Μια πλούσια κινηματογραφική εβδομάδα ξεκινά, που περιέχει το αφοπλιστικά δραματικό «Τοτέμ» από το Μεξικό και ένα απολαυστικό φιλμ τρόμου. Κυκλοφορούν, επίσης, μια βιογραφία της αδικοχαμένης Έιμι Γουαϊνχάουζ και ένα reboot των Ghostbusters που δεν ζήτησε κανείς
Ενα διακριτικό κινηματογραφικό θαύμα
Το τοτέμ (Totem) ****
Σκηνοθεσία: Λίλα Αβιλές
Πρωταγωνιστούν: Ναΐμα Σεντίες, Μονσεράτ Μαρανιόν, Μαρισόλ Γκασέ
Ενα επτάχρονο κορίτσι τριγυρνά στο σπίτι του παππού του, βοηθώντας τη μαμά του να οργανώσει τις προετοιμασίες ενός πάρτι-έκπληξη προς τιμήν του βαριά άρρωστου πατέρα του. Η Μεξικανή σκηνοθέτρια Λίλα Αβιλές δεν παρατηρεί απλώς τους εσωτερικούς χώρους του σπιτιού όπου γίνονται οι δουλειές, αλλά μας βάζει μέσα στην οικογένεια, μας κάνει συνένοχους των μικρών μυστικών τους και κοινωνούς των μύχιων φόβων τους. Η σπιτική ακαταστασία μοιάζει αληθινή και όχι καλλιτεχνικά οργανωμένη και ο θεατής είναι μέρος της οικογενειακής ατμόσφαιρας και της φυσικής φασαρίας. Παρατηρούμε τα αρπακτικά πουλιά να πετούν κοντά στο σπίτι, τα έντομα στον κήπο, ένα χρυσόψαρο σε πλαστική σακούλα, μία θεία να ψήνει, ενώ η άλλη βάφει τα μαλλιά της... Αόρατες στιγμές που χρόνια αργότερα, όταν το κορίτσι θα γίνει μεγάλη γυναίκα, θα περνούν μπροστά στα μάτια της σαν ακανόνιστα θραύσματα μνήμης, όπως τις στιγμές που όταν τις βιώναμε δεν αντιλαμβανόμασταν το ψυχικό βάρος που κουβαλούσαν.
Το «Τοτέμ» δεν είναι μια ιστορία ενηλικίωσης, αλλά μια ταινία συνειδητοποίησης. Μέσα από τα αθώα μάτια ενός παιδιού που περιηγείται με τον νου του σε βασίλεια (ανθρώπινα, ζωικά ή και πνευματικά) και ανάμεσα σε ενήλικες που κρύβουν επιμελώς την εσωτερική κατάρρευση ή ζουν σε ένα αεροστεγώς κλειστό οικοσύστημα για να μην αντιμετωπίσουν το βάρος της ευθύνης τους. Η αόρατη κάμερα πατινάρει πάνω στην περιχαρακωμένη παιδική πραγματικότητα της μικρής, αφήνοντας στον θεατή την ευκαιρία να λοξοκοιτάξει σε ένα οδυνηρό δράμα, χωρίς να θέλει ούτε στιγμή να του μαυρίσει την ψυχή. Η Λίλα Αβιλές αγαπάει πολύ τους χαρακτήρες της. Αγαπάει πολύ και τους θεατές της, ακόμη και αυτούς στους οποίους δεν θα αρέσει το «Τοτέμ». Τους φροντίζει. Αγαπάει το σινεμά. Τελεία. Δεν γίνεται να μην αγαπήσουμε κι εμείς αυτό το μικρό και διακριτικό κινηματογραφικό θαύμα που έφτιαξε.
Fifty shades of Blake
Back to black **
Σκηνοθεσία: Σαμ Τέιλορ-Τζόνσον
Πρωταγωνιστούν: Μαρίσα Αμπέλα, Τζακ Ο’Κόνελ, Λέσλι Μάνβιλ, Έντι Μάρσαν
H ιστορία της αδικοχαμένης Έιμι Γουαϊνχάουζ και το παρασκήνιο της ταραχώδους ερωτικής σχέσης που ενέπνευσε το θρυλικό άλμπουμ «Back to black» έχουν καταγραφεί με απίστευτη ακρίβεια και λεπτομερή αμεσότητα στο εξαιρετικό ντοκιμαντέρ «Amy» (2015) του Asif Kapadia. Για κάποιον λόγο η Σαμ Τέιλορ-Τζόνσον (του «Fifty shades of grey») θεώρησε ότι έχει να προσθέσει κάτι στην πονεμένη ιστορία της soul τραγουδίστριας μέσω της δραματοποίησης της τοξικής σχέσης με τον Blake, που τη βύθισε στις καταχρήσεις και στην αυτοκαταστροφή.
Η ταινία δυστυχώς δεν ξεφεύγει από τις σχηματικές απόπειρες μουσικών βιογραφιών που αναβιώνουν τα βασικά γεγονότα τα οποία αναγράφονται στη Wikipedia και αν φαίνεται πως η Μαρίσα Αμπέλα έχει δουλέψει πολύ στη φωνή, το αποτέλεσμα δεν ξεπερνά τις μιμήσεις που θυμίζουν καλό καραόκε - θυμηθείτε τον Κέβιν Σπέισι ως Μπόμπι Ντάριν στο «Beyond the sea». Από την άλλη, για να είμαστε δίκαιοι, είναι εξίσου ενοχλητικό οι ηθοποιοί να συγχρονίζουν τα χείλη τους με τα αυθεντικά τραγούδια, όπως συνέβη στο «I wanna dance with somebody» για τη Γουίτνι Χιούστον. Το σενάριο του «Back to black» αδιαφορεί για τη μουσική, προσπερνάει τους προσωπικούς δαίμονες και δεν εξερευνά καθόλου το κεντρικό πρόσωπο. Δεν υπάρχει μια αξιομνημόνευτη σκηνοθετική ατμόσφαιρα, όμως το πιο ενοχλητικό είναι πως φαίνονται οι προθέσεις των παραγωγών. Το ντοκιμαντέρ του Kapadia επικρίθηκε από τον πατέρα της Γουαϊνχάουζ επειδή φαινόταν πόσο χειριστικός ήταν, επομένως οι επιζώντες συγγενείς είχαν εδώ τον τελικό λόγο. Στο φιλμ ο πατέρας φαίνεται καλός και ανήμπορος να αντιδράσει απέναντι σε μια κόρη που δεν τον άκουγε ποτέ. Η διαχείριση της αγάπης της τραγουδίστριας για τη γιαγιά της βοηθάει λίγο το αποτέλεσμα, όμως έρχεται μια ατάκα που ακυρώνει τις προθέσεις και τη συνολική δουλειά στα έμπειρα μάτια: Όταν βλέπει τον φίλο της να κάνει χρήση ουσιών, η Έιμι λέει: «Εγώ δεν είμαι ροκ να κάνω σκληρά ναρκωτικά, είμαι τζαζ». Ένα τόσο παθιασμένο κορίτσι που μεγάλωσε με την Μπίλι Χόλιντεϊ και τη Σάρα Βον και βουρκώνει κάτω από τη μαρκίζα του «Birdland» θα ήξερε ότι οι περισσότεροι jazz ήρωες έκαναν χρήση ηρωίνης και καταστράφηκαν από αυτό, και δεν θα ξεστόμιζε κάτι τόσο άστοχο που προδίδει την άγνοια των σεναριογράφων.
Who you gonna call?
Ghostbusters: H Αυτοκρατορία του Πάγου (Ghostbusters: Frozen Empire) *
Σκηνοθεσία: Γκιλ Κίναν
Πρωταγωνιστούν: Πολ Ραντ, Κάρι Κουν, Μακένα Γκρέις, Νταν Ακρόιντ
Ενα αρχαίο αντικείμενο απελευθερώνει μια διαβολική δύναμη και οι διαφορετικές γενιές των Ghostbusters συνεργάζονται για να σώσουν τον κόσμο από το ενδεχόμενο μιας νέας εποχής παγετώνων. Οι εξολοθρευτές φαντασμάτων επανέρχονται για λίγη παλιομοδίτικη ψυχαγωγία, με τη σταθερά γοητευτική (αν και ανεκμετάλλευτη) Κάρι Κουν και τον πάντα απολαυστικό Πολ Ραντ να παίρνουν τη σκυτάλη από τη θρυλική γενιά του Μπιλ Μάρεϊ και του Νταν Ακρόιντ. Αντί να υπάρχουν φρέσκοι διάλογοι, εμπρηστικό χιούμορ της σχολής του SNL και ωραίοι χαρακτήρες που να μπλέκονται με οργανική χημεία, η σκηνογραφία και τα ειδικά εφέ παίρνουν το πάνω χέρι με σκοπό να μας κάνουν να ξεχάσουμε ότι αυτό το franchise ταινιών είναι πιο κουρασμένο κι από το «Jurassic World». Ίσως τα πράγματα να ήταν καλύτερα αν δεν είχε μεσολαβήσει εκείνο το αχρείαστο γυναικείο reboot του 2016, που παρεμπιπτόντως ξεχνιέται εντελώς σε αυτό το χρονοδιάγραμμα.
Ενας δαίμονας σε prime time
Στενές επαφές με τον διάβολο (Late night with the devil) ***1/5
Σκηνοθεσία: Κάμερον Κέανς, Κόλιν Κέανς
Πρωταγωνιστούν: Nτέιβιντ Νταστμόλτσιαν, Λόρα Γκόρντον, Ίαν Μπλις
Βρισκόμαστε στο 1977, και ο παρουσιαστής ενός βραδινού talk show, o Τζακ Ντελρόι, πασχίζει με κάθε τρόπο να απογειώσει την καριέρα του για να φτάσει στην κορυφή της τηλεθέασης - έφερε στο στούντιο ακόμα και την καρκινοπαθή σύζυγό του λίγο πριν πεθάνει. Μέχρι που ένα εξίσου ανήθικο και σκανδαλοθηρικό αφιέρωμα θα πάρει απρόσμενη τροπή. Η εκπομπή φιλοξενεί ένα μικρό κορίτσι, που έχει επιβιώσει από τους κόλπους μιας σατανιστικής αίρεσης και ισχυρίζεται ότι έχει καταληφθεί από έναν δαίμονα, μαζί με ένα μέντιουμ, έναν ψυχολόγο και έναν άνθρωπο που έχει αφιερώσει την καριέρα του στη διάψευση τέτοιων ισχυρισμών. Κανείς δεν έχει ξαναδεί δαίμονα σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση, οπότε αυτή είναι η ευκαιρία να καθηλωθεί το έθνος στον καναπέ.
Οι δημιουργοί δίνουν σάρκα και οστά σε μια δαιμονική συνωμοσία με ένα σενάριο που πάλλεται και περιέχει πολιτικό σχόλιο για τη φύση της διασημότητας και τη φτηνή ψυχαγωγία. Εκεί που το είδος του found footage φαινόταν ότι έχει ξεπεραστεί, έρχονται τα αδέλφια Κέανς από την Αυστραλία και, αντλώντας έμπνευση από το ξεχασμένο σήμερα βρετανικό «Ghostwatch» (1992) του BBC, σκηνοθετούν ένα συναρπαστικό θρίλερ που παίζει έξυπνα με τους όρους του είδους και σέβεται (επιτέλους) τη νοημοσύνη του κοινού, με μια ιστορία προσιτή και άκρως διασκεδαστική. Πρόκειται για ένα καθαρόαιμο «midnight movie» που θα αποτελεί σίγουρη προσθήκη στον μεταμεσονύκτιο προγραμματισμό των cult φεστιβαλικών αφιερωμάτων στο μέλλον και δεν αποτελεί έκπληξη ότι προκάλεσε τον θαυμασμό του συγγραφέα βιβλίων τρόμου Stephen King εξαιτίας της άριστα νοσηρής ατμόσφαιρας και του φόρου τιμής σε κλασικές δόξες του είδους.
Ηθοποιός σημαίνει φως
Για πάντα νέοι (Forever young) **1/2
Σκηνοθεσία: Βαλέρια Μπρούνι-Τεντέσκι
Πρωταγωνιστούν: Νάντια Τερέσκεβιτς, Λουί Γκαρέλ, Σοφία Μπενασέρ
Στο Παρίσι της δεκαετίας του ’80 μια κολεκτίβα δώδεκα νέων ηθοποιών θα εισαχθεί στην περιβόητη δραματική σχολή του Πατρίς Σερό. Ο φακός της Βαλέρια Μπρούνι-Τεντέσκι ακολουθεί τα σκιρτήματα της παρέας, τις αγωνίες τους και τον αγώνα τους να δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους στις ασκήσεις υποκριτικής. Είναι αρκετά καθυστερημένη η προβολή του φιλμ στη χώρα μας (η παραγωγή είναι του 2022), αλλά το προφανές πρόβλημα είναι το περιορισμένο κοινό της, καθώς απευθύνεται κυρίως σε σπουδαστές δραματικών σχολών και επαγγελματίες του θεάτρου. Η Μπρούνι-Τεντέσκι αναπολεί τα χρόνια που σπούδαζε στο Amandiers υπό τη διεύθυνση του Σερό, μια απαιτητική σχολή στην οποία χρειαζόταν να έχει κανείς ταλέντο, επιμονή και όρεξη για δουλειά.
Οι οντισιόν, τα μικρά καθημερινά πάθη και οι αληθινές τραγωδίες που τροφοδοτούν το πάθος και την αυθεντικότητα στο σανίδι είναι τα βασικά συστατικά της πέμπτης ταινίας της σκηνοθέτριας, που προσπαθεί να ξεπεράσει τον ζυγό της απλοϊκής νοσταλγίας. Οι εισαγωγικές εξετάσεις θα αναδείξουν δώδεκα σπουδαστές που θα ταξιδέψουν στη Νέα Υόρκη και θα πάρουν ρόλο σε διανομή έργου του Τσέχοφ. Η εναρκτήρια σεκάνς είναι μια από τις καλύτερες της ταινίας, καθώς μας «ρίχνει» στις εισαγωγικές οντισιόν των νέων που θέλουν απελπισμένα να ιδωθούν και να ακουστούν, σε μια εποχή που ο ιός HIV προκαλεί ακόμα ανείπωτο τρόμο. Αν και δεν ξεφεύγει από τα όρια της ομφαλοσκόπησης των ανθρώπων της Τέχνης, η ταινία έχει καλές στιγμές, άλλωστε εξελίσσεται σε ένα περιβάλλον που η δημιουργός ξεκάθαρα γνωρίζει σε βάθος.
Η αέναη επιστροφή στην Ελευσίνα
Οι Ελευσίνιοι ***
Σκηνοθεσία: Φίλιππος Κουτσαφτής
Ο σκηνοθέτης που κυριολεκτικά έβαλε το ντοκιμαντέρ στον χάρτη της ελληνικής διανομής με την «Αγέλαστο πέτρα» επιστρέφει ξανά και ξανά στην Ελευσίνα. Σαν να μην θέλει να αποχωριστεί αυτόν τον τόπο και να τον αφήσει απροστάτευτο. Ο Φίλιππος Κουτσαφτής κάνει μια νέα ανασκαφή στον χρόνο μέσα από την καθημερινότητα, το βιος και τις ανησυχίες των ανθρώπων της Ελευσίνας ως μια μεταφυσική συνέχεια της βαριάς σκιάς που είχε αφήσει η παλιά οντολογική εξερεύνησή του. Το νέο κινηματογραφικό πόνημα του Κουτσαφτή είναι ένα ελευσίνιο μυστήριο από μόνο του, ένα ρέκβιεμ για έναν τόπο που μοιάζει ρημαγμένος και μυθικός ταυτόχρονα, με έντονη συγκινησιακή φόρτιση για τις αυθεντικές ιστορίες των ανθρώπων, πάντα με γνήσιο σκηνοθετικό μεγαλείο που προσδίδει μυθολογική διάσταση στο φαινομενικά αόρατο και ασήμαντο. Μέσα από το φροντισμένο μοντάζ, το πυκνό σενάριο και τις ατόφιες ιδέες καταφέρνει να συντάξει τα ασύντακτα και να ρίξει ένα αχνό κινηματογραφικό φως στο σκοτάδι που έχουν καλύψει οι αιώνες.
Η αναζήτηση του Φ. Κουτσαφτή είναι πολύτιμη γιατί μας φέρνει σε επαφή με μια άγνωστη κοινωνία και μας ωθεί να στοχαστούμε πάνω στο πέρασμα του χρόνου και στα ίχνη που θα αφήσει η δική μας ζωή σε όσους θα μας ονειρεύονται στο μέλλον.
