Πάνω από εκατό προτάσεις έχει υποβάλει η ομάδα των ειδικών στη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ για το πώς θα μπορούσε να ενισχυθεί η Συμμαχία με ορίζοντα το 2030, αλλά κανείς δεν είχε διάθεση χθες να συζητήσει για το μακρινό μέλλον. Ο κάθε υπουργός είχε τη δική του προτεραιότητα, ανάλογα με το τι ανησυχεί τη χώρα του -η Ρωσία, η αποστολή στο Αφγανιστάν, η κινεζική διείσδυση- και όλοι μαζί ήταν σε μια σιωπηρή στάση αναμονής μέχρι να αναλάβει καθήκοντα ο επόμενος Αμερικανός ομόλογός τους.
Πάντως, ο απερχόμενος Μάικ Πομπέο αποφάσισε να χαϊδέψει τα αυτιά της Αθήνας ασκώντας, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, μια ασυνήθιστα έντονη κριτική στην Τουρκία. Ο Πομπέο υποστήριξε πως η Τουρκία εναντιώνεται στις αρχές της Συμμαχίας υπονομεύοντας τη συνοχή της. Αυτό που φάνηκε να τον καίει περισσότερο ήταν οι S-400, το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα που απέκτησε η Τουρκία, το οποίο, σύμφωνα με όσα λέγεται ότι είπε ο Πομπέο, αποτελεί “δώρο για τη Ρωσία” από έναν ΝΑΤΟϊκό σύμμαχο.
Επιπρόσθετα χαρακτήρισε προκλητικές τις ενέργειες της Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο, τη Λιβύη, τη Συρία και το Ναγκόρνο Καραμπάχ, αν και, πέραν των χαρακτηρισμών, οι ΗΠΑ δεν έκαναν τίποτε για να τις αποτρέψουν.
Στόλτενμπεργκ, ο ισορροπιστής
Από την πλευρά του ο ψηφιακός οικοδεσπότης Γενς Στόλτενμπεργκ φρόντισε να μην ξεστομίσει ούτε μια αυστηρή κουβέντα για την Τουρκία τηρώντας, ακόμη και με τη χροιά της φωνής του, τις απόλυτα ίσες αποστάσεις μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας.
Στη συνέντευξη Τύπου μετά την πρώτη μέρα της συνόδου ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ ευλόγησε πάλι τα γένια του για τη δημιουργία του μηχανισμού αποκλιμάκωσης και τις στρατιωτικές ασκήσεις που ακυρώθηκαν (τον Οκτώβριο) και από τις δύο πλευρές. Προσφέρθηκε, μάλιστα, να εργαστεί ώστε να γίνει “ακόμη πιο ισχυρός” ο μηχανισμός. Πάντως, “όλα είναι θέμα πολιτικής βούλησης”, τόσο από την Αθήνα όσο και από την Άγκυρα, είπε, χωρίς να εντοπίσει καμία διαφορά στις κινήσεις των δύο χωρών και αποφεύγοντας να σχολιάσει τη σχετική τοποθέτηση Πομπέο.
Για τον Στόλτενμπεργκ το ΝΑΤΟ έχει κάνει το χρέος του: φροντίζει ώστε να αποφευχθεί μια επικίνδυνη κλιμάκωση και βοηθά κάθε διαμεσολαβητική προσπάθεια, αρχής γενομένης από τη γερμανική, ώστε να βρεθεί μια λύση στην ελληνοτουρκική κόντρα.
Σεβασμός στο Διεθνές Δίκαιο
Για τον Νίκο Δένδια, πάντως, το ζητούμενο, όπως τόνισε στη σύνοδο, είναι να δείξουν όλοι οι σύμμαχοι, της Τουρκίας συμπεριλαμβανομένης, την έμπρακτη προσήλωσή τους σε βασικές αρχές του ΝΑΤΟ, κυρίως στο σεβασμό των κανόνων δικαίου. Και φρόντισε να καταγγείλει εκείνα τα αυταρχικά και αναθεωρητικά κράτη που παραβιάζουν ανοιχτά το Διεθνές Δίκαιο, απειλούν την περιφερειακή σταθερότητα και τη διατλαντική συνοχή στην ανατολική Μεσόγειο, τη Λιβύη και τον Καύκασο.
Μάλιστα, ο Δένδιας έσπευσε να εκφράσει την ικανοποίησή του για την ξεκάθαρη θέση που εξέφρασε ο Αμερικανός ομόλογός του για τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας, ενώ πρόσθεσε ότι δεν σχολιάζει τους ανυπόστατους ισχυρισμούς περί “μαξιμαλιστικών θέσεων” του Τούρκου ομολόγου του.
Νωρίτερα, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου είχε εκφράσει τη “λύπη” του για το γεγονός ότι οι ΗΠΑ είναι “εναντίον της Τουρκίας”, υποστηρίζουν τις “μαξιμαλιστικές θέσεις Ελλάδας και Κύπρου” και στηρίζουν “τρομοκρατικές οργανώσεις”. Σύμφωνα με τον Τσαβούσογλου η Γερμανία είναι ο μόνος τίμιος διαμεσολαβητής.
