Τον Σεπτέμβριο η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών (πάνω από οκτώ στους δέκα) διεμήνυε, ουσιαστικά, στην κυβέρνηση ότι είναι αρμόδια και υποχρεωμένη να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για την αντιμετώπιση των επερχόμενων ανατιμήσεων σε αγαθά κι ενέργεια. Είναι ένας δείκτης που μεταξύ άλλων φανερώνει μια διαχρονικά εδραιωμένη (με πολλές διαβαθμίσεις, φυσικά) συναντίληψη - τοποθέτηση από την κοινωνία των πολιτών για τον ενεργό ρόλο και την απαιτούμενη παρέμβαση της συντεταγμένης Πολιτείας πάνω στη λειτουργία της οικονομίας της αγοράς.
Συγχρόνως, είναι ένας δείκτης που σε κάθε κλιμάκωση λειτουργεί, κατά τεκμήριο, αντανακλαστικά εναντίον της υφιστάμενης κυβέρνησης θέτοντάς την απευθείας και χωρίς πολλά ενδιάμεσα φίλτρα και δικαιολογίες στο στόχαστρο σημαντικών τμημάτων του κοινωνικού συνόλου.
Είναι φανερό, επομένως, ότι σε αυτή, ιδιαίτερα, τη φάση, που η επελαύνουσα ακρίβεια αναρριχάται στην πρώτη θέση των προβλημάτων (30%) με τα οποία αισθάνονται αντιμέτωποι οι πολίτες, η κυβέρνηση έχει μπροστά της να διαχειριστεί μια πραγματική ωρολογιακή βόμβα. Τα κυρίαρχα συναισθήματα ανασφάλειας, ανησυχίας, άγχους, ακόμη και οργής, επαληθεύουν, προς στιγμήν, του λόγου το αληθές.
Είναι ήδη αρκετά επιβαρυντικό για την κυβέρνηση ότι η μεγάλη πλειοψηφία των ερωτώμενων πολιτών (67%) θεωρεί ανεπαρκή και αναποτελεσματικά τα μέτρα της για την καταπολέμηση της ανοδικής κρίσης τιμών. Από την άλλη, η ικανότητα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να διατυπώσει συγκεκριμένες, εφαρμόσιμες και πειστικές προτάσεις για την υποστήριξη των νοικοκυριών απέναντι στο κύμα ακρίβειας θα κρίνει αν η όποια φθορά της κυβέρνησης από τη δυσφορία των πολιτών θα μεταφραστεί σε μεταβολές των πολιτικών συσχετισμών.
Από τα υπόλοιπα ερωτήματα της επικαιρότητας, αξίζει λίγο παραπάνω να σχολιαστούν:
- Η πολύ μεγάλη αποδοχή της κοινής γνώμης (71%) στην πρωτοβουλία της αντιπολίτευσης για έλεγχο και διαφάνεια των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας και κατ’ επέκταση της πολιτικής ζωής. Πρόκειται για έναν βασικό θεσμικό ρόλο της αντιπολίτευσης, που, απ’ ό,τι φαίνεται, συμμερίζεται, επί του πρακτέου, η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών.
- Η επιβεβαίωση από την κοινή γνώμη της αίσθησης ανεπάρκειας αντιμετώπισης της ακροδεξιάς βίας από τη μεριά της κυβέρνησης. Κι αυτό ανεξαρτήτως της ερμηνευτικής σκοπιάς που επιμέρους δίδεται.
Η κυβέρνηση δείχνει να παίρνει μια μικρή ανάσα ύστερα από τις καταιγιστικές αναταράξεις που έφεραν οι πυρκαγιές του Αυγούστου, ο αποτυχημένος επικοινωνιακά (όπως κατέδειξαν οι απαντήσεις Σεπτεμβρίου της κοινής γνώμης επί του θέματος) ανασχηματισμός και η έλευση κύματος αυξημένης νοσηρότητας Covid-19. Αυτό αποτυπώνεται και στις δύο καρτέλες, με μείωση, αφενός, της απόστασης μεταξύ της λανθασμένης (54%) και της σωστής (38%) κατεύθυνσης της χώρας και μετατόπιση, αφετέρου, μερίδας από το καθόλου στο λίγο ικανοποιημένος/η από το έργο της κυβέρνησης.
Πρόκειται επί της ουσίας για ένα καταλάγιασμα της αγανάκτησης από τα “πύρινα μέτωπα" του Αυγούστου και κάποια αίσθηση απελευθέρωσης από τα περιοριστικά μέτρα κατά της πανδημίας, τουλάχιστον για όσους έχουν εμβολιαστεί. Κάπως έτσι, άλλωστε, αποτυπώνεται η δημοσκοπική πορεία μιας κυβερνητικής θητείας. Με τις διακυμάνσεις της. Αλλά και με τις τάσεις φθοράς της, που και στην περίπτωση της τωρινής κυβέρνησης έχουν κάνει εδώ και μήνες την εμφάνισή τους εντοπιζόμενες, ανελλιπώς, σε κάθε επόμενη έρευνα. Αν, ταυτόχρονα, αναλογιστεί κανείς την πολυπαραγοντική ρευστότητα στο διεθνές οικονομικό, υγειονομικό και γεωπολιτικό περιβάλλον, θα διστάσει να στοιχηματίσει σε μια γραμμική, προβλεπόμενη δημοσκοπική πορεία στην εγχώρια πολιτική τάξη πραγμάτων.
Πασχάλης - Αλέξανδρος Τεμεκενίδης, διευθυντής Έρευνας Palmos Analysis
Κυριάκος Κατσαρός, κοινωνικός επιστήμονας, επιστημονικός συνεργάτης Palmos Analysis
