Την επίβλεψη εκτέλεσης των δημόσιων έργων, αλλά και των μελετών (εκπόνηση - παραλαβή), σε ιδιώτες παραδίδει η κυβέρνηση, με πρόσχημα την υποστελέχωση των δημόσιων υπηρεσιών, που η ίδια συντηρεί και ευνοεί, μέσω τροποποιήσεων στον Ν. 4412/16, "Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/Ε.Ε. και 2014/25/Ε.Ε.)". Ταυτόχρονα, καταργεί την προσφυγή στα διοικητικά δικαστήρια για έργα με προϋπολογισμό άνω των 10 εκατ., που είναι ο κύριος όγκος των έργων, και εισάγει την επίλυση των διαφορών μέσω διαιτησίας, της οποίας το αποτέλεσμα δεν προσβάλλεται, πόσο μάλλον όταν οι διαιτητικές αποφάσεις έως τώρα για πληρωμές είναι εις βάρος του Δημοσίου, η χαρά του εργολάβου δηλαδή.
Οι μεγάλοι
Με άλλη ρύθμιση ευνοούνται οι ελάχιστοι μεγάλοι με πρόσβαση στο τραπεζικό σύστημα, αφού η εγγύηση καλής εκτέλεσης (5%) θα υπολογίζεται επί του προϋπολογισμού δημοπράτησης του έργου και όχι επί της τελικής αξίας της σύμβασης όπως ισχύει, δεδομένου ότι με τις προσφορές των υποψηφίων κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού το ποσό απομειώνεται.
Ειδικότερα, σύμφωνα με χθεσινό ενημερωτικό σημείωμα του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, στις οκτώ αλλαγές του θεσμικού πλαισίου που περιγράφει περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων τα εξής:
* Η επίβλεψη, εκτός από τη Διευθύνουσα Υπηρεσία, μπορεί να ασκηθεί και από πιστοποιημένο ιδιωτικό φορέα (φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή ένωση προσώπων), ο οποίος θα διαθέτει τις αναγκαίες εξειδικευμένες γνώσεις.
* Για τις μελέτες εισάγεται η ιδιωτική επίβλεψη τόσο στο στάδιο της εκπόνησης όσο και, κυρίως, στο στάδιο της παραλαβής.
Η εξαίρεση σε ειδικές περιπτώσεις συμβάσεων, π.χ. μετρό, αυτοκινητοδρόμων, προσφυγής στη διαιτησία γίνεται ο κανόνας, αφού "θεσμοθετείται για έργα προϋπολογισμού άνω των δέκα εκατομμυρίων ευρώ η δυνατότητα διαιτητικής επίλυσης κάθε διαφοράς που προκύπτει σχετικά με την εφαρμογή, την ερμηνεία ή το κύρος της σύμβασης», χωρίς να αποκλείονται και τα «έργα κατώτερου προϋπολογισμού, με σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου τεχνικού συμβουλίου". Όπως είναι γνωστό, οι αντισυμβαλλόμενοι από την τριμελή σύνθεση του διαιτητικού δικαστηρίου ορίζουν τα δύο μέλη...
Η έκπτωση
Ερωτήματα προκαλεί η αναφορά στις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις για μεγάλα έργα «σε εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν τις ιδιωτικές επενδύσεις, για την ταχύτερη δημοπράτησή τους». Για την αντιμετώπιση των ασυνήθιστα χαμηλών προσφορών στα έργα προτείνεται «να αιτιολογείται όποια προσφορά έχει απόκλιση μεγαλύτερη του δέκα τοις εκατό (10%) από τον μέσο όρο της έκπτωσης του συνόλου των προσφορών που υποβλήθηκαν. Η αιτιολόγηση θα αποτελεί δεσμευτική συμφωνία και τμήμα της σύμβασης ανάθεσης, που δεν μπορεί να μεταβληθεί καθ’ όλη τη διάρκεια εκτέλεσης της σύμβασης».
