Με τον πόλεμο και τις υπόλοιπες σκοτούρες στο κεφάλι μας, είναι αμφίβολο κατά πόσο αξιοποιούμε τον χρόνο μας για να ανακαλέσουμε στη μνήμη τη Μικρασιατική Καταστροφή. Κι όμως, η αξιολόγηση ενός τέτοιου συμβάντος έχει μεγάλη αξία, τη στιγμή μάλιστα που πληθαίνουν οι υποψίες ότι ο πρωθυπουργός πήγε στην Κωνσταντινούπολη πρόσφατα για να συζητήσει τη συνεκμετάλλευση του Αιγαίου!
Ο υποφαινόμενος πρόσφατα παρουσίασε ένα απόσπασμα από τα απομνημονεύματα του πατέρα μου, στρατιώτη στη Μικρά Ασία. Ήταν 6.200 λέξεις, που περιείχαν μια κρίσιμη αναφορά για τις εβδομάδες από 13 Αυγούστου έως 3 Σεπτεμβρίου 1922, τρεις εβδομάδες επώδυνες. Βέβαια, υπάρχουν αναφορές για το ίδιο επεισόδιο, που προξενούν ακόμη και δέος.
Μία από αυτές ήταν εκείνη του «Τοκέι Μαρού», ενός ιαπωνικού πλοίου που, συγκλονισμένο από τη θέα της σφαγής στη Σμύρνη (ενώ οι στόλοι των Μ. Δυνάμεων παρέμεναν απαθείς...), προτίμησε να αδειάσει τα αμπάρια του στη θάλασσα για να σώσει 825 Έλληνες και Αρμένιους που βρίσκονταν υπό την απειλή των τσετών (άτακτοι Τούρκοι στρατιώτες).
Πρόκειται για ταινία κινούμενων σκίτσων, που συντίθενται όμως με ντοκιμαντέρ που ενώνει τα ντοκιμαντερίστικα στοιχεία με στοιχεία ρεαλιστικά, με εικόνες παρμένες από διάφορους μάρτυρες των φοβερών γεγονότων που διαδραματίστηκαν στην προκυμαία της Σμύρνης.
Ο πλοίαρχος έρχεται αντιμέτωπος με την απειλή Τούρκου αξιωματούχου, ο οποίος, επιβαίνοντας σε μικρή κανονιοφόρο, φτάνει στο πλοίο και απαιτεί την παράδοση των Ελλήνων και Αρμενίων που βρίσκονται εκεί. Αντί γι' αυτήν, ο πλοίαρχος του μιλάει για το Ναυτικό Δίκαιο της εποχής, σύμφωνα με το οποίο οτιδήποτε βρίσκεται στο πλοίο συν ο περίγυρός του ανήκουν στη δικαιοδοσία του αυτοκράτορα της Ιαπωνίας Ακιχίτο, οποιαδήποτε δε προσβολή αυτού του δικαιώματος θα θεωρηθεί προσβολή του ίδιου του αυτοκράτορα! Ο Τούρκος καλοσκέπτεται την απειλή, χαιρετάει και φεύγει.
Το «Τοκέι Μαρού» είναι ένα πολυβραβευμένο animation του Ζάχου Σαμολαδά, που παίχτηκε από το Καράτσι μέχρι το φεστιβάλ ταινιών της Καρύστου, το καλοκαίρι του 2021. Ο Ιάπωνας πρέσβης, που παρευρέθηκε σε εκδήλωση για την προβολή της ταινίας «Σμύρνη μου αγαπημένη», δήλωσε ότι η διάσωση των Ελλήνων στο "Τοκέι Μαρού" αποτελεί σημείο αναφοράς στις σχέσεις ανάμεσα στην Ιαπωνία και την Ελλάδα. Και εξήγγειλε τιμητικές εκδηλώσεις για το ιαπωνικό πλοίο το 2022 από την πρεσβεία της Ιαπωνίας.
