Του Σάββα Γ. Ρομπόλη, ομ. καθηγητή Παντείου Πανεπιστημίου
Η ιδιαιτερότητα της ζήτησης των φαρμάκων, με την έννοια ότι αυτή ουσιαστικά συντελείται από τον γιατρό και όχι από τον ασθενή, αποτελεί τη βάση της κατευθυνόμενης συνταγογράφησης και της ανάπτυξης αθέμιτων σχέσεων μεταξύ των παραγωγών φαρμάκων από την μία πλευρά και των ιατρών, των κρατικών και πολιτικών αξιωματούχων κ.ά. από την άλλη. Όλοι αυτοί εμπλέκονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην προμήθεια, τον τρόπο τιμολόγησης, τη διαχείριση και τη διάθεση των φαρμάκων στους ασθενείς και γενικότερα στους πολίτες.
Στο πλαίσιο αυτό, οι υπερσυνταγογραφήσεις, οι υπερτιμολογήσεις, οι αθέμιτες σχέσεις και πρακτικές μεταξύ των παραγόντων του φαρμακευτικού κυκλώματος στην Ελλάδα, ιδιαίτερα κατά τη δεκαετία του 2000, οδήγησαν το δημόσιο φαρμακευτικό συμφέρον στο απόσπασμα, με την έννοια της ανεξέλεγκτης αύξησης (από 1,2 δισ. ευρώ το 2000 σε 5,1 δισ. ευρώ το 2009) της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, ενώ ευρωπαϊκές χώρες αντίστοιχου με την Ελλάδα πληθυσμού δαπάνησαν (2009) το 50% της αντίστοιχης με την Ελλάδα δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τη δεκαετία του 2000 στην Ελλάδα, που η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη αντιστοιχούσε στο επίπεδο του 68% της συνολικής (δημόσιας και ιδιωτικής) φαρμακευτικής δαπάνης, η ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη των νοικοκυριών αντιστοιχούσε στο επίπεδο του 32% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης.
Αντίθετα, τη δεκαετία του 2010 στην Ελλάδα, που η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη αντιστοιχεί στο επίπεδο του 52% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης, η ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη των νοικοκυριών αντιστοιχεί στο επίπεδο του 48% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης. Με άλλα λόγια, κατά τις δύο αυτές δεκαετίες, η συνολική φαρμακευτική δαπάνη μειώθηκε κατά 35%, η ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 44% και η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη μειώθηκε κατά 56%, αφού προηγουμένως είχε αυξηθεί κατά 263%!
Χαρακτηριστική περίπτωση από την άποψη αυτή αποτελεί το ΙΚΑ, όπου κατά την περίοδο 2000-2009 η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 400% και πλέον (από 583 εκατ. ευρώ το 2000 έφθασε το επίπεδο των 2,4 δισ. ευρώ το 2009) καθώς και ο ΟΓΑ, όπου κατά την ίδια περίοδο η αύξηση της αντίστοιχης φαρμακευτικής δαπάνης αυξήθηκε κατά 450% (από 279 εκατ. ευρώ το 2000 σε 1,2 δισ. ευρώ το 2009).
Το αποτέλεσμα αυτής της αντιθετικής σχέσης, μεταξύ της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης και της ιδιωτικής δαπάνης των νοικοκυριών, είναι ότι ο όγκος των πωλήσεων φαρμάκων και η κερδοφορία των παραγωγών φαρμάκων έχουν παραμείνει σε υψηλό επίπεδο, σε βάρος (δημοσίου συμφέροντος) του εισοδήματος και του βιοτικού επιπέδου του πληθυσμού.
Παράλληλα, ο μέσος όρος (2014) στην Ευρωπαϊκή Ένωση της κατά κεφαλήν δημόσιας και ιδιωτικής φαρμακευτικής δαπάνης ανέρχεται στο επίπεδο των 416 ευρώ (285 ευρώ δημόσια και 131 ευρώ ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη) και στην Ελλάδα ανέρχεται στο επίπεδο των 349 ευρώ (183 ευρώ δημόσια και 166 ευρώ ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη), ενώ σε χώρες (π.χ. Βέλγιο) με τον αντίστοιχο με την Ελλάδα πληθυσμό και επίπεδο συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης η κατά κεφαλήν φαρμακευτική δαπάνη ανέρχεται στο επίπεδο των 513 ευρώ (348 ευρώ δημόσια και 165 ευρώ ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη).
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι επιδόσεις π.χ. του Βελγίου, αναδεικνύουν, με τον πιο εύληπτο τρόπο, το ουσιαστικό, πραγματικό και ολοκληρωμένο περιεχόμενο της εξυγίανσης του φαρμακευτικού κυκλώματος, με την έννοια της οικονομικής βιωσιμότητας και της κοινωνικής αποτελεσματικότητας και όχι με την έννοια των άνευ ορίων και κριτηρίων ανεξέλεγκτων περικοπών των μνημονιακών πολιτικών που θέτουν στο απόσπασμα το δημόσιο φαρμακευτικό συμφέρον.
Διαβάστε επίσης:
