Το Θέατρο Σταθμός παρουσιάζει πρώτη φορά στην Ελλάδα το έργο της Γιασμίνα Ρεζά «Bella Figura» («Art», Ο Θεός της Σφαγής) σε μετάφραση του Γιώργου Αρχιμανδρίτη. Στο νέο έργο της Γιασμίνα Ρεζά η δράση εκτυλίσσεται στον ανοιχτό αέρα έξω από ένα εξοχικό εστιατόριο και όλα συμβαίνουν μέσα σε μία-μιάμιση ώρα. Ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής, η Γιασμίνα Ρεζά υφαίνει αριστοτεχνικά ένα σύγχρονο έργο για τις ανθρώπινες σχέσεις, τα υπαρξιακά αδιέξοδα, το πέρασμα του χρόνου, την κοινωνική υποκρισία, τη ματαιοδοξία και τη ματαιότητα. Το έργο, που παρουσιάστηκε πρώτη φορά από τον Τόμας Οστερμάγιερ στη Σαουμπίνε το 2015, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές, σκηνοθετεί ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Θεάτρου Σταθμός Μάνος Καρατζογιάννης, σε παραγωγή της Τεχνηχώρος. Η εξαιρετική διανομή αποτελείται από την Υβόννη Μαλτέζου, τη Φαίη Ξυλά, τον Παναγιώτη Μπουγιούρη, τη Ραφίκα Σαουίς και τον Χρήστο Κοντογεώργη. Εμείς είχαμε την ευκαιρία λίγο πριν από την πρεμιέρα της παράστασης στις 7 Δεκεμβρίου να συνομιλήσουμε με τους συντελεστές.
Μάνος Καρατζογιάννης
Να τη βγάλουμε καθαρή...
Οι ανεπαίσθητες χαραμάδες της καθημερινότητας. Εκεί, στις αόρατες λεπτομέρειες, κρύβεται ο ψυχισμός μας. Και η Ρεζά το γνωρίζει αυτό καλά. Μέσα από μυστικά, γέλια, βλέμματα, ψέματα, αγγίγματα, κοάσματα και σιωπές μιλάει, για τι άλλο; Για τον χρόνο που φεύγει. Τον άνθρωπο που βαλτώνει. Και ξεχνά να ζήσει. Συμβιβάζεται και ασφυκτιά. Συνεχίζει να παίζει, όμως, το παιχνίδι της ζωής και να ρισκάρει επίμονα σαν άλλος τζογαδόρος, παλεύοντας να ξεγελάσει τον χρόνο και τον θάνατο σε μια παρτίδα με σημαδεμένα χαρτιά. Κι ο έρωτας, συχνά απαγορευμένος, ματαιώνεται. Ματαιότητα και ματαιοδοξία εναλλάσσονται άλλοτε με χιούμορ κι άλλοτε με τραγικότητα. Είναι η φύση μας τέτοια. Χορεύουμε, τραγουδάμε, μοιραζόμαστε, κρύβουμε, γελάμε και κλαίμε, ξεσπάμε, φλερτάρουμε... Μέχρι να «απορρυθμιστεί» η βραδιά. Μέχρι να ξαναπάρουμε τον οπλισμό μας στα χέρια μας: ένα ζευγάρι παπούτσια και μια τσάντα που μας συνοδεύουν στον αστικό μας ιστό, στον απρόβλεπτο ιστό της ζωής μας και της ζωής των άλλων. Κι οι άλλοι, είναι η κόλασή μας; Ή είναι κι αυτοί ένα μέρος, μικρό έστω, του παράδεισου; «Κι η φούστα μου είναι κοντή; Θα χρεοκοπήσω! Δεν θυμάμαι... Ο δικαστής... Το Παρίσι και η Ρώμη!» Και όνειρα, όνειρα... Να τα λέμε και να μην τα ζούμε. Τα φάρμακα, τα χάπια, το αλκοόλ, τα τσιγάρα, οι εξαρτήσεις μας... Και το βλέμμα των άλλων πάνω μας σε κάποια από τα γενέθλιά μας. Περνάει η ζωή κι η μελαγχολία μας δεν αρκεί. Χρειάζεται ένα στιλ, μια Bella Figura, να πιαστούμε από κάπου. Να τη βγάλουμε καθαρή. Για όσο...
Υβόνη Μαλτέζου
Προσπαθεί με αξιοπρέπεια να κρύψει τον φόβο του θανάτου
Στο «Bella Figura» η Γιασμίνα Ρεζά μιλά για τις ανθρώπινες σχέσεις. Τα υπαρξιακά αδιέξοδα, τη φθορά του χρόνου, την κοινωνική υποκρισία, τη ματαιοδοξία της ανθρώπινης ζωής. Η Υβόν, η ηρωίδα που υποδύομαι, μια γυναίκα μεγάλης ηλικίας, έχει τα γενέθλιά της και θέλει απεγνωσμένα να τα περάσει χαρούμενα. Προσπαθεί με αξιοπρέπεια να κρύψει τον φόβο του θανάτου. Όμως οι άλλοι γύρω της έχουν τα δικά τους προβλήματα, τις δικές τους αγωνίες. Η Ρεζά δεν σχολιάζει τους ήρωές της, τους παρηγορεί, δεν τους κατακρίνει. Με αγάπη, ελαφρότητα και χιούμορ.
Φαίη Ξυλά
Θίγει με αριστοτεχνικό τρόπο την πολυπλοκότητα των σχέσεων
Στο έργο «Bella Figura» η Γιασμίν Ρεζά θίγει με αριστοτεχνικό τρόπο την πολυπλοκότητα των σχέσεων, τα υπαρξιακά αδιέξοδα, τις ματαιώσεις και την καλοσχεδιασμένη εικόνα που παρουσιάζει καθένας μέσα στο πλαίσιο της κοινωνικής υποκρισίας. Η Αντρεά, μια γυναίκα σε τέλμα, προσπαθεί να στηριχθεί σε μια αδιέξοδη σχέση. Κατά βάθος γνωρίζει πως τόσο η σχέση της όσο και η ζωή της γενικότερα είναι προβληματικές και με τη χρήση χαπιών προσπαθεί να καλύψει τα εσωτερικά της κενά που δεν έχει τη δύναμη να βάλει σε τάξη. Είναι μια γυναίκα που κραυγάζει για προσοχή, ακόμα και με την απελπιστικά φροντισμένη εμφάνισή της. Κάνει φιγούρα με όλα της τα καλά χαρτιά, όλο τον εξοπλισμό της, προκειμένου να κερδίσει την προσοχή που θεωρεί ότι της αναλογεί. Κατά τη διάρκεια αυτής της νύχτας και με αφορμή μια τυχαία συνάντηση φτάνει στη συνειδητοποίηση και αποκτά τη δύναμη να αντιμετωπίσει την αλήθεια.
Παναγιώτης Μπουγιούρης
Σαν μια σύγχρονη πληγή του Φαραώ
Χαίρομαι πάρα πολύ που ξανασυναντιέμαι με την αγαπημένη μου Φαίη Ξυλά μετά από δεκατρία χρόνια. Επίσης, χαίρομαι που συνεργάζομαι με έναν συνάδελφο που γνωρίζω και εκτιμώ εδώ και πάρα πολλά χρόνια, τον Μάνο Καρατζογιάννη, που μας σκηνοθετεί. Είμαι πολύ ενθουσιασμένος γιατί ο Μάνος δουλεύει με έναν τρόπο που δεν είχα την τύχη να συναντήσω στο παρελθόν και αυτό είναι σπουδαίο! Ο Μάνος εμβαθύνει πολύ και στην παραμικρή λεπτομέρεια και σχεδιάζει με πολλή ακρίβεια όλη την παράσταση, σαν παρτιτούρα, ενώ εγώ είχα συνηθίσει να ανακαλύπτω τους ρόλους μου μέσα από συνεχείς αυτοσχεδιασμούς και ελεύθερες δοκιμές. Είναι πολύ σημαντικό να μαθαίνεις κάτι καινούργιο. Ακόμη ένας λόγος που είμαι πολύ ενθουσιασμένος με το συγκεκριμένο έργο είναι η Γιασμίνα Ρεζά, γιατί στο παρελθόν είχα την ευκαιρία να παίξω ένα άλλο πολύ γνωστό της έργο, το «Art», από το οποίο έχω τις καλύτερες αναμνήσεις. Και επίσης η πένα της μου ταιριάζει πολύ. Γενικά, μου αρέσει πολύ το γαλλικό θέατρο, μου δημιουργεί κάτι οικείο. Βρίσκω πολύ χαριτωμένο το γεγονός ότι τα ονόματα όλων των ηρώων τονίζονται στη λήγουσα. Μπορίς, Αντρεά, Φρανσουάζ, Ερίκ, Υβόν, οι ήρωές μας, που παρά τη γαλλική τους φινέτσα δεν διστάζουν να κατασπαράξουν, γελώντας, ο ένας τον άλλον. Κλειδώνονται στην τουαλέτα για να πιουν βαρβιτουρικά, τσουγκρίζουν ποτήρια με δηλητήριο, ενώ κοιτάζονται στα μάτια, ξεκαρδίζονται στα γέλια όταν παραλίγο να πατήσουν ο ένας τον άλλον με το αυτοκίνητο και τέλος παραμένουν ενεοί, αναρωτώμενοι από πού προέρχονται όλα αυτά τα κουνούπια και τα βατράχια, σαν μια σύγχρονη πληγή του Φαραώ. Και, τελικά, το μεγάλο ερώτημα παραμένει: Τι είναι πιο σημαντικό; Να απολαύσεις τα πόδια σου, πριν το σώμα επιβάλλει τους αυστηρούς του νόμους, ή πώς να ξεχωρίσεις το κουνούπι τίγρης ή μήπως το τελευταίο μας βράδυ πριν πνιγούμε να έχουμε Bella Figura όπως οι μεγάλοι τζογαδόροι;
Ραφίκα Σαουίς
Ζήτω, λοιπόν, η απορρύθμιση
Η βραδιά έχει απορρυθμιστεί! Δεν χρειάζεται να το κρατάς σε μέτρια ατμόσφαιρα. Η Φρανσουάζ, που είναι ο χαρακτήρας που υποδύομαι, φτάνει διαδοχικά στην απόλυτη απενοχοποίηση. Υπαρξιακά έστω και για μια στιγμή απελευθερώνεται, ζει στο τώρα, γίνεται πούπουλο και προσθέτει χιούμορ στη ζωή της. Τελικά, η ζωή πρέπει να απορρυθμίζεται για να αποδεσμευόμαστε από το βάρος των «πρέπει» και της ενοχής, των στερεότυπων και των κακέκτυπων, των προσδοκιών και των κούφιων επιθυμιών. Μόνο στο τώρα και στο παρόν υπάρχει ή μπορεί να υπάρξει ευημερία! Ζήτω, λοιπόν, η απορρύθμιση!
Χρήστος Κοντογεώργης
Ενα έργο με το οποίο θα κοιτάξεις τον κόσμο με άλλο μάτι
Μία όμορφη φιγούρα. Και τίποτε άλλο; Στη δισυπόστατη γραφή της Ρεζά αναμετρούνται πράγματα μικρά για την ταχύτητα και τη σκληρότητα της εποχής μας, αλλά πραγματικά τεράστια στην ουσία τους. Το φαίνεσθαι με το είναι. Η πραγματική ευδαιμονία με το περνάμε απλώς καλά. Το καθωσπρέπει με το να είσαι ο εαυτός σου. Η ουσιαστική επικοινωνία και το να νοιάζεσαι για τον άλλο με τον ψυχρό εγωιστικό εαυτό. Η καθημερινότητα με τα τρομερά συμβάντα. Το να υπάρχεις κατ’ ουσία με το να περνάνε άσκοπα οι μέρες σου οδεύοντας προς τον θάνατο. Δεν πρόκειται για ένα έργο που θα σε ξεσηκώσει η πλοκή του. Αλλά ένα έργο που θα σε μπλέξει στο λεπτό του ψυχοσυναισθηματικό του γράφημα. Ένα έργο λεπτής υποκριτικής. Θα δεις τον εαυτό σου παντού στους χαρακτήρες της. Ειδικά αν είσαι Δυτικός. Και αυτή είναι η ομορφιά της γραφής της. Πρόκειται για ένα έργο λαϊκό, προσωπικό και ανθρώπινο που στέκεται στα μικρά, μικρά που ταρακουνούν το μέσα μας καθημερινά και για πάντα. Ένα έργο που με λίγη τύχη θα οξύνει την ενσυναίσθησή σου και θα κοιτάξεις τον κόσμο έστω και για λίγο με άλλο μάτι.
Info παράστασης: Θέατρο Σταθμός, Κάθε Τετάρτη 7 μ.μ., Πέμπτη, Σάββατο και Κυριακή 9 μ.μ.
