Είναι απαραίτητο να δούμε τι πραγματικά έρχεται να κάνει η κυβέρνηση με την μετατροπή του ΣΕΠΕ σε ανεξάρτητη αρχή. Με βάση τα όσα έχει η ίδια παρουσιάσει, αυτό περιορίζεται αποκλειστικά στην απόσπασή του από τον ιεραρχικό έλεγχο του υπουργείο Εργασίας. Όλες οι κρίσιμες παράμετροι του «νέου ΣΕΠΕ» -αρμοδιότητες, δομή, στελέχωση- αφήνονται ασαφείς και παραπέμπονται στο μέλλον. Καμία αναβάθμιση δεν προκύπτει στην πράξη.
Το ΣΕΠΕ καταργείται με τη σημερινή του μορφή αλλά παραμένει η παρακαταθήκη δύο χρόνων υποβάθμισης του. Δύο μόνο παραδείγματα είναι αρκετά: η κατακόρυφη μείωση των προστίμων, που κάνει την παραβατικότητα συμφέρουσα και τους ελέγχους αναποτελεσματικούς, και η νομιμοποίηση της μαύρης εργασίας για το μεγαλύτερο μέρος της πανδημίας με την μη εκ των πρότερων δήλωση ωραρίων και αναστολών συμβάσεων. Αυτή θα είναι η κληρονομιά του νέου οργανισμού.
Η κυβέρνηση όμως ξεχνά το πιο βασικό: Η Επιθεώρηση Εργασίας δεν είναι ένας εισπρακτικός μηχανισμός. Είναι ο βασικός μηχανισμός προστασίας των εργαζόμενων σε μια αγορά εργασίας που ολοένα και περισσότερο θυμίζει ζούγκλα. Ο ρόλος του προϋποθέτει την κοινωνική λογοδοσία, διάσταση που είναι τουλάχιστον σε ένταση με τον χαρακτήρα μιας ανεξάρτητης αρχής. Αντίθετα, αυτό που είναι δεδομένο είναι ότι πλέον η πολιτική εξουσία απαλλάσσεται από την ευθύνη για το τι συμβαίνει με την παραβατικότητα στους χώρους δουλειάς.
Και τέλος, η αποτελεσματικότητα της Επιθεώρησης Εργασίας είναι ευθεία σύνδεση του τι εργατική νομοθεσία έχουμε. Αν νομιμοποιείται η δεκάωρη εργασία, ακόμα και οι καλύτερες προσπάθειες της Επιθεώρησης δεν θα αποτρέψουν την αύξηση των εργατικών ατυχημάτων και των επαγγελματικών ασθενειών. Τα όσα φέρνει το νομοσχέδιο διαμορφώνουν το έδαφος για νέες μορφές παραβατικότητας. Ξέρουμε ότι όσο πιο χαμηλά μπαίνει ο πήχης των δικαιωμάτων των εργαζόμενων τόσο πιο δύσκολο γίνεται να ελεγχθεί η εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας.
Είναι τα μέχρι σήμερα πεπραγμένα της κυβέρνησης που οδηγούν στο συμπέρασμα πως η πρόκληση που βάζει στον εαυτό της είναι το κλείσιμο της παρένθεσης της αποτελεσματικής δράσης του ΣΕΠΕ την περίοδο 2016-19 και όχι η αναβάθμιση της Επιθεώρησης Εργασίας.
*Ο Πάνος Κορφιάτης είναι πρώην ειδικός γραμματέας ΣΕΠΕ
