Live τώρα    
25°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
25 °C
22.8°C26.3°C
3 BF 32%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
24 °C
22.6°C26.2°C
3 BF 34%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
21 °C
19.0°C24.8°C
2 BF 50%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
21 °C
20.8°C21.8°C
2 BF 65%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
24 °C
23.9°C24.5°C
2 BF 33%
Για τους «επιζώντες»
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Για τους «επιζώντες»

Μόνο η μάζα μπορεί να λυτρώσει από τον φόβο της επαφής. Είναι η μοναδική κατάσταση στην οποία αυτός ο φόβος μετατρέπεται στο αντίθετό του. Αυτό υποστηρίζει ο Ελίας Κανέττι, ένας από τους πιο φωτεινούς στοχαστές του 20ού αιώνα, που ανέπτυξε τη σκέψη του στις πιο σκοτεινές περιόδους της ανθρώπινης ιστορίας. Στο επίκαιρο όσο ποτέ δοκίμιό του «Μάζα και εξουσία» δένει με έναν τρόπο λιτό και ιδιαίτερα παραστατικό τον φόβο του θανάτου με το ένστικτο της επιβίωσης και τα θεμέλια της εξουσίας.

Περιγράφει αυτόν τον φόβο της επαφής με τον άλλο, τον άγνωστο, τον «Επικίνδυνο» ξενιστή του ιού που βιώνουμε σήμερα εν μέσω της πανδημίας. Τον φόβο που πολλοί ξεχνούν, κατά ένα παράδοξο τρόπο, όταν βρεθούν μέσα στο συμπαγές σύνολο των λιτανειών. Που εκτόξευσαν τα κρούσματα μετά την ανάσταση σε απομακρυσμένες περιοχές όπως το Μεσολόγγι και η Κάλυμνος. Η μάζα κινείται από μόνη της με τη δύναμη που της δίνει η πυκνότητά της και χειραγωγείται εύκολα.

Αποτέλεσε το κατ’ εξοχήν εργαλείο των ολοκληρωτικών καθεστώτων. Γι' αυτό και η παρούσα αυταρχική νεοδεξιά κυβέρνηση των «αρίστων» δεν δίστασε να ανοίξει τις εκκλησίες και κρατά ακόμη τα μουσεία και τα πανεπιστήμια κλειστά, διατηρεί το «παιδαγωγικό μέτρο» του ελέγχου των κινήσεών μας μέχρι να προσέλθουν οι τουρίστες. Αναρωτιέμαι πότε θα ανοίξουν οι βιβλιοθήκες. Εκτός αν τις ξεχάσανε.  Όπως και εμείς ξεχνάμε πως ό,τι φαντάζει στα μάτια μας παράλογο ή παρανοϊκό αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του είναι τους.

Οι φοιτητές, οι κάτοχοι διδακτορικών, τους οποίους αποκάλεσαν χωρίς αιδώ τεμπέληδες, οι διανοούμενοι και οι καλλιτέχνες είναι ο «Εχθρός» τον οποίο χτυπά αλύπητα διότι απλά σκέπτεται.

Η άβουλη μάζα των θεατών των επιχορηγούμενων δελτίων ειδήσεων είναι το κοινό της. Αυτούς μπορεί εύκολα, θεωρεί, να τους μετατρέψει από ανθρώπινα όντα με συναισθήματα στο απαθές πλάσμα που ο Κανέττι αποκαλεί «επιζών» και βλέπουμε συχνά στα τροχαία δυστυχήματα. Που «στέκει όρθιος μπροστά στον σωριασμένο νεκρό, σαν να είχε προκληθεί πάλη». «Η στιγμή της επιβίωσης είναι η στιγμή της εξουσίας». Και αποκαλύπτει τη σχέση μάζας και εξουσίας.

Ο εικαστικός Νίκος Παπαδημητρίου, που προβάλλει τα έργα του στην Αίθουσα Τέχνης «Έκφραση», υπό τον τίτλο «The end of the game», ασχολείται εδώ και χρόνια με το ένστικτο της επιβίωσης του σύγχρονου ανθρώπου. Επιλέγει, διόλου τυχαία, ως έδρα δράσης του το γήπεδο που κυριαρχείται από τους ισχυρούς παράγοντες του επαγγελματικού αθλητισμού. Το μετατρέπει και στην παρούσα έκθεση, μεταφορικά και κυριολεκτικά, σε έναν τόπο με πραγματικά και φανταστικά στοιχεία, όπου αναδύεται η ανταγωνιστική φύση μας όχι μόνο απέναντι στον συνάνθρωπό μας, αλλά και απέναντι στο ζώο - «συγκάτοικό» μας, που συντελεί στη διατήρησή μας στη ζωή.

Δείχνει σε σχέδια, ζωγραφικές εικόνες, εγκαταστάσεις αποσπασματικά το χώρο όπου αυτό συντελείται μαζί με τα εργαλεία του, όπως μια μπασκέτα με μπάλες μπάσκετ ή ένα επιτοίχιο γήπεδο ποδοσφαίρου, ακόμα και ένα μονοθέσιο της Formula 1.  Όπου ο «παίκτης» εμφανίζεται μέσα σε όλη την υπεροψία της φαινομενικής κυριαρχίας του.

Πλάθει με αισθαντικότητα και με μιαν έμφαση στη λεπτομέρεια που φανερώνει τη δεξιότητά του στην αποτύπωσή της έναν καταπονημένο ελέφαντα, που όμως προτείνει ακόμα τους χαυλιόδοντές του. Λες και θέλει να μας ενθαρρύνει στο να μην παραδώσουμε τόσο εύκολα τα όπλα. Ακόμα και αν το παιγνίδι μοιάζει χαμένο.

Info: Νίκος Παπαδημητρίου, «The end of the game», Αίθουσα Τέχνης «Έκφραση - Γιάννα Γραμματοπούλου», Βαλαωρίτου 9α. Διάρκεια έκθεσης: 15 Μαΐου - 12 Ιουνίου. Ώρες λειτουργίας: Τρ. / Πεμ. / Παρ.11 π.μ. - 8 μ.μ., Τετ. 11 π.μ. - 6 μ.μ., Σαβ. 11 π.μ. - 3 μ.μ.

Οι επισκέπτες της έκθεσης υποχρεούνται να φορούν μάσκα.

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL