Ο ιδιαίτερος Γερμανός συγγραφέας Βόλφγκανγκ Χίλμπιχ γεννήθηκε στη Θουριγγία της Ανατολικής Γερμανίας, στις αρχές του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου, δίπλα από κάποιο παράρτημα του στρατοπέδου συγκέντρωσης Μπούχενβαλντ. Η περιοχή επλήγη σφοδρά από τις βόμβες των συμμάχων, ενώ μεταπολεμικά, λόγω κοιτασμάτων, μετεξελίχθηκε σε βασικό κέντρο παραγωγής κάρβουνου. Ο πατέρας του χάθηκε στη μάχη του Στάλινγκραντ. Ενηλικιώθηκε με μητέρα και παππού σε ένα σπίτι όπου δεν υπήρχε ούτε μία τυπωμένη σελίδα. Αναγκάστηκε να δουλέψει σε γεωτρύπανο και σε τόρνο και ήταν αυτοδίδακτος και λάτρης του διαβάσματος. Επηρεάστηκε από τον Μπέκετ, τους Γερμανούς ρομαντικούς, τον Πόε και τον Μπομπ Ντίλαν.
Αρχικά έγραψε ποίηση άνευ σοσιαλιστικού ρεαλισμού και γι’ αυτό δεν ευδοκίμησε στη ΛΔΓ. Όταν το 1979 τα βιβλία του εκδόθηκαν στην ΟΔΓ, τιμωρήθηκε στην πατρίδα του. Μετά την Άνοιξη της Πράγας έπαθε ψυχολογικό σοκ. Το 1985 ταξιδεύει για πρώτη φορά στην άλλη Γερμανία και επιλέγει πλέον την πεζογραφία. Με την ενοποίηση εγκαθίσταται στο Βερολίνο. Το ύφος του, κλειστοφοβικό, ποιητικό, σουρεαλιστικό και ενίοτε βίαιο, ανατέμνει την γκρίζα καθημερινότητα της Ανατολικής Γερμανίας.
«Ο ύπνος των δικαίων» (εκδόσεις Ποταμός), σε μετάφραση Αλεξάνδρας Παύλου και πρόλογο Λάζλο Κρασναχορκάι (μετάφραση Σπύρου Γιανναρά), επιβεβαιώνει τον σημαίνοντα ρόλο του Χίλμπιχ στη μεταπολεμική Γερμανία. Αποτελείται από επτά διηγήματα, αλλά με την ολοκλήρωση της ανάγνωσης αναπνέει την αίσθηση ενιαίου κειμένου, όπου το ψυχολογικό σασπένς εμφιλοχωρεί παντού. Βασικοί ήρωες, ο συγγραφέας, η μάνα του, η γυναίκα του και η εν δυνάμει ερωμένη του Μαρί.
Γραμμένα στα ’90s, πάνω από τα μισά διηγήματα αναφέρονται στην εποχή της Λαοκρατικής Γερμανίας, με τον πρωταγωνιστή να παίζει στα μεγάλα χωράφια τέφρας γύρω από το ορυχείο και κατόπιν να δουλεύει κάτω στα πυρωμένα καζάνια. Λουσμένοι στην καρβουνόσκονη είναι οι κάτοικοι της συνοικίας, ενώ τα περισσότερα παιδιά δεν είχαν πατέρα σε μια χώρα όπου «κυριαρχούσαν τα ρολόγια/.../την εξουσία την είχε αναλάβει η ώρα».
«Τα μπουκάλια στο υπόγειο» σχηματίζουν παράξενες αψίδες. Στον «Ερχομό» οι τσιρίδες των γυναικών καταλήγουν στην επωδό «Στο νερό! Θα πάω στο νερό!» κάθε φορά που αγανακτούν με κάποιον ή κάτι. Παρακάτω, παππούς και εγγονός ενέχονται στη δολοφονία της γιαγιάς. Και στο «Απομεσήμερο»: «Πώς να καθίσεις ήρεμα στο τραπέζι και να γράψεις/.../πώς να αποδώσεις την αίσθηση μιας απόλυτα ακίνητης πόλης όταν ταλανίζεσαι αδιάκοπα από τη γνώση ότι εκεί έξω, στο σκοτάδι, υπάρχει κάποιος κυνηγημένος που πιθανόν τούτη ακριβώς τη στιγμή τρέχει για τη ζωή του;». Αλλά στη συνέχεια είναι ο ίδιος ο αφηγητής του οποίου η ζωή κινδυνεύει.
Οι τρεις ιστορίες στο τέλος του βιβλίου κάνουν αναφορά στην προσάρτηση, όπως λέει, της Ανατολικής στην Ομοσπονδιακή Γερμανία, ενώ στο τελευταίο διήγημα, τον «Σκοτεινό άνδρα», ο συγγραφέας ανοίγει έναν τρομακτικό διάλογο με πρώην πληροφοριοδότη της Στάζι, καθώς ο τελευταίος ισχυρίζεται πως διάβαζε όλα του τα γράμματα, μάλιστα μερικά τα κράτησε για τον εαυτό του!
Θεωρούμενος «σκληρός» συγγραφέας, ο Χίλμπιχ ανακαλύφθηκε μάλλον αργά από τους συντοπίτες του, με αποτέλεσμα τώρα πλέον να διαβάζεται πολύ.
Το 2007 χάνεται από καρκίνο έχοντας τιμηθεί με πολλά βραβεία.
INFO
Βόλφγκανγκ Χίλμπιχ
«Ο ύπνος των δικαίων»
Εκδόσεις Ποταμός
Σελίδες: 208
Τιμή: 14,85 ευρώ
