«Ένα πράγμα είναι πολύ καθαρό: αυτό που συνέβη στο Πακιστάν δεν θα περιοριστεί στο Πακιστάν». Η φωνή μπορεί να ήταν τρεμάμενη, ωστόσο η προειδοποίηση του Πακιστανού πρωθυπουργού Σεχμπάζ Σαρίφ, απευθυνόμενος στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, ήταν σαφής. Πώς θα μπορούσε να ήταν διαφορετικά όταν οι πρόσφατες πλημμύρες εξαιτίας των καταρρακτωδών βροχοπτώσεων στη χώρα του κάλυψαν το 1/3 του εδάφους της, έκταση όση η Αγγλία, προκαλώντας τον θάνατο 1.600 ανθρώπων, τη μετακίνηση χιλιάδων και ζημιές 30 δισ. δολαρίων; «Γιατί ο λαός μου πληρώνει το τίμημα αυτής της κλιματικής υπερθέρμανσης ενώ το Πακιστάν αντιπροσωπεύει το 0,8% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα;» αναρωτήθηκε με αγανάκτηση ο ίδιος.
«Δεν εκπέμπουμε αέρια του θερμοκηπίου αλλά είμαστε θύματα αυτών των εκπομπών και της υπερθέρμανσης» επανέλαβε από την πλευρά της η Σεΐχ Χασίνα, πρωθυπουργός άλλης μίας ευάλωτης χώρας, του Μπανγκλαντές. «Οι πλούσιες χώρες θέλουν απλά να γίνουν πλουσιότερες και ακόμη πιο πλούσιες, και δεν ασχολούνται με τις άλλες χώρες, είναι τραγικό» είπε σε δημοσιογράφους στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Οι φωνές των πιο ευάλωτων χωρών, εκείνων που είναι εκτεθειμένες στις συνέπειες των ακραίων καιρικών φαινομένων, υψώθηκαν ξανά στο περιθώριο της πρόσφατης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Διεκδικώντας, ξανά και ξανά, συνέπεια λόγων και έργων από τις αναπτυγμένες χώρες ενόψει και της επερχόμενης Διεθνούς Διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα - της COP27 στο Σαρμ ελ Σέιχ της Αιγύπτου στις αρχές Νοεμβρίου. Σημεία σύγκρουσης αναμένεται να είναι οι άνευ αντικρίσματος υποσχέσεις των αναπτυγμένων χωρών για 100 δισ. δολάρια ετησίως το 2020 για την ενίσχυση των πιο φτωχών χωρών προκειμένου να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να αντιμετωπίσουν τις συνέπειές τους. Αλλά και η εκκρεμότητα της δημιουργίας ενός ταμείου αντιμετώπισης των «απωλειών και των ζημιών».
Η πιο ευάλωτη από τις 43 χώρες του Φόρουμ των κλιματικά ευάλωτων χωρών είναι το Βανουάτου στον Ειρηνικό, καθώς βρίσκεται υπό τη διαρκή απειλή της αυξανόμενης θερμοκρασίας και του επιπέδου των νερών της θάλασσας. Δραστηριοποιείται διεκδικώντας να αποκτήσει το έγκλημα της οικοκτονίας το καθεστώς της γενοκτονίας, του εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας. Μάλιστα, μαζί με 130 χώρες και 1.500 οργανώσεις ζητάει την προστασία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Στη Γ.Σ. του ΟΗΕ ο πρόεδρός του Νικενίκε Βουρόμπα ανακοίνωσε ότι μετέχει σε έναν φιλόδοξο για την επιβίωση του πλανήτη αγώνα. Στην εκπόνηση συνθήκης μη πολλαπλασιασμού των ορυκτών καυσίμων «για να απαλλαγούμε προοδευτικά από τον άνθρακα, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, σε συμφωνία με τον αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5 βαθμό Κελσίου». Το Βανουάτου είναι η πρώτη χώρα που μετέχει σε αυτή την εκστρατεία μαζί με 65 πόλεις και περιφέρειες του κόσμου, ενώ ξεχωρίζει η συμμετοχή του Βατικανού. Μια πρωτοβουλία ακριβώς στον αντίποδα των εξελίξεων στην Ευρώπη όπου οι κυβερνήσεις, υπό το βάρος της ενεργειακής κρίσης, στρέφονται ξανά στα εργοστάσια ηλεκτρικής ενέργειας με λιγνίτη. Πρόσφατα η πρωτοβουλία δέχθηκε μια σημαντική στήριξη.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και 200 Οργανώσεις Υγείας από όλο τον κόσμο με κοινή τους επιστολή κάλεσαν τις κυβερνήσεις του κόσμου να υιοθετήσουν αυτή τη συνθήκη: «Η προοδευτική απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και τις εξορύξεις προσφέρει την ευκαιρία βελτίωσης της υγείας και αντιμετώπισης των αδικιών» γράφουν, παρατηρώντας ότι έτσι θα αποφευχθούν οι θάνατοι 3,6 εκατομμυρίων ανθρώπων ετησίως λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Απορρίπτουν μάλιστα τις «λάθος προτεινόμενες λύσεις, όπως τη δέσμευση και αποθήκευση του άνθρακα που δεν προστατεύουν την υγεία και δημιουργούν νέες απειλές». «Για την προστασία της υγείας χρειαζόμαστε προοδευτική απαλλαγή από τα ορυκτά καύσιμα, διασφάλιση ανανεώσιμης ενέργειας, χωρίς δημιουργία νέων απειλών» γράφουν.
* Η Ρένα Δούρου είναι μέλος της Πολιτικής Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, υπεύθυνη για το Περιβάλλον, την Κλιματική Αλλαγή και την Ενεργειακή Κρίση
