άλλο παρά εύκολο είναι, όπως άλλωστε και... θεμιτό, να υπάρξει έλεγχος στοιχείων και προσωπικών δεδομένων ή τερματισμός στην ανωνυμία των χρηστών προκειμένου να αντιμετωπιστούν τέτοιου είδους φαινόμενα. «Η ανωνυμία παρέχει ‘ασπίδα’ σε κοινωνικά αποκλεισμένες ομάδες, ακτιβιστές και διωκόμενες μειονότητες, που πρέπει να προστατεύσουν την ταυτότητά τους στο Διαδίκτυο», όπως πολύ εύστοχα επισημαίνει, σε άρθρο του για το θέμα, ο Dan Roan από το BBC. Όπως άλλωστε και η ελευθερία του λόγου, που αποτελεί τον κυρίαρχο λόγο... ύπαρξης των social media και το πιο σημαντικό κεκτημένο.
