Οι υποστηρικτές της «πυρηνικής ηλεκτροπαραγωγής» στην Ε.Ε., κυρίως η Γαλλία, εξαπέλυσαν «λαγούς» στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. για να πείσουν τους πολίτες και να την επιβάλουν σε εθνικούς και ευρωπαϊκούς θεσμούς.
Εκμεταλλεύονται με τον πλέον αδίστακτο τρόπο την ευκαιρία της έντονης επίκαιρης κρίσης του ενεργειακού κόστους για να παρουσιάζουν την πυρηνική ενέργεια ως τεχνολογία απεξάρτησης από τα εισαγόμενα ρυπογόνα και ακριβά καύσιμα και ταυτόχρονα ως μέσο αποτελεσματικής αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης, επειδή αυτή δεν παράγει σχεδόν καθόλου άμεσα εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (CO2).
Πρόσφατα οι Scientists for Future δημοσίευσαν μια μελέτη για την πυρηνική ενέργεια και το κλίμα των ερευνητών του TU Berlin: Dr. Wealer, ειδικού στην πυρηνική πολιτική, του καθηγητή Dr. Christian von Hirschhausen, ειδικού στην πολιτική υποδομών και στον ενεργειακό εφοδιασμό, του Fabian Präger και του Björn Steigerwald, οι οποίοι είναι από τους ελάχιστους επιστήμονες που σε συνεργασία με το DIW Berlin ασχολούνται με τις κοινωνικο-τεχνικές πτυχές της πυρηνικής ενέργειας.
Σύμφωνα με την παραπάνω δημοσίευση, οι μελέτες που προβάλλουν την πυρηνική ενέργεια ως τεχνολογία μείωσης των εκπομπών CO2 παρουσιάζουν συστηματικές ελλείψεις.
Επίσης η πυρηνική ενέργεια παρεμποδίζει δομικά την επέκταση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, οι οποίες είναι διαθέσιμες ταχύτερα, φθηνότερα και ακίνδυνα σε σύγκριση με την πυρηνική ενέργεια.
Οι υποστηρικτές της ισχυρίζονται ότι οι πιθανοί κίνδυνοι της πυρηνικής ενέργειας είναι γνωστοί και ελεγχόμενοι και ότι τέτοια ατυχήματα είναι εξαιρετικά σπάνια. Τα στατιστικά στοιχεία όμως δείχνουν άλλα πράγματα. Ο Ben Wealer, κύριος συγγραφέας της μελέτης και μέλος του S4F, εξηγεί:
«Κάθε δεκαετία από το 1970 και μετά υπήρξαν και μεγάλα ατυχήματα και πολλά μικρά περιστατικά. Η πυρηνική ενέργεια είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, γι' αυτόν τον λόγο οι πυρηνικοί ηλεκτροπαραγωγικοί σταθμοί δεν ασφαλίζονται από κανέναν ασφαλιστικό φορέα, άλλως τα ασφάλιστρα θα ήταν απρόσιτα λόγω του μεγέθους των πιθανών αναμενόμενων ζημιών».
Έτσι στην πραγματικότητα οι καταστροφές της Φουκουσίμα, του Τσερνομπίλ κ.λπ. απλά χρεώθηκαν στην κοινωνία και στους φορολογούμενους πολίτες.
Η πυρηνική ενέργεια είναι επίσης εξαιρετικά ακριβή. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγουν όλες οι σχετικές μελέτες που αναφέρονται στην πυρηνική ενέργεια ως μέσο μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
«Η πυρηνική ενέργεια δεν ήταν ποτέ οικονομικά ανταγωνιστική και επιβίωσε στην αγορά ενέργειας εξαρχής αποκλειστικά χάρη στη μαζική κρατική χρηματοδότηση. Ακόμη και σήμερα η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας είναι πιο οικονομική από τις ορυκτές και πυρηνικές τεχνολογίες» εξηγεί ο Christian Breyer, επίσης μέλος της συγγραφικής ομάδας S4F.
Επιπλέον απαιτείται ταχύτητα στην κατασκευή νέων μονάδων ηλεκτροπαραγωγής για να επιτευχθεί γρήγορα η αναγκαία απανθρακοποίηση, ταχύτητα που δεν διαθέτει η πυρηνική τεχνολογία. Σαράντα χρόνια μετά τις πρώτες προειδοποιήσεις για την ανθρωπογενή παγκόσμια κλιματική αλλαγή, τα σενάρια εκείνης της εποχής είναι πλέον μια απειλητική πραγματικότητα. Το μέλος του S4F Claudia Kemfert δηλώνει:
«Για να αποφύγουμε δραματικές ανατροπές στο γήινο σύστημα, πρέπει να γίνουμε κλιματικά ουδέτεροι μέχρι το 2030, αυτό μας διδάσκει η φυσική του γήινου συστήματος. Η απαραίτητη ταχεία αναδιάρθρωση του ενεργειακού συστήματος μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο με την απαιτούμενη ταχύτητα που μας προσφέρουν οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας».
Δεν μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης
Λαμβάνοντας υπόψη τον απαραίτητο χρόνο ωρίμανσης, σχεδιασμού και κατασκευής, καθώς και το προβλέψιμο χαμηλό επίπεδο τεχνικών καινοτομιών, η πυρηνική ενέργεια δεν μπορεί να διαδραματίσει κανένα ρόλο στην καταπολέμηση της κλιματικής κρίσης, η οποία πρέπει να αποσοβηθεί σε δύο έως το πολύ τρεις δεκαετίες. Επίσης η νέα γενιά πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής (Small Modular Reactors) που τέθηκαν πρόσφατα προς συζήτηση από τη Γαλλία δεν αποτελούν επιλογή, καθώς αυτή η τεχνολογία απέχει ακόμη δεκαετίες από πιθανή εμπορική χρήση.
Η μεγαλύτερη πρόκληση για την οικοδόμηση ενός βιώσιμου ενεργειακού εφοδιασμού έγκειται στην υπέρβαση της αντίστασης του σημερινού ενεργειακού συστήματος, το οποίο κυριαρχείται από ορυκτά εργοστάσια παραγωγής ενέργειας. Η πυρηνική ενέργεια δεν είναι κατάλληλη για να υποστηρίξει αυτή τη διαδικασία μετασχηματισμού, αντίθετα στην πραγματικότητα την εμποδίζει.
Η υπερβολική δαπάνη για την πυρηνική ενέργεια περιορίζει την ανάπτυξη βιώσιμων τεχνολογιών προστασίας του κλίματος, όπως οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η αποθήκευση και η ενεργειακή απόδοση.
Η ανθρωπότητα και γενικά η ζωή στη Γη θα επηρεαστεί για εκατομμύρια χρόνια από τα ραδιενεργά κατάλοιπα, τα οποία δημιουργήθηκαν μέσα σε λίγες δεκαετίες. Αυτή η δυσαναλογία, η οποία βρίσκεται έξω από τα ανθρώπινα πρότυπα, βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη της συζήτησης για την ενεργειακή μετάβαση με τον όρο «αιώνιο κόστος».
Συμπερασματικά: Η πυρηνική ενέργεια δεν αποτελεί επιλογή για τη μετατροπή του ενεργειακού συστήματος προς την αειφορία.
Στα επόμενα δέκα χρόνια η διατήρηση της πυρηνικής ενέργειας με τη συνέχιση της λειτουργίας ή την παράταση της διάρκειας ζωής δεν θα οδηγούσε σε σημαντική μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Ούτε η επέκταση με την υπάρχουσα πυρηνική τεχνολογία ούτε η εισαγωγή μιας επόμενης γενιάς πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής αποτελούν λύση.
Τα οικολογικά και κοινωνικά κινήματα και σύσσωμη η νεολαία οφείλουν να αντιδράσουν άμεσα και δυναμικά προκειμένου να απαγορευτεί και η ενεργειακή χρήση της πυρηνικής ενέργειας για να αποτραπεί, πριν να είναι αργά, αυτός ο θανάσιμος κίνδυνος για τη ζωή της ανθρωπότητας.
* Ο Βασίλης Τσολακίδης είναι βιοαρχιτέκτονας, πρώην πρόεδρος του ΚΑΠΕ
