«Παρών» στο κάλεσμα της Πρωτοβουλίας Εναντίον της Λογοκρισίας, δήλωσαν πλήθος ανθρώπων οι οποίοι αντιδρούν στην σκοταδιστική πράξη βανδαλισμού των έργων του Χριστόφορου Κατσαδιώτη, που αποτελούσαν εκθέματα στην Εθνική Πινακοθήκη, από τον βουλευτή του κόμματος Νίκη, Νίκο Παπαδόπουλου και τις μετέπειτα διαμαρτυρίες υπερσυντηρητικών έξω από το ίδιο κτίριο.
«Αν θριαμβεύσει η λογοκρισία, η δημοκρατία χάνει» και «“η τέχνη είναι ελεύθερη”, όπως απλά γράφει το Σύνταγμά μας, ή δεν είναι» τονίζουν οι διοργανωτές οι οποίοι απηύθυναν κάλεσμα για συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην Εθνική Πινακοθήκη σήμερα στις 17:00.
«Εκεί θα “εκθέσουμε” 30 περιστατικά εικαστικής λογοκρισίας που έχουν καταγραφεί ως σήμερα από ερευνητικό πρόγραμμα του Παντείου Πανεπιστημίου» τονίζουν οι διοργανωτές υπογραμμίζοντας ότι «είναι ζωτική ανάγκη για τη δημοκρατία τα βανδαλισμένα έργα του Χριστόφορου Κατσαδιώτη να επανέλθουν στη θέση τους».
Εθνική Πινακοθήκη: Συγκέντρωση ενάντια στη λογοκρισία - «Να επανέλθουν τα βανδαλισμένα έργα»https://t.co/fEhpsZXje8 pic.twitter.com/GutLWpY6r4
— Η ΑΥΓΗ (@AvgiOnline) March 27, 2025

Τέλος, καλούν «την κυβέρνηση, το υπουργείο και την Εθνική Πινακοθήκη να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Το ίδιο η καθεμία και ο κάθε δημοκράτης πολίτης. Η συντεταγμένη πολιτεία οφείλει να κάνουν αυτό που επιτάσσει συνταγματικά ο ρόλος τους: να διασφαλίσει την ελευθερία στην έκφραση».
«Ζητούμε ως πρωτοβουλία κατά της λογοκρισίας να τεθούν ξανά τα έργα στη θέση τους. Το θρησκευτικό συναίσθημα είναι φυσικά σεβαστό. Το θρησκευτικό συναίσθημα δεν μπορεί να επιβάλλεται και πρώτοι που προσβάλουν το θρησκευτικό συναίσθημα είναι εκείνοι που κάνουν του αυτόκλητους πολιτοφύλακες, εκείνοι που στο όνομα των πιστών παραβιάζουν το Σύνταγμα και τη νομιμότητα. Δεν μπορεί να επικρατήσει ο φόβος και η λογοκρισία. Ζητάμε να επιστρέψου ντα έργα είναι ζήτημα Δημοκρατίας».
«Ζητάμε να επιστρέψου ντα έργα είναι ζήτημα Δημοκρατίας» #πινακοθηκη https://t.co/fEhpsZXje8 pic.twitter.com/51D5ocBYGR
— Η ΑΥΓΗ (@AvgiOnline) March 27, 2025

Να επιστρέψουν τα έργα τα οποία βανδαλίστηκαν στην εθνική πινακοθήκη πριν από 15 ημέρες ζήτησε επιτακτικά ο καθηγητής στο Πάντειο πανεπιστήμιο, Δημήτρης Χριστόπουλος τονίζοντας ότι «το γεγονός ότι τα έργα δεν έχουν επιστρέψει ακόμα συνιστά νίκη εκείνων που τα βεβήλωσαν. Για το λόγο αυτό το μήνυμα σε όλους είναι ότι η μόνη ενδεδειγμένη και η μοναδική λύση σε μια δημοκρατία είναι αυτή που λέει το Σύνταγμά μας στο αρ. 16: “Η τέχνη είναι ελεύθερη”».
Δημήτρης Χριστόπουλος: Η μόνη λύση σε μια δημοκρατία είναι αυτή που λέει το Σύνταγμά μας: «Η τέχνη είναι ελεύθερη» https://t.co/fEhpsZXje8 pic.twitter.com/2qOE7wYa90
— Η ΑΥΓΗ (@AvgiOnline) March 27, 2025


Αναλυτικά το κάλεσμα:
«Η αποκαθήλωση έργων τέχνης από ένα μουσείο συνιστά ήττα της ελευθερίας της τέχνης, της ελευθερίας της έκφρασης, της ελευθερίας συνολικά. Και, ακόμα, ήττα της δυνατότητάς μας να συμβιώνουμε ειρηνικά, διαφωνώντας συντεταγμένα. Ας σκεφτούμε τι θα συνέβαινε αν τέτοιες πρακτικές επικρατούσαν: κανένας και καμία δεν θα μπορούσε να μιλήσει ή να εκφραστεί ελεύθερα καλλιτεχνικά από τον φόβο των αντιδράσεων.
Για τον λόγο αυτό, είναι ζωτική ανάγκη για τη δημοκρατία τα βανδαλισμένα έργα του Χριστόφορου Κατσαδιώτη να επανέλθουν στη θέση τους. Χθες έπρεπε να έχει γίνει αυτό. Κι αφού δεν έγινε, πρέπει σήμερα. Κυριολεκτούμε: αμέσως, χωρίς καθυστέρηση και χωρίς περιστροφές. Διατυπώσεις του τύπου «εξετάζονται με τη συμβολή ειδικών οι όροι και οι προϋποθέσεις της ασφαλούς επανέκθεσής τους» ενέχουν τον κίνδυνο της παραπομπής στις ελληνικές καλένδες, ώστε να ξεχαστεί το θέμα.
Δεν ξεχνάμε ότι η περιπέτεια των έργων του Χριστόφορου Κατσαδιώτη είναι μία πολύ σοβαρή, αλλά όχι η μοναδική, περίπτωση στο πλαίσιο μιας γενικότερης στρατηγικής επιθέσεων ακροδεξιών εναντίον της σύγχρονης τέχνης. Το ζήσαμε –ενδεικτικά λίγα μόνο από τα πιο πρόσφατα παραδείγματα– με την αποκαθήλωση της «ροζ σημαίας» της Γεωργίας Λαλέ από το προξενείο της Ελλάδας στη Νέα Υόρκη, τη διαρκή λογοκρισία που αντιμετωπίζει το ντοκιμαντέρ «Αδέσποτα κορμιά» της Ελίνας Ψύκου, τις απειλές που υφίσταται ο stand-up κωμικός Χριστόφορος Ζαραλίκος.
Το γεγονός ότι η Εθνική Πινακοθήκη συνιστά δημόσιο ίδρυμα, καθώς και το ότι η αποκαθήλωση έρχεται ως επακόλουθο μια βίαιης επίθεσης, συνιστώντας έμπρακτη επιβράβευσή της, καθιστά ακόμη πιο εμφατική αυτή την ανάγκη.
Αν θριαμβεύσει η λογοκρισία, η δημοκρατία χάνει. Ή «η τέχνη είναι ελεύθερη», όπως απλά γράφει το Σύνταγμά μας, ή δεν είναι. Ή κατά μια παλιά ρήση, «ή το Σύνταγμα είναι κανόνες ή δεν είναι τίποτε».
Να επιστρέψουν αμέσως τα έργα στην Πινακοθήκη. Η δημοκρατία να νικήσει τη λογοκρισία, τον φόβο και τον ακροδεξιό σκοταδισμό.
Για τον λόγο αυτό απευθύνουμε κάλεσμα μπροστά στη Πινακοθήκη την ερχόμενη Πέμπτη 27 Μαρτίου στις 4 το απόγευμα. Εκεί θα «εκθέσουμε» 30 περιστατικά εικαστικής λογοκρισίας που έχουν καταγραφεί ως σήμερα από ερευνητικό πρόγραμμα του Παντείου Πανεπιστημίου.
Η κυβέρνηση, το υπουργείο και η Εθνική Πινακοθήκη πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Το ίδιο η καθεμία και ο κάθε δημοκράτης πολίτης. Η συντεταγμένη πολιτεία οφείλει να κάνουν αυτό που επιτάσσει συνταγματικά ο ρόλος τους: να διασφαλίσει την ελευθερία στην έκφραση».
Φωτογραφίες / βίντεο: Μαρία Θανασούλια