Live τώρα    
16°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Αίθριος καιρός
16 °C
13.4°C17.6°C
3 BF 66%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
14 °C
10.9°C15.9°C
1 BF 64%
ΠΑΤΡΑ
Σποραδικές νεφώσεις
15 °C
9.0°C15.5°C
2 BF 63%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Ελαφρές νεφώσεις
14 °C
13.8°C14.7°C
2 BF 77%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
15 °C
13.0°C14.5°C
1 BF 75%
Περί ιθαγένειας
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Περί ιθαγένειας

ΑΣΥΛΟ

Η απόκτηση ιθαγένειας, το ποιος μπορεί δηλαδή να γίνει πολίτης μιας χώρας και ποιος δεν μπορεί, είναι μία απόφαση που ανήκει, κατ’ αρχήν, στον πυρήνα της κρατικής αρμοδιότητας. Αυτή η απόφαση φανερώνει πρωτίστως την εικόνα που έχει το κράτος για τους πολίτες του, την άποψη που έχει για το συμφέρον της χώρας, για το δημόσιο συμφέρον, αλλά και για το μέλλον της.

Ο Νόμος 3838/2010 ήταν εκείνος που διευκόλυνε την απόκτηση ιθαγένειας λόγω γέννησης στην Ελλάδα ή φοίτησης σε ελληνικά σχολεία. Ωστόσο οι βασικές διατάξεις του νόμου αυτού έμειναν σε αχρησία μετά την υπ’ αριθ. 460/2013 απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, με την οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικές. Ακολούθησε ο Νόμος 4332/2015, ο οποίος ενεργοποίησε τις διατάξεις που είχαν κριθεί αντισυνταγματικές, με έναν πιο περιοριστικό τρόπο βέβαια.

Το 2010 ο νομοθέτης επέλεξε επίσης να θεσπίσει, για πρώτη φορά, προθεσμίες για την ολοκλήρωση των διαδικασιών απόκτησης ιθαγένειας, αλλά και την υποχρέωση αιτιολόγησης των σχετικών αποφάσεων, ζητήματα που μέχρι τότε δεν προβλέπονταν. Αυτό αποτέλεσε, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του Νόμου 3838/2010, «επιλογή έμπρακτου σεβασμού στις επιταγές του κράτους δικαίου» και είναι μία αφετηρία έννομης, ουσιαστικής προστασίας που δεν μπορεί πλέον να αλλάξει.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Με πρόσφατη απόφαση του υπουργού Εσωτερικών που δημοσιεύτηκε στις 24 Απριλίου, ενώ δηλαδή είχε ήδη λήξει η προθεσμία υποβολής αίτησης συμμετοχής στις γραπτές εξετάσεις για πολιτογράφηση, τίθενται, για πρώτη φορά, συγκεκριμένα οικονομικά τεκμήρια για την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας. Τα τεκμήρια τίθενται αναδρομικά, σε συνθήκες παρατεταμένης οικονομικής ύφεσης που επιδεινώθηκαν περαιτέρω από την πανδημία και αφορούν ανθρώπους, μετανάστες και αναγνωρισμένους πρόσφυγες που διαβιούν νόμιμα και εργάζονται πολλά χρόνια στη χώρα.

Η νέα Υπουργική Απόφαση έρχεται σε συνέχεια μιας συντηρητικής στροφής που παρατηρείται στο θεσμικό πλαίσιο για την ιθαγένεια τα τελευταία δύο χρόνια και θέτει περαιτέρω προσκόμματα στην απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας. Συνεπώς δυσχεραίνεται η πλήρης και ομαλή συμμετοχή ανθρώπων που διαβιούν νόμιμα πολλά χρόνια στην Ελλάδα στην οικονομική, κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας, που εν τέλει συνθέτουν την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας του ανθρώπου όπως αυτή προστατεύεται συνταγματικά.

Όλα αυτά δύνανται να διαταράξουν και την ομαλή συμβίωση του συνόλου των ανθρώπων που ζουν και εργάζονται σε μία χώρα, αλλά και να αποδυναμώσουν τη συλλογική έκφραση απέναντι στην κρατικές επιλογές.

Την ώρα που η Ε.Ε. συζητά το «Σχέδιο δράσης για την ενσωμάτωση και την ένταξη για την περίοδο 2021 - 2027» φοβούμαστε ότι η διαχείριση των ζητημάτων ιθαγένειας κατ’ αυτόν τον τρόπο θα φέρει τη χώρα σε διαπραγματευτική αμηχανία. Την ίδια στιγμή η επένδυση σε κατηγορίες ανθρώπων δύο ή τριών ταχυτήτων δεν φαίνεται, με όρους λογικούς, πρακτικούς και δικαιοπολιτικούς, να συμπορεύεται με το δημόσιο συμφέρον ενός σύγχρονου κράτους δικαίου.

* Η Έλενα Μάρκου είναι νομικός και αντιπρόεδρος της Ελληνικής  Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL