«Όλη μου η δουλειά βασίζεται στο ενδιαφέρον μου για τη δημιουργία εικόνων που δεν έχω δει. Για να το κάνω αυτό, έπρεπε να απομακρυνθώ από τα παραδοσιακά γυρίσματα» λέει ο Γάλλος σκηνοθέτης Patrick Bokanowski, που παρουσιάζει απόψε στις 6 μ.μ. στην Ελευσίνα και στο προαύλιο του Αγίου Νικολάου, στον Αρχαιολογικό Χώρο της πόλης, τη θρυλική πειραματική ταινία του «Ο άγγελος», γυρισμένη το 1982 και δυσεύρετη έως και πρόσφατα.
Είναι σκηνοθέτης πειραματικών ταινιών και animation, γεννημένος το 1943 στο Αλγέρι, και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει το κινηματογραφικό υλικό βρίσκεται στα σύνορα των οπτικών και των εικαστικών τεχνών. Ο Bokanowski αμφισβητεί την ιδέα ότι η ουσία του κινηματογράφου πρέπει να είναι η αναπαραγωγή της πραγματικότητας, δηλαδή η συνήθεια της σκέψης και του συναισθήματος.
Οι ταινίες του έρχονται σε αντίθεση με την "αντικειμενικότητα" της φωτογραφίας, απολύτως απαραίτητης για τις περισσότερες παγκόσμιες κινηματογραφικές παραγωγές.
Προχωρά συχνά σε «στρέβλωση» των αντικειμενικών φακών αγνοώντας τις συμβατικές αναπαραστάσεις, που επηρεάζουν την πραγματικότητα μεταμορφώνοντας και προσφέροντας στους θεατές των ταινιών του νέες νοητικές περιπέτειες.
«Ο Άγγελος» παραμένει η πιο σημαντική του ταινία, τη μουσική της οποίας υπογράφει η συνθέτις σύζυγός του Michèle Bokanowski.
«Τη δεκαετία του 1970 ένα κέντρο έρευνας μουσικής και εικόνας στο Παρίσι μου ζήτησε να κάνω μια ταινία που θα χρησίμευε ως εικονογράφηση του έργου του Μπαχ ‘Καντάτα αριθμός 51’. Καθώς άκουγα το κομμάτι, κατέληξα στον σκελετό της ταινίας. Φαντάστηκα μια ατέλειωτη σκάλα, στην οποία, καθώς ανεβαίνουμε, βλέπουμε μια διαφορετική σκηνή σε κάθε όροφο» εξηγεί.
«Μετακινούμαστε από σκοτεινές σφαίρες σε πιο φωτεινές και φτάνοντας στην κορυφή της σκάλας συναντάμε μέσα σε μια από τις σοφίτες μια φιγούρα με γιγάντια φτερά. Θα μπορούσε να είναι άγγελος. Τότε κάθε σκηνή από την ταινία παγώνει. Αυτό είναι το τέλος».
Ο Patrick Bokanowski δεν διστάζει να σημειώσει πως, λίγο πριν ξεκινήσει τα γυρίσματα, βρήκε «αυτόν τον άγγελο πολύ προφανή και αποφάσισα ότι ήταν πιο ενδιαφέρον να μην το δείξω. Ωστόσο κράτησα τον τίτλο», όπως λέει.
Στη συνέχεια απομακρύνεται από την αρχική ιδέα, ζητάει από τη συνθέτιδα γυναίκα του Michele Bokanowski να γράψει νέα μουσική εξηγώντας πως θα ήταν πιο ενδιαφέρον να δημιουργήσει και να πειραματιστεί σε αυτήν την κατεύθυνση, παρά να χρησιμοποιήσει ένα γνωστό κλασικό κομμάτι.
Στη συνέχεια συνεργάζεται με τον ζωγράφο Henri Dimier επιχειρώντας να απελευθερώσει τις εικόνες από τον περιορισμό που επιβάλλεται από τη χρήση συμβατικών φακών. «Χρησιμοποίησα ένα διαφορετικό στυλ λήψης για κάθε σκηνή. Και η έννοια της σκάλας επέτρεψε κάτι τέτοιο».
Οι περισσότερες σκηνές σε κάθε όροφο είναι εμπνευσμένες, όπως αποκαλύπτει ο σκηνοθέτης, από σχέδια και χαρακτικά αγαπημένων ζωγράφων, όπως ο Durrer, ο Lars Bo κ.ά. Έμπνευση αποτέλεσε και η λογοτεχνία.
Χρησιμοποίησε μάσκες, ζωγράφισε κοστούμια και σκηνικά, επιχειρώντας να μπει «στον φανταστικό και συμβολικό κόσμο και οδηγώντας τους ηθοποιούς μακριά από τη συνήθη ψυχολογική προσέγγιση στην υποκριτική».
Ο Bokanowski χαρακτηρίζει την ταινία «αρκετά επιτυχημένη για το είδος της. Το φιλμ προβλήθηκε στο Παρίσι, επιλέχθηκε για το Φεστιβάλ των Καννών, μπορεί ακόμα να αναρωτιέμαι γιατί, αλλά αυτό ήταν κάτι που βοήθησε. Προβλήθηκε ακόμα και στην Ιαπωνία» σχολιάζει.
Η ταινία προβάλλεται απόψε στην Ελευσίνα στο πλαίσιο της δεύτερης διοργάνωσης του "Μυστηρίου 62" με τίτλο "Νύχτες βραδύτητας - Ομιλίες για τον χρόνο".
Την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση του κοινού με τον σκηνοθέτη και τη σύζυγό του. Ο μουσικός "Κτήρια τη νύχτα" θα δημιουργήσει πρωτότυπο μουσικό υλικό ειδικά για την εκδήλωση, με θέμα το πέρασμα του χρόνου στα όνειρα. Καλλιτεχνικός υπεύθυνος του προγράμματος είναι ο σκηνοθέτης και μουσικός Αλέξανδρος Βούλγαρης (The Boy). Η είσοδος είναι ελεύθερη με δελτίο εισόδου.
