Live τώρα    
23°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
23 °C
22.0°C25.2°C
3 BF 51%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Αίθριος καιρός
23 °C
20.8°C25.4°C
2 BF 41%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
20 °C
19.9°C21.6°C
4 BF 55%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
21 °C
20.4°C20.8°C
2 BF 68%
ΛΑΡΙΣΑ
Αίθριος καιρός
24 °C
23.9°C24.0°C
0 BF 33%
Η αντισυνταγματικότητα της γενικής απαγόρευσης
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η αντισυνταγματικότητα της γενικής απαγόρευσης

Αστυνομία έξω από το Πολυτεχνείο
(EUROKINISSI/ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ)

Η τήρηση του συντάγματος δεν αποτελεί ιδιοτροπία των νομικών, αλλά όρο προστασίας της δημοκρατίας. Τα συνταγματικά δικαιώματα υπόκεινται σε περιορισμούς.  Όχι όμως αυθαίρετους περιορισμούς, αλλά αυτούς που το ίδιο το σύνταγμα προβλέπει για κάθε ένα από αυτά. Συνεπώς το επιχείρημα Μανιτάκη ότι το σύνταγμα περιλαμβάνει σε τρεις άλλες άσχετες διατάξεις μέτρα για την προστασία της δημόσιας υγείας είναι στην πραγματικότητα επιχείρημα για το αντίθετο: η μη αναφορά στο άρθρο 11 της δημόσιας υγείας ως λόγου περιορισμού του δικαιώματος συνάθροισης σημαίνει ότι αυτή δεν μπορεί να αποτελέσει συνταγματική βάση απαγόρευσης.

Βεβαίως το άρθρο 11 για πρώτη φορά προβλέπει τη δυνατότητα γενικής απαγόρευσης συναθροίσεων, σε αντίθεση με προηγούμενα συντάγματα. Λόγω όμως του σοβαρού περιορισμού που συνεπάγεται, την επιτρέπει μόνον εάν «επίκειται σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια». Ο όρος αυτός είναι terminus technicus, στενότερος από τον αντίστοιχο της δημόσιας τάξης και δεν περιλαμβάνει την δημόσια υγεία. Αναφέρεται αποκλειστικά στην προστασία της ακεραιότητας της έννομης τάξης από σοβαρά εγκλήματα, όταν η συνάθροιση πάψει να είναι «ήσυχη».  Έτσι εξειδικεύεται, άλλωστε, και στο άρθρο 7 παρ. 1 του πρόσφατου νόμου 4703/2020 της Ν.Δ. ως: «διάπραξη σοβαρών εγκλημάτων, ιδίως κατά της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας, της ιδιοκτησίας και της πολιτειακής εξουσίας».

Όπως ορθά έγραψε ο Α. Καϊδατζής, ο νόμος αυτός πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει αντικαταστήσει σιωπηρά την εξουσιοδοτική ρύθμιση της ΠΝΠ του Μαρτίου, βάσει της οποίας εκδόθηκε η σχετική αστυνομική απαγόρευση. (Το επιχείρημα Αλιβιζάτου ότι δεν έχει κριθεί ακόμη ως αντισυνταγματική είναι πρόδηλα αβάσιμο, εφόσον αυτή είναι η πρώτη φορά που εφαρμόζεται).

Σε κάθε περίπτωση ο καθολικός χαρακτήρας της απαγόρευσης συνιστά, όπως ορθά παρατήρησε η  Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, ουσιαστικά αναστολή της εφαρμογής της συνταγματικής ρύθμισης, που είναι ανεκτή μόνον ύστερα από κήρυξη της χώρας σε κατάσταση ανάγκης, σύμφωνα με το άρθρο 48 του συντάγματος.

Ανάλογα έχει κρίνει με ad hoc απόφαση και το Γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο (Απόφαση της 15ης Απριλίου 2020, 1 BvR 828/20) κηρύσσοντας αντισυνταγματική τη γενική απαγόρευση διαδήλωσης στην οποία θα τηρούνταν μέτρα υγειονομικής προστασίας.

* Ο Γιώργος Κατρούγκαλος είναι καθηγητής Δημοσίου Δικαίου, βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL