Σε ηλικία 77 ετών έφυγε σήμερα από τη ζωή ο γνωστός συγγραφέας Βασίλης Αλεξάκης.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το Δεκέμβρη του 1943. Σπούδασε στην ανωτάτη Δημοσιογραφική Σχολή της Λιλ. Εγκατεστημένος στη Γαλλία από το 1969, υπήρξε επί σειρά ετών συνεργάτης της εφημερίδας Le Monde και έγραψε τα πρώτα του βιβλία στα γαλλικά. Εκεί δούλεψε ως δημοσιογράφος, κριτικός βιβλίου και χρονογράφος. Έτσι εξοικειώθηκε με τη γαλλική γλώσσα στην οποία έγραψε τα πρώτα του μυθιστορήματα.
Ο Βασίλης Αλεξάκης έχει ασχοληθεί επίσης με το χιουμοριστικό σκίτσο και με τον κινηματογράφο. Έχει δημοσιεύσει τις συλλογές "Mon amour", στην Ιταλία ("Citta armoniosa", 1978), «Γδύσου» (Αθήνα, Εξάντας, 1982) καθώς και έξι ιστορίες με εικόνες, υπό τον γενικό τίτλο «Η σκιά του Λεωνίδα» (Αθήνα, Εξάντας, 1984) που έχουν κυκλοφορήσει και στα γερμανικά ("Leonidas' Schatten", Romiosini, μετάφραση του Klaus Eckhardt, 1986). Έχει σκηνοθετήσει την ταινία μικρού μήκους "Είμαι κουρασμένος", βραβείο φεστιβάλ Τουρ και Γαλλικού Κέντρου Κινηματογράφου (1982), τις τηλεταινίες "Ο Νέστως Χαρμίδης περνά στην επίθεση" (1984) και "Το τραπέζι" (1989) και τη μεγάλου μήκους ταινία του «Αθηναίοι», η οποία απέσπασε το Α΄ βραβείο διεθνούς φεστιβάλ ταινιών χιούμορ του Charmousse (1991). Επίσης έχει ασχοληθεί με το θέατρο («Εγώ δεν...», «Μη με λες Φωφώ»). Ως πεζογράφος έχει τιμηθεί στη Γαλλία με τα βραβεία Αλμπέρ Καμύ, Αλεξάντρ Βαιλάτ, Σαρλ Εσμπραγιά, Medicis (το 1995, για το βιβλίο του «Η μητρική γλώσσα»), καθώς και με το Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας (το 2007, για το βιβλίο του "μ.Χ.").
Έργα του έχουν εκδοθεί, εκτός από τη Γαλλία, όπου κυκλοφορούν ταυχόχρονα σχεδόν με την Ελλάδα, στη Γερμανία, την Ισπανία, την Αρμενία, την Ιταλία, τη Ρωσία, την Τουρκία, την Αργεντική, τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.
Ήταν υποψήφιος με τον ΣΥΡΙΖΑ στις ευρωεκλογές το 2009. Το 2015 είχε παραχωρήσει συνέντευξη στην ΑΥΓΗ.
Συλλυπητήριο μήνυμα του υπουργείου Πολιτισμού
«Τα ελληνικά γράμματα έχασαν έναν σπουδαίο δημιουργό, μια φωνή ανεξάρτητη, αγαπητή και ξεχωριστή. Έναν συγγραφέα που κέρδισε την εκτίμηση των συναδέλφων του και την αγάπη των αναγνωστών στις δύο χώρες που μοίρασε τη ζωή του, στην Ελλάδα και στη Γαλλία» δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη.
«Ο πολυβραβευμένος και πολυμεταφρασμένος Βασίλης Αλεξάκης έγραψε για τον έρωτα, τον θάνατο, την ελευθερία, με μια "μέθοδο" που συνταίριαζε στη γραφή του εικόνες και σκηνές από την αληθινή ζωή, με τις οποίες ο καθένας μπορούσε να ταυτιστεί, με φαντασία, χιούμορ, ερωτισμό. Είναι μερικά από αυτά τα στοιχεία που μετατρέπουν ένα κείμενο σε λογοτεχνία. Δεν είναι πια μαζί μας ο Βασίλης, όμως οι σελίδες των βιβλίων του θα εξακολουθήσουν να μας μεταφέρουν τη νεανική του διάθεση. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους και στους πολυάριθμους φίλους του» συμπλήρωσε η Λίνα Μενδώνη.
«Πολυβραβευμένος, πολυμεταφρασμένος και πολυσχιδής, ο Βασίλης Αλεξάκης άφησε έντονο το αποτύπωμά του τόσο στην ελληνική όσο και στην γαλλική λογοτεχνία. Το ιδιαίτερο χιούμορ του, η πολύ προσωπική σχέση του με τις λέξεις, τη γαλλική γλώσσα στην οποία εξέδωσε και τα πρώτα του βιβλία, όσο και με την ελληνική έχουν αποτυπωθεί στα βραβευμένα βιβλία του Η Μητρική Γλώσσα (έκανε αίσθηση και τιμήθηκε το 1995 με το γαλλικό βραβείο Medicis) αλλά και Ξένες Λέξεις, με το οποίο κέρδισε το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος το 2004. Όπως έλεγε ο ίδιος, "οι λέξεις είναι η ζωή μου, επιπλέω σε ένα πέλαγος λέξεων". Το πέλαγος αυτό είναι η παρακαταθήκη του» ανέφερε από την πλευρά του ο υφυπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Νικόλας Γιατρομανωλάκης.
ΣΥΡΙΖΑ: Εμβληματική μορφή των ελληνικών και γαλλικών γραμμάτων
«Ο Βασίλης Αλεξάκης υπήρξε μια εμβληματική μορφή των ελληνικών και γαλλικών γραμμάτων, με παγκόσμια ακτινοβολία» αναφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία. «Γεννήθηκε στην Αθήνα, αλλά από πολύ νωρίς μετανάστευσε στο Παρίσι. Εργάστηκε επί χρόνια ως δημοσιογράφος και υπήρξε σταθερός συνεργάτης της εφημερίδας Le Monde. Ασχολήθηκε με τον κινηματογράφο και το θέατρο.
Ωστόσο ο τρόπος που, όπως έλεγε ο ίδιος εκφραζόταν, ήταν μέσω της λογοτεχνίας. Τα μυθιστορήματά του, γραμμένα στα ελληνικά και στα γαλλικά, χαρακτηρίζονται από τη λιτότητα της αφήγησης, τους οικείους χαρακτήρες, το χιούμορ και την ανατρεπτικότατα. Σε όλο του το έργο φώτισε με τολμηρό τρόπο τα θέματά του, αναπτύσσοντας ένα τελείως προσωπικό και αναγνωρίσιμο στιλ γραφής.
Άνθρωπος προοδευτικός, αντιτάχθηκε πάντα στις αντιδραστικές ιδέες, από τα νεανικά του χρόνια έως τις ημέρες μας, που παρενέβαινε σε ζητήματα όπως η μετανάστευση, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η άνοδος του λαϊκισμού και η πορεία που έχει πάρει η ΕΕ» αναφέρει η αξιωματική αντιπολίτευση και προσθέτει:
«Το 2007 η Γαλλική Ακαδημία του είχε απονείμει το Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήματος για το μ.Χ., ενώ στην Ελλάδα το 2004 του είχε απονεμηθεί το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για τις Ξένες Λέξεις.
Τον 2017 το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών τον αναγόρευσε επίτιμο διδάκτορα στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας.
Εκφράζουμε ειλικρινή συλλυπητήρια στην οικογένειά του και τους οικείους του».
Σήμερα η ελληνική και η γαλλική λογοτεχνία, έχασαν ένα σπουδαίο συγγραφέα. Και όλοι εμείς που είχαμε την τύχη να τον αγαπήσουμε, ένα γλυκύτατο σύντροφο και φίλο» αναφέρει ο Αλέξης Τσίπρας.
Σία Αναγνωστοπούλου: Αγαπημένος συγγραφέας και αγαπημένος άνθρωπος
«Το Τάλγκο ξεκίνησε σήμερα ένα πένθιμο ταξίδι, με μοναδικό ταξιδιώτη τον Βασίλη Αλεξάκη. Αγαπημένος συγγραφέας, αλλά και αγαπημένος και γλυκός άνθρωπος, ο Βασίλης έκανε σε όλη του τη ζωή ένα κοπιαστικό ταξίδι ανάμεσα σε δύο γλώσσες, τη γαλλική και την ελληνική και κάθε ενδιάμεσος σταθμός ήταν ένα υπέροχο πάντα βιβλίο» σημειώνει από την πλευτά της η τομεάρχης Πολιτισμού της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία Σία Αναγνωστοπούλου.
«Ο Αλεξάκης αγάπησε και φώτισε τη διαφορετικότητα, ξένος στην "ξένη" γλώσσα, "ξένος" και στη μητρική του. Ήταν ο Βασίλης Έλληνας ή Γάλλος λογοτέχνης; Το κοπιαστικό του ταξίδι στις γλώσσες "του", του χαρίζει τον αιώνιο τίτλο του λογοτέχνη και Γάλλου και Έλληνα, οπωσδήποτε όμως λογοτέχνη. Αγαπημένε Βασίλη σε αποχαιρετούμε με θλίψη και αγάπη. Τα θερμά μου συλλυπητήρια στους αγαπημένους του ανθρώπους» τονίζει η Σία Αναγνωστοπούλου.
Το αντίο από την Εταιρεία Συγγραφέων
«Με μεγάλη μας θλίψη πληροφορηθήκαμε τον θάνατο του διεθνώς αναγνωρισμένου και ιδιαίτερα αγαπητού, τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Γαλλία όπου έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, συγγραφέα και μέλους της Εταιρείας Βασίλη Αλεξάκη» σημειώνει η Εταιρεία Συγγραφέων και προσθέτει:
«Ο πολυβραβευμένος συγγραφέας έγραφε στα ελληνικά και στα γαλλικά, ταξίδευε ανάμεσα στις δύο αυτές γλώσσες και τους δύο πολιτισμούς και ποτέ, όπως έχει πει ο ίδιος, "καμία από τις δύο γλώσσες δεν πρόδωσε και καμία δεν τον πρόδωσε".
Στους οικείους του εκφράζουμε θερμά συλλυπητήρια».
Η Εταιρεία Συγγραφέων παραθέτει και το βιογραφικό του Βασίλη Αλεξάκη.
«Ο Βασίλης Αλεξάκης γεννήθηκε το 1943 στην Αθήνα, ενώ σε ηλικία 17 ετών έφυγε με υποτροφία για την Λιλ της Γαλλίας, όπου σπούδασε δημοσιογραφία. Το 1968, λόγω της δικτατορίας των συνταγματαρχών, επέστρεψε στη Γαλλία όπου και εγκαταστάθηκε πλέον μόνιμα, εξασκώντας το επάγγελμα του δημοσιογράφου (συνεργαζόμενος με έντυπα όπως το La Croix και La Quinzaine littéraire, ενώ στο ραδιόφωνο με την France Culture), του κριτικού βιβλίου για την εφημερίδα Le Monde και του χρονογράφου.
Ο Βασίλης Αλεξάκης έγραψε τα πρώτα του μυθιστορήματα (Το σάντουιτς, Τα κορίτσια του Σίτυ Μπουμ-Μπουμ κ.ά.) στα γαλλικά, ενώ το πρώτο μυθιστόρημα που έγραψε στη μητρική του γλώσσα, το «Τάλγκο» (1982), γνώρισε επίσης μεγάλη επιτυχία και μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο. Συγγραφέας μεταξύ άλλων του «Κλαρινέτου», του «Θα σε ξεχνάω κάθε μέρα», του «Οι ξένες λέξεις», του «Παρίσι-Αθήνα» και του «Γιατί κλαις;», συνέχισε όλη του τη ζωή να ταξιδεύει ανάμεσα στις δυο γλώσσες, καθώς, όπως έχει πει ο ίδιος, «καμία δεν πρόδωσε και καμία από τις δύο δεν τον είχε ποτέ προδώσει». Το έργο του αγαπήθηκε ιδιαίτερα σε Ελλάδα και Γαλλία, αλλά και σε πολλές ακόμα χώρες όπου μεταφράστηκε.
Πέρα από τη συγγραφή, ο Αλεξάκης είχε ασχοληθεί επίσης με το χιουμοριστικό σκίτσο και με τον κινηματογράφο. Είχε σκηνοθετήσει την ταινία μικρού μήκους Είμαι κουρασμένος (βραβείο Φεστιβάλ Τουρ και Γαλλικού Κέντρου Κινηματογράφου), τις τηλεταινίες Ο Νέστωρ Χαρμίδης περνά στην επίθεση και Το Τραπέζι και τη μεγάλου μήκους Αθηναίοι (Α΄ βραβείο διεθνούς φεστιβάλ ταινιών χιούμορ του CHAMROUSSE).
Για το συγγραφικό του έργο, ο Αλεξάκης είχε τιμηθεί με τα βραβεία Αλμπέρ Καμί, Αλεξάντρ Βαιλάτ, Σαρλ Εσμπραγιά, με το Βραβείο Medicis για το βιβλίο του «Η μητρική γλώσσα, με το Μεγάλο Βραβείο Μυθιστορήματος της Γαλλικής Ακαδημίας για το έργο του «μ.Χ.» και με το Μεγάλο Βραβείο της Γαλλικής Γλώσσας για το σύνολο του έργου του.
Το 2017 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας από το τμήμα Γαλλικής γλώσσας και φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών».
Συλλυπητήριο μήνυμα του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου
«Ο Βασίλης Αλεξάκης υπήρξε ζεστός άνθρωπος. Ένας τρυφερός και ευαίσθητος διανοούμενος, με ανήσυχο πνεύμα και χιούμορ που τον έκαναν αγαπητό. Έζησε στην Ελλάδα και τη Γαλλία, σε μια διαρκή ισορροπία ανάμεσα σε δύο πατρίδες και δύο πολιτισμούς. Εκφράστηκε κυρίως με λέξεις, αναζητώντας μέχρι το τέλος την αρμονία και το νόημα τους, αλλά και με εικόνες καθώς είχε πάντα λοξά στραμμένο το βλέμμα του προς τον κινηματογράφο. Πολλές ιστορίες του έχουν μια αίσθηση κινηματογραφική» αναφέρει το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου.
«Ο Βασίλης Αλεξάκης βρέθηκε σε φιλικές παρέες κινηματογραφιστών, έγραψε σενάρια, γύρισε ο ίδιος ταινίες. Το πρώτο βιβλίο του στα ελληνικά, το «Τάλγκο», έγινε η πρώτη ύλη το 1984 για το σενάριο του «Ξαφνικού έρωτα» του Γιώργου Τσεμπερόπουλου. Το 1991 σκηνοθέτησε ο ίδιος τους «Αθηναίους», την πιο γνωστή ταινία του.
Η απώλεια του βυθίζει σε θλίψη τον πνευματικό κόσμο και γίνεται ιδιαιτέρως αισθητή στο Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, που εκφράζει τα βαθιά του συλλυπητήρια στους οικείους του» προσθέτει.
