Με μία ιστορική απόφαση -και συνάμα σημαντική για όλο τον πλανήτη-, την Τετάρτη, το Ευρωκοινοβούλιο ζητάει με τροπολογία την άρση της πατέντας του εμβολίου κατά του κορωνοϊού, ώστε «να ενισχυθεί η παγκόσμια πρόσβαση σε οικονομικώς προσιτά εμβόλια».
Το ψήφισμα ανοίγει τον δρόμο ουσιαστικά, ώστε χώρες που έως σήμερα δεν είχαν τη δυνατότητα να προμηθεύσουν τον πληθυσμό τους με το εμβόλιο να μπορέσουν χωρίς να χρειαστεί να ξοδέψουν ποσά που δεν είχαν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι χώρες της Αφρικής, όπου σε όλη την ήπειρο έχει εμβολιαστεί το 6,6%!
Η τροπολογία εγκρίθηκε με 333 υπέρ, 328 κατά και 26 αποχή και την υπερψήφισαν σύσσωμες η Αριστερά, οι Σοσιαλιστές και οι Πράσινοι. Ωστόσο καταψήφισαν και οι 8 ευρωβουλευτές της Ν.Δ., αποδεικνύοντας για ακόμα μία φορά τη θέση της κυβέρνησης, όσο κι αν θέλει να προβάλει το αντίθετο.
Τον Ιανουάριο του 2021, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε ειρωνευτεί τον Αλέξη Τσίπρα από το βήμα της Βουλής, επειδή είχε προτείνει την άρση της πατέντας. Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε το αίτημα του επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης «αστεία επιχειρήματα» και «αστεία πυροτεχνήματα», ενώ έλεγε πως κάποιοι «φαίνεται ότι ανακάλυψαν τα εμβολιόδεντρα», κατηγορώντας τον για άγνοια. Λίγους μήνες αργότερα, όταν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν εξέφρασε τη θετική του στάση υπέρ της πατέντας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε στροφή 180 μοιρών. Στις 10 Μαΐου, στο φόρουμ των Δελφών, ο πρωθυπουργός έλεγε: «Είμαστε λίγο-πολύ ευθυγραμμισμένοι με την ανάγκη να είμαστε πιο ελαστικοί όσον αφορά την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας όταν πρόκειται για πατέντες. Έγραψα ένα άρθρο πριν από ένα χρόνο στο οποίο υποστήριξα την άποψη ότι τα εμβόλια πρέπει να είναι παγκόσμια δημόσια αγαθά».
Εφόσον τελικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατέληξε ότι στηρίζει τις πατέντες, γιατί οι γαλάζιοι ευρωβουλευτές καταψήφισαν -για ακόμα μία φορά- στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;
Θλιβερός υποστηρικτής των φαρμακοβιομηχανιών ο Μητσοτάκης
Του Δημήτρη Παπαδημούλη*
Η ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου για τρίτη συνεχόμενη φορά ζητάει με ψήφισμά της την προσωρινή άρση της πατέντας για τα εμβόλια προκειμένου να εξασφαλιστούν προσιτά εμβόλια για όλο τον παγκόσμιο πληθυσμό και να επιταχυνθεί ο εμβολιασμός στις φτωχότερες περιοχές του κόσμου, που λειτουργούν ως εργαστήρια μεταλλάξεων του κορωνοϊού εξαιτίας των πολύ χαμηλών ποσοστών εμβολιασμού. Η αφρικανική μετάλλαξη του ιού που απειλεί ολόκληρο τον πλανήτη οφείλεται στα εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού, όχι μόνο στη Μποτσουάνα αλλά σε ολόκληρη την Αφρική.
Η πολιτική αντιπαράθεση αφορά το δίλημμα: προστασία της ανθρώπινης ζωής ή των συμφερόντων των μεγάλων πολυεθνικών του φαρμάκου; Πολύ περισσότερο την ώρα που τα εμβόλια αυτά ανακαλύφθηκαν και παράχθηκαν με άφθονη δημόσια χρηματοδότηση. Στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, την πρωτοβουλία της Ινδίας και της Νότιας Αφρικής για προσωρινή άρση του καθεστώτος της πατέντας για τα εμβόλια την στηρίζουν πάνω από 100 χώρες και η πλειοψηφία της παγκόσμιας κοινής γνώμης. Τη στηρίζει με το δικό του σκεπτικό και ο Μπάιντεν. Δυστυχώς, η γερμανοκρατούμενη πολιτική ελίτ του Συμβουλίου και της Κομισιόν σε αυτή την αντιπαράθεση υιοθετεί τα επιχειρήματα και ευνοεί τα συμφέροντα των μεγάλων πολυεθνικών του φαρμάκου.
Θλιβερός υποστηρικτής της ίδιας πολιτικής είναι και ο Κ. Μητσοτάκης. Πριν από μήνες κοκορευόταν ότι αυτός πρώτος πρότεινε την άρση της πατέντας για τα εμβόλια και ότι ο Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ τον ακολούθησαν. Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι η θλιβερή στάση σύσσωμης της ομάδας των 8 ευρωβουλευτών της Ν.Δ. εναντίον της επίμαχης τροπολογίας δεν είναι δική τους πρωτοβουλία αλλά έγινε με εντολή Μητσοτάκη. Στο δίλημμα προστασία της δημόσιας Υγείας ή των συμφερόντων των big pharma, εμείς διαλέγουμε την ανθρώπινη ζωή.
* Ο Δημήτρης Παπαδημούλης είναι αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία
Αριστερή και προοδευτική πολιτική η άρση της πατέντας
Του Ανδρέα Ξανθού
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε (με αρνητική ψήφο των ευρωβουλευτών της Ν.Δ.) ψήφισμα για την άρση της πατέντας των εμβολίων, με στόχο να ενισχυθεί η παγκόσμια πρόσβαση σε οικονομικά προσιτά εμβόλια και η έγκαιρη και ισότιμη ανοσοποίηση του πληθυσμού της Γης έναντι της Covid-19. Πρόκειται για τεράστιας υγειονομικής, ηθικής και πολιτικής σημασίας εξέλιξη, που επιβεβαιώνει την ορθότητα του αιτήματος που πρώτος ο ΣΥΡΙΖΑ και η Ευρωπαϊκή Αριστερά ανέδειξαν ως κεντρική πολιτική αιχμή για την πανδημία. Ειδικά στη φάση του σφοδρού και υπερμεταδοτικού 4ου κύματος. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει χαρακτηριστικά: «Αγνοήσαμε τους φτωχούς και οι μεταλλάξεις μάς τιμωρούν». Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Αφρική, που με 2,5% πλήρως εμβολιασμένου πληθυσμού αποτέλεσε ευνοϊκό έδαφος για μια νέα παραλλαγή του ιού, τη «μετάλλαξη της Μποτσουάνα».
Το θέμα λοιπόν δεν είναι η μειούμενη προστασία από τα εμβόλια, αλλά η ανισότητα στην πρόσβαση σε αυτά. Και άρα η λύση είναι ο πολλαπλασιασμός της παγκόσμιας παραγωγής εμβολίων μέσα από την απελευθέρωση της πατέντας, η κάλυψη των φτωχών χωρών, η διασφάλιση του εκούσιου και καθολικού -και όχι επιλεκτικού- εμβολιασμού στις χώρες της Δύσης και η δραστική ενίσχυση της προστασίας με την 3η δόση (ή όσες ακόμα χρειαστούν). Το ίδιο ακριβώς πρέπει να γίνει και με τα νέα φαρμακευτικά σκευάσματα (αντιϊικά, μονοκλωνικά αντισώματα, ανοσοτροποποιητικοί παράγοντες κ.λπ.). Με δεδομένη τη μειωμένη παραγωγή τους, μόνο με άρση της πατέντας μπορεί να υπάρξει ρεαλιστική προοπτική ευχερούς πρόσβασης των ασθενών που θα έχουν κλινική ένδειξη σε αυτές τις θεραπείες. Αυτή είναι μια αριστερή και προοδευτική πολιτική και, κυρίως, μια αποτελεσματική, με όρους δημόσιας υγείας, προληπτική και θεραπευτική στρατηγική σε συνθήκες πανδημίας.
* Ο Ανδρέας Ξανθός είναι βουλευτής Ρεθύμνου ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, τομεάρχης Υγείας Κ.Ο.
