Ήταν μακρύς ο δρόμος που διανύσαμε ώστε να οργανώσουμε ως εργαζόμενοι μια απάντηση ουσιαστική στις πολλές σκληρότητες των δυνατών του πλούτου. Αυτή η σκληρή διεργασία συντελέσθηκε εντός του 19ου αιώνα, εν μέσω ταραχών, πολέμων, επαναστάσεων, στη βάση ενός καθημερινού αγώνα.
Αποτέλεσμα όλων αυτών των εξελίξεων ήταν, ιδιαίτερα στον ευρωπαϊκό αλλά και εν γένει δυτικό χώρο, μια νομοθεσία που κατάφερνε να εξασφαλίσει μια κάπως καλύτερη ζωή για το πλήθος των εργαζομένων, απορροφώντας βεβαίως αντιδράσεις, δυναμικές κινητοποιήσεις και επαναστάσεις. Στον χώρο της ανατολικής Ευρώπης το μοντέλο του εργατικού κράτους που γεννήθηκε από την Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία δημιούργησε τις δικές του πρόνοιες για τους εργαζόμενους.
Στον δυτικό κόσμο δόθηκαν μεγάλες μάχες από εργαζομένους, συνδικάτα, κόμματα και κινήματα ώστε τον 20ό αιώνα να έχουμε μια κάπως υποφερτή κατάσταση σε ένα ανελέητο καπιταλιστικό περιβάλλον. Υπήρξαν κράτη όπου οι κατακτήσεις του εργατικού κινήματος ήταν πραγματικά σημαντικές σε σχέση με όσα επικρατούσαν στο κοντινό παρελθόν.
Η πορεία προς τις κατακτήσεις αυτές δεν ήταν εύκολη. Χρειάστηκαν σκληροί αγώνες, ιδιαίτερα στο ιδεολογικό και επαναστατικό επίπεδο. Περνώντας στο στάδιο των οργανωμένων κοινωνικών αγώνων, το κίνημα των εργαζομένων, των φτωχών αγροτών και αυτοαπασχολούμενων, εγγράφει υποθήκες για πρόοδο και νίκες. Η κατάληξη όλων αυτών των διεργασιών είναι λοιπόν η εκ μέρους του κράτους υλοποίηση κάποιων κοινωνικών προγραμμάτων στη Δύση και η καθολική ευθύνη για τις ανάγκες του λαού εκ μέρους του σοβιετικού κράτους στην Ανατολή.
Όμως οι δυνατοί του πλούτου δεν μπορούσαν να αποδεχθούν μια κατάσταση διαρκούς υποχώρησης στα αιτήματα και τις διεκδικήσεις των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων. Έφθασε η στιγμή που οργανωμένα πέρασαν στην αντεπίθεση. Αρωγός τους η ίδια η εξέλιξη του πολιτισμού, που είχε αποτέλεσμα τη μεταμόρφωση των τρόπων και όρων εργασίας. Η ψηφιακή εποχή για παράδειγμα δημιουργεί νέες ανάγκες σε εργαζόμενους ενώ ταυτόχρονα οδηγεί σε ανεργία πολλές ειδικότητες και επαγγέλματα.
Το παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα κάνει λοιπόν την αντεπίθεσή του. Μεταλλαγμένο και αυτό σε ένα ισχυρό χρηματοπιστωτικό σύστημα, αναγεννιέται κυριολεκτικά, κατά την πιστωτική έκρηξη της Goldman Sachs που οδήγησε στην πρόσφατη οικονομική κρίση και τα επαχθή Μνημόνια για τη χώρα μας, από τα οποία απαλλαχθήκαμε μόλις το 2018 με την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.
Όμως το σύστημα αυτό δεν είχε ολοκληρώσει την επίθεσή του σε δικαιώματα των εργαζομένων, αμοιβές, πρόνοιες, στον λιγοστό πλούτο μεσαίων και λαϊκών στρωμάτων. Για τη δεύτερη επίθεση βρίσκει ένα ιδανικό περιβάλλον. Αυτό δεν είναι άλλο από εκείνο που δημιούργησε η πανδημία της Covid-19. Νέες ανέλπιστες ευκαιρίες για τους καπιταλιστές και νέες επιθέσεις, νέες απώλειες αμοιβών και δικαιωμάτων για τους λαούς. Και τον ελληνικό βεβαίως.
Με μεγάλη ευκολία απαγορεύουν οικονομικές δραστηριότητες και επιβάλλουν ελαστικούς τρόπους εργασίας. Όλα αυτά έχουν αντίκτυπο στις αμοιβές, ενώ η κοροϊδία συνεχίζεται λαμβάνοντας ψεύτικες πρόνοιες στήριξης, δήθεν για μεγάλες κατηγορίες εργαζομένων, μικροεπιχειρηματιών κ.λπ., που στην ουσία αφορούν ελάχιστους, που και αυτοί περιμένουν πολύ έως ότου εισπράξουν. Ταυτόχρονα ανακοινώνουν κάποια μέτρα που αφορούν εξαιρετικά ολίγους, ενώ κατευθύνουν στήριξη σε συγκεκριμένους αποδέκτες, αδιαφανώς, χωρίς διαγωνισμούς και χωρίς λογοδοσία.
Ο χώρος του πολιτισμού έχει την τιμητική του σε όλη αυτή την αυθαιρεσία αποφάσεων, αδιαφάνειας, απευθείας αναθέσεων σε «κάποιους» και τιμωρητικής διάθεσης απέναντι στο πλήθος των καλλιτεχνών. Τι να περιμένει άλλωστε κανείς από ένα κόμμα και εν προκειμένω από τη Νέα Δημοκρατία, που στο προεκλογικό της πρόγραμμα το 2019 δεν αφιέρωσε ούτε μια σελίδα για τον πολιτισμό;
Όμως όλο αυτό το συννεφιασμένο κοινωνικό τοπίο οδηγεί τους εργαζόμενους στον ένα και μοναδικό δρόμο που ανοίγεται μπροστά τους. Στον δρόμο του αγώνα. Στην επικράτεια του πολιτισμού οι κινητοποιήσεις είναι καθημερινές. Εργατικές ενώσεις όπως η Ομοσπονδία Θεάματος - Ακροάματος ή το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών, αφήνοντας πίσω τους την αμήχανη ραστώνη στην οποία είχαν περιπέσει, βρίσκονται στους δρόμους, διαδηλώνουν, διεκδικούν.
Οι εργαζόμενοι πρέπει να κατακτήσουν ξανά όσα είχαν καταφέρει να κατοχυρώσουν γενιές εργαζομένων πολλές δεκαετίες πίσω και σήμερα έχουν χαθεί. Ένα νέο εργατικό κίνημα πρέπει να αναδειχθεί από την ανασύνταξη δυνάμεων απέναντι στην επίθεση των ισχυρών του πλούτου. Νέοι αγώνες είναι μπροστά μας και απαιτούν εργαλεία, δράσεις και οργάνωση με πρώτη ύλη τις ιδιαιτερότητες του 21ου αιώνα.
Με συμπαράταξη όλων των δυνάμεων, όλων των επιμέρους απόψεων και ρευμάτων, το κίνημα των εργαζομένων και των συμμάχων τους αρχίζει να απαντά στην επίθεση που υφίσταται.
Μια επίθεση που υλοποιείται άριστα από την κυβέρνηση των αρίστων της Νέας Δημοκρατίας και του κ. Μητσοτάκη.
* Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι βουλευτής Ανατολικής Αττικής και αν. τομεάρχης Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία
