Ράπισμα στην κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι η απάντηση που έδωσε η αρμόδια Επίτροπος Ενέργειας της Κομισιόν, K. Simson, στην ερώτηση των ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για τη ρήτρα αναπροσαρμογής, που κατατέθηκε με πρωτοβουλία της Έλενας Κουντουρά.
Η απάντηση είναι γεμάτη υπαινιγμούς ενώ αναφέρεται ότι η Επιτροπή βρίσκεται σε διαδικασία αξιολόγησης της μεταφοράς της Οδηγίας για την ηλεκτρική ενέργεια -που θεσπίζει δικαιώματα και μέσα προστασίας για τους καταναλωτές σε σχέση με την τιμολόγηση- στο εθνικό δίκαιο των Κρατών Μελών.
Παράλληλα επισημαίνει, ότι επιφυλάσσεται να αναλάβει περαιτέρω δράση εναντίον της Ελλάδας που δεν την έχει μεταφέρει ακόμη, εφόσον χρειαστεί, αφήνοντας σαφείς αιχμές για πιθανές κυρώσεις.
Με την απάντησή της η Κομισιόν ενθαρρύνει και την δικαστική διερεύνηση περιπτώσεων καταχρηστικής εφαρμογής της ρήτρας αναπροσαρμογής στις δικαστικές αρχές των κρατών – μελών.
Ειδικότερα, η αρμόδια Επίτροπος αναφέρει ότι η Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων με τους καταναλωτές απαιτεί να είναι δίκαιες και διαφανείς σε σχέση με την τροποποίησή τους για την τιμή που συμφωνήθηκε αρχικά.
Οι συμβατικές ρήτρες αναφέρει χαρακτηριστικά «δεν πρέπει να δημιουργούν εις βάρος του καταναλωτή σημαντική ανισορροπία στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των δύο πλευρών» και προχωράει ακόμη περισσότερο σημειώνοντας ότι «ο καταναλωτής πρέπει να είναι σε θέση να προβλέπει τις πιθανές οικονομικές συνέπειες στις ρήτρες που εισάγονται με βάση σαφή και κατανοητά κριτήρια».
Με την απάντηση αυτή η Επιτροπή αφήνει ξεκάθαρες αιχμές ενάντια στις αθέμιτες και μεθοδευμένες πρακτικές ορισμένων παρόχων που μετακύλησαν τις αυξήσεις της ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές μέσω των «ρητρών αναπροσαρμογής», οι οποίες πολλές φορές παρεισήχθησαν στις οικείες συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, κατά κανόνα με μη εμφανείς τρόπους (με μικρή γραμματοσειρά στο οπισθόφυλλο των λογαριασμών και με κρυπτικό περιεχόμενο, με παραπομπές σε άγνωστα στο καταναλωτικό κοινό κανονιστικά κείμενα, και με πολύπλοκες μαθηματικές εξισώσεις) καθιστώντας πρακτικά αδύνατο στον μη ειδικό πελάτη-καταναλωτή να προσδιορίσει το μηχανισμό αναπροσαρμογής και να προβλέπει τις πιθανές οικονομικές συνέπειές του.
Η ερώτηση των Ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στην Κομισιόν
Ερώτηση προτεραιότητας με αίτημα γραπτής απάντησης P-001685/2022
προς την Επιτροπή
Άρθρο 138 του Κανονισμού
Έλενα Κουντουρά (The Left), Δημήτριος Παπαδημούλης (The Left), Κωνσταντίνος Αρβανίτης (The Left), Πέτρος Κόκκαλης (The Left), Αλέξης Γεωργούλης (The Left), Στέλιος Κούλογλου (The Left)
Θέμα: Παραβίαση του ευρωπαϊκού δικαίου από την Ελλάδα εις βάρος των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας
Το τελευταίο διάστημα η ελληνική κοινωνία αντιμετωπίζει ένα πρωτοφανές κύμα αυξήσεων στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας. Η Ελλάδα έχει την ακριβότερη ηλεκτρική ενέργεια στην ΕΕ σε μη οικιακούς καταναλωτές και την υψηλότερη τιμή στη χονδρεμπορική .
Λαμβάνοντας υπόψη ότι:
- το άρθρο 5 της οδηγίας 2019/944 προβλέπει ότι τα κράτη μέλη μπορούν κατά παρέκκλιση να εφαρμόζουν δημόσιες παρεμβάσεις για τον καθορισμό των τιμών για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας σε ενεργειακά φτωχούς ή ευάλωτους πολίτες υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις ,
- η Επιτροπή έχει εκκινήσει διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας (INFR(2021)0037), επειδή δεν έχει ενσωματώσει την οδηγία στο εθνικό δίκαιο ,
- οι αυξήσεις αυτές μετακυλήθηκαν στους καταναλωτές μέσω «ρητρών αναπροσαρμογής» που πολλές φορές παρεισήχθησαν εκ των υστέρων στις οικείες συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, κατά κανόνα με μη εμφανείς τρόπους , παραβιάζοντας την αρχή διαφάνειας και την υποχρέωση ενημέρωσης των άρθρων 10 παράγραφοι 3 έως 5 και 18 παράγραφος 1 της οδηγίας 2019/944 , αλλά και τις προϋποθέσεις εγκυρότητας που θέτει η οδηγία 93/13/ΕΟΚ. Ως αποτέλεσμα της μεθόδευσης αυτής, οι καταναλωτές βρέθηκαν αντιμέτωποι με υπέρογκες χρεώσεις.
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Πιστεύει ότι οι εφαρμοσθείσες ρήτρες αναπροσαρμογής είναι αρκούντως “διαφανείς” κατά τις οδηγίες 2019/944 και 93/13/ΕΟΚ, δεδομένου ότι αυτές ουδόλως προσδιορίζουν το συγκεκριμένο μηχανισμό αναπροσαρμογής κατά τρόπο αντιληπτό και ούτε κατέστησαν επαρκώς γνωστές στον μη ειδικό πελάτη-καταναλωτή;
2. Ποια μέτρα σκοπεύει να πάρει ώστε να υποχρεώσει την Ελλάδα να ενσωματώσει την οδηγία, να εφαρμόσει το ευρωπαϊκό δίκαιο και να προστατεύσει τους καταναλωτές;
Η απάντηση της Κομισιόν εξ ονόματος της K. Simson
EL P-001685/2022 Απάντηση της κ. Simson εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (4.7.2022)
Η οδηγία (ΕΕ) 2019/944 για την ηλεκτρική ενέργεια θεσπίζει δικαιώματα και μέσα προστασίας για τους πελάτες σε σχέση με τους συμβατικούς όρους και την τιμολόγηση . Κατά συνέπεια, οι συμβατικοί όροι πρέπει να είναι δίκαιοι και γνωστοί εκ των προτέρων και οι πελάτες πρέπει να ειδοποιούνται για οποιαδήποτε πρόθεση τροποποίησης των εν λόγω όρων και για οποιαδήποτε προσαρμογή της τιμής προμήθειας. Οι πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν σαφείς, κατανοητές και διαφανείς πληροφορίες, όπως ορίζεται σε διάφορες διατάξεις της οδηγίας.
Η Επιτροπή βρίσκεται επί του παρόντος σε διαδικασία αξιολόγησης της μεταφοράς της οδηγίας (ΕΕ) 2019/944 σε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, και ανάλυσης των εθνικών μέτρων. Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή, η Επιτροπή θα αναλάβει περαιτέρω δράση, εάν χρειαστεί.
Επιπλέον, η οδηγία 93/13/ΕΟΚ για τις καταχρηστικές ρήτρες των συμβάσεων απαιτεί επίσης όλες οι ρήτρες των συμβάσεων που συνάπτονται με καταναλωτές να είναι δίκαιες και διαφανείς, μεταξύ άλλων όσον αφορά την τροποποίηση της αρχικά συμφωνηθείσας τιμής. Επομένως, οι συμβατικές ρήτρες δεν πρέπει να δημιουργούν εις βάρος του καταναλωτή σημαντική ανισορροπία ανάμεσα στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μερών και ο καταναλωτής πρέπει να είναι σε θέση να προβλέπει τις πιθανές οικονομικές συνέπειές τους βάσει σαφών και κατανοητών κριτηρίων .
Αποτελεί πρωταρχική ευθύνη των εθνικών αρχών και δικαστηρίων να αξιολογούν την εφαρμογή των εν λόγω οδηγιών σε μεμονωμένες περιπτώσεις.
