Η Παγκόσμια Ημέρα Ελευθεροτυπίας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 3 Μαΐου, σε ανάμνηση της Διακήρυξης του Βίντχουκ, μία έκκληση ελευθεροτυπίας που υπέγραψαν Αφρικανοί δημοσιογράφοι το 1991 για ελεύθερα, ανεξάρτητα και πλουραλιστικά ΜΜΕ. Η έγκαιρη και έγκυρη πληροφόρηση, η ενημέρωση, συνιστούν κρίσιμο για τη Δημοκρατία αγαθό. Ωστόσο, η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα παγκοσμίως στην παραγωγή ψευδών ειδήσεων, δηλαδή σε fake news. Αλήθεια ή ψέματα, λοιπόν; Υπάρχει τρόπος να ξεχωρίζουμε τις αληθινές από τις ψεύτικες πληροφορίες; Με αυτό το θέμα ασχολείται η Λιάνα Δενεζάκη στο νέο της βιβλίο «Στόριζ και Νιουζ». Γιατί όσο επικίνδυνη είναι η φίμωση της δημοσιογραφίας άλλο τόσο επικίνδυνη είναι και η εκχώρηση της δημοσιογραφικής δεοντολογίας σε ποικίλα συμφέροντα.
Η συγγραφέας στον τίτλο παίζει με τις λέξεις. Επιλέγει την αγγλική τους απόδοση, ίσως γιατί μοιάζουν συνώνυμες, ίσως γιατί στον λόγο, δημοσιογραφικό και μη, η χρήση ξένων λέξεων αποτελεί πλέον μια πραγματικότητα. Για τις «ιστορίες» και «τα νέα» θα μιλήσει σε ένα βιβλίο διαφορετικό.
Η Δενεζάκη, γνωρίζοντας πως η κριτική σκέψη αποτελεί εργαλείο στη διαχείριση της πληροφορίας, απευθύνεται σε παιδιά Δημοτικού και τους δείχνει πώς, με απλό τρόπο, μπορούν να αναζητούν ιστορίες που αξίζει να γίνουν ειδήσεις. Ειδικά σε εποχές που η χειραγώγηση της σκέψης έχει μακρά διαδρομή: ξεκινά από το σχολείο, που εστιάζει στη στείρα αναπαραγωγή πληροφοριών, και καταλήγει στην παραπληροφόρηση ή την υπερπληροφόρηση των ΜΜΕ.
Η φαντασία, η κριτική σκέψη, η ενσυναίσθηση και η επινοητικότητα είναι οι θεματικοί πυρήνες του βιβλίου. Τα παιδιά, μέσα από μια πλειάδα ερεθισμάτων, θα μάθουν να ξεχωρίζουν την ιστορία από την είδηση, έτσι ώστε να αναζητούν ειδήσεις που τους δίνουν δύναμη και να διασταυρώνουν τις πληροφορίες πριν τις αναμεταδώσουν ή υιοθετήσουν οποιαδήποτε άποψη, που δεν είναι ακριβής.
Η Μαφάλντα και ο Σνούπυ, ο Αντετοκούνμπο και ο Όρσον Γουέλς, τα hoaxes και ο Μινχάουζεν, η Πρωταπριλιά και η κούκλα Αμάλ, θα μπουν στο εργαστήριο της συγγραφέως και θα βοηθήσουν τα παιδιά να γίνουν μέλη της συντακτικής ομάδας των «Στόριζ και Νιουζ». Γιατί τούτο το βιβλίο είναι διαφορετικό. Δεν έχει πλοκή... δεν έχει αφηγούμενη ιστορία. Καλεί, όμως, τα παιδιά να γίνουν τα ίδια οι «ιστορικοί της στιγμής», όπως ήθελε ο Αλμπέρ Καμί να είναι οι δημοσιογράφοι.
Το βιβλίο εμπεριέχει μικρά εργαστήρια-οδηγούς για επίδοξους συγγραφείς και δημοσιογράφους, αλλά και κριτικούς αναγνώστες. Εργαστήρια που έχουν δημιουργηθεί στο πλαίσιο καλλιέργειας του τρίπτυχου των δεξιοτήτων του 21ου αιώνα, δηλαδή τις δεξιότητες μάθησης, την ψηφιακή μάθηση και την παραγωγική μάθηση μέσω των τεχνών και της δημιουργικότητας (και απευθύνονται σε παιδιά των τάξεων Δ'-ΣΤ' Δημοτικού, προκειμένου να μάθουν να εκδίδουν τα ίδια εφημερίδες σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή, podcasts ή ακόμα και οπτικοακουστικές εκπομπές για κλειστά σχολικά κανάλια!).
Κρατώντας το ασπρόμαυρο χρώμα στην εικονογράφηση, κάτι που ευθέως παραπέμπει στις ασπρόμαυρες σελίδες των εφημερίδων, η Λιάνα Δενεζάκη στην εποχή των fake news μάς θυμίζει πως «είτε συγγραφέας είτε δημοσιογράφος είτε αναγνώστης, αυτό που μετράει είναι να μπορείς να βρεις την αλήθεια πίσω από κάθε είδηση». Ή, όπως λέει και ο Μ. Τουέιν, όταν έχεις αμφιβολίες, πες την αλήθεια!
Info
“Στόριζ και Νιουζ”
Κείμενα-Εικονογράφηση: Λιάνα Δενεζάκη
Εκδόσεις: Κίτρινο Πατίνι
Ηλικία: από 8 ετών
Τιμή: 9,90 ευρώ
